Zbiór zadań z Olimpiad Chemicznych LX-LXIX - ebook

WSTĘP

Do uczniów przygotowujących się do udziału w Olimpiadzie Chemicznej

W zawodach olimpijskich mogą brać udział uczniowie wszystkich szkół średnich, w tym techników chemicznych, a także uczniowie szkół podstawowych. Wymagana jest internetowa rejestracja zawodników na stronie www.olchem.edu.pl.

Startujących w zawodach obowiązuje zakres materiału objętego programem klas liceum ogólnokształcącego z rozszerzoną chemią, niezależnie od profilu klasy, do której uczęszcza zawodnik. Zawodnicy powinni przy tym wykazać się znajomością nazewnictwa chemicznego (systematycznego i zwyczajowego), związanego z różnymi połączeniami chemicznymi i reakcjami. Niezbędna jest także umiejętność jonowego zapisu równań reakcji chemicznych.

Na etapie wstępnym uczniowie rozwiązują zadania obowiązkowe, opublikowane w Informatorze danej edycji Olimpiady i przekazują swoje prace nauczycielom do sprawdzenia i akceptacji. Pozytywnie ocenione prace nauczyciele przesyłają do Komitetów Okręgowych Olimpiady.

Zadania etapu I obejmują tematykę chemiczną ujętą w podręcznikach szkolnych, przy czym na tym poziomie konieczna jest także teoretyczna znajomość analizy jakościowej. Od uczestników etapów II i III wymagana jest również znajomość podstaw analizy ilościowej oraz elementarne wiadomości z podstaw analizy spektralnej w podczerwieni (IR), magnetycznego rezonansu jądrowego (¹H NMR) oraz spektroskopii mas. Na końcu zbioru zamieszczono wykaz zalecanej literatury.

W swoich pracach uczniowie powinni zwracać uwagę na poprawność językową oraz zwięzłość wypowiedzi. W czasie zawodów można korzystać z kalkulatorów.

Jak korzystać ze zbioru?

Struktura zbioru została zaprojektowana z myślą o wygodzie, zarówno uczniów pragnących przygotować się do danego etapu Olimpiady Chemicznej lub popracować nad konkretnymi zagadnieniami, jak i nauczycieli poszukujących ciekawych zadań z określonych dziedzin chemii.

Ogólny spis treści odzwierciedla jej podział na cztery główne bloki tematyczne (N – chemia ogólna, nieorganiczna i analityczna, F – chemia fizyczna, O – chemia organiczna i biochemia, L – zadania laboratoryjne), z których każdy został podzielony na trzy poziomy trudności, odpowiadające numerom poszczególnych etapów olimpiady.

Szczegółowy spis treści, znajdujący się na początku każdego z czterech bloków, obejmuje również tytuły zadań, ułatwiając Czytelnikowi wybór tematów. Podwójna numeracja stron odniesienia pozwala na szybkie odnalezienie zarówno treści zadań, jak i szczegółowych rozwiązań.

Zadania ponumerowano zgodnie z odpowiednimi edycjami Olimpiad.

Na każdym etapie Olimpiady jedno zadanie teoretyczne dotyczy chemii fizycznej, a pozostałych dziedzin chemii – po dwa zadania. Dlatego po numerze edycji Olimpiady pojawia się dodatkowo numer: 1 lub 2. Tak samo oznaczone są zadania laboratoryjne z III etapu (w II etapie jest tylko jedno takie zadanie).

Odniesienia do stron z rozwiązaniami znajdują się na końcu każdego zadania.

Powodzenia!CHEMIA OGÓLNA, NIEORGANICZNA I ANALITYCZNA (N)

ETAP I

N.I.60.1. Odczyn roztworów

N.I.60.2. Baryt

N.I.61.1. Stopień dysocjacji

N.I.61.2. Określanie składu mieszaniny przez rozkład termiczny

N.I.62.1. Reakcja utleniania chlorowodoru tlenem

N.I.62.2. Reakcje dysproporcjonacji redoks

N.I.63.1. Zasadowość amin

N.I.63.2. Tajemniczy stop metali

N.I.64.1. Równowagi kwasowo-zasadowe oraz reakcji strąceniowych

N.I.64.2. Jonowy związek baru

N.I.65.1. Wprowadzenie do kinetyki chemicznej

N.I.65.2. Tlenki fosforu

N.I.66.1. Rozpuszczalność

N.I.66.2. Rozkład soli

N.I.67.1. Aromatyczność

N.I.67.2. Azotany(V)

N.I.68.1. Reakcje strącania osadów

N.I.68.2. Analiza mieszaniny pierwiastków

N.I.69.1. Równowagi kwasowo-zasadowe

N.I.69.2. Redukcja związków chromu

ETAP II

N.II.60.1. Wyznaczanie składu mieszaniny kwasów dihydroksybenzoesowych

N.II.60.2. Badanie proszku do pieczenia

N.II.61.1. Kwasy wieloprotonowe

N.II.61.2. Od chloru do jodu

N.II.62.1. Otrzymywanie i dysocjacja kwasu azotowego(V)

N.II.62.2. Związki boru

N.II.63.1. Równowagi kompleksowania

N.II.63.2. Utleniacze i reduktory wśród związków chromu

N.II.64.1. Równowagi kwasowo-zasadowe oraz reakcji strąceniowych

N.II.64.2. Różnorodność związków jodu

N.II.65.1. Kinetyki chemicznej ciąg dalszy

N.II.65.2. Zmienna koordynacja boru w związkach

N.II.66.1. Siła jonowa a równowagi w roztworach wodnych

N.II.66.2. Piryt

N.II.67.1. Teoria orbitali molekularnych

N.II.67.2. Proste związki węgla – budowa elektronowa i właściwości

N.II.68.1. Związki kompleksowe

N.II.68.2. Struktura związków berylu

N.II.69.1. Równowagi kwasowo-zasadowe

N.II.69.2. Związki żelaza na wysokich stopniach utlenienia

ETAP III

N.III.60.1. Mieszaniny słabych kwasów/zasad

N.III.60.2. Nieorganiczne związki węgla?

N.III.61.1. Krzywe miareczkowania kwasowo-zasadowego

N.III.61.2. Kompleksy żelaza

N.III.62.1. Wyznaczanie iloczynu rozpuszczalności BaSO₄

N.III.62.2. Złożone związki boru

N.III.63.1. Równowagi kompleksowania

N.III.63.2. „Egzotyczne” związki azotu

N.III.64.1. Wpływ protonowania na równowagi reakcji strąceniowych

N.III.64.2. Elektrydy czy nieelektrydy?

N.III.65.1. Kinetyka – trzeci rząd reakcji

N.III.65.2. Tlen i jego aniony

N.III.67.1. Nieorganiczne materiały dla elektroniki

N.III.68.1. Barwy związków kompleksowych

N.III.68.2. Struktury związków uranu

N.III.69.1. Równowagi kwasowo-zasadowe

N.III.69.2. Kompleksy platynowców