Żelazny kruk 1. Wyprawa - ebook

Rozdział 1 Syn kowala

Srebrzysta ryba zatrzepotała na końcu linki. Mocno opalony chłopiec z wielką wprawą chwycił stworzenie, zdjął je z haczyka.

– Za mała jeszcze jesteś, żeby iść do garnka – mruknął, przyglądając się rybce.

Wypuścił ją z powrotem do wody, umieścił na miejscu nową przynętę i znów zarzucił wędkę.

Właściwie mógłby już wracać do domu, gdyż połów tego dnia całkiem się udał. I również dlatego mógł sobie pozwolić na wspaniałomyślność w stosunku do wodnej istoty. Ale nad rzeką zrobiło się tak przyjemnie, że postanowił zostać jeszcze trochę. Ciekawe, czy ojcu równie dobrze udała się wyprawa łowiecka. Nie było go w domu już drugi tydzień, a to mogło oznaczać zarówno powodzenie, jak i coś wręcz przeciwnego. Doświadczony myśliwy zazwyczaj wracał z bogatym łupem, ale zdarzało się również, że przynosił kilka marnych wiewiórczych futerek. Leśne duchy bywają kapryśne, a przynajmniej ojciec tak uważał.

Chłopiec spojrzał w błękitne niebo i uśmiechnął się błogo. Koniec wiosny był piękny. Nie jak w zeszłym roku, kiedy o tej porze padało i trzeba było przynosić dużo chrustu, żeby ogrzać dom. Ojciec też łowił niewiele, wracał ponury z wielodniowych wypraw. Ten rok zapowiadał się jednak doskonale.

Rozmyślania przerwało chłopcu drgnięcie wędki. Bijący czerwienią w oczy spławik z piór karmazynowej gęsi zanurzył się mocno, co świadczyło, że przynętę wzięła większa ryba. Młody człowiek czekał cierpliwie, aż spławik pójdzie jeszcze dwa razy w dół, zanim zaciął z wprawą. Od razu poczuł, że ma do czynienia z prawdziwym wodnym potworem. Wędzisko wygięło się w łuk, zatrzeszczało, a on sam o mało nie wpadł do rzeki, kiedy stwór szarpnął potężnie.

– Na wszystkich bogów, to mi się trafiło – mruknął chłopiec pod nosem. – Szkoda, że nie ma nikogo do pomocy. No cóż, Evahu, musisz radzić sobie sam, nie oglądać się na innych.

Ostatnie słowa często powtarzał ojciec, kiedy mały Evah potrzebował pomocy przy prostych czynnościach, jak zawiązanie rzemyków kaftana czy zmiana słomy w sienniku.

Ciągnął z całych sił, opuszczając wędzisko ku wodzie, żeby sprężysty kij nie pękł. Ale solidne wędzisko nie poddawało się łatwo. Evah obawiał się tylko o linkę. Wprawdzie została porządnie spleciona z włókien czeremuchy i wzmocniona bardzo mocną jedwabną nicią, ale nikt nie używał tego rodzaju sznurka do połowu dużych stworzeń rzecznych. W tym celu splatano linki z mocniejszych materiałów, a ich końce, narażone na przecięcie ostrymi zębami albo wypustkami rogowymi rzecznych potworów, zbrojono metalem.

„Kto wie, może to sum?” – przemknęło chłopcu przez głowę. Przestraszył się tej myśli. Z sumem rogatym ledwie sobie radzili dorośli mężczyźni, a co dopiero on. Lepiej, żeby to był jednak po prostu duży szczupak.

Ciągnął z całych sił, a właściwie nie tyle już ciągnął, co zaparł się bosymi piętami w trawę niewysokiej skarpy, próbując nie dać się zawlec w nurt poniżej. Widział cielsko tuż pod powierzchnią, raz i drugi płetwa rozchlapała wodę, wreszcie na chwilę wynurzył się wielki łeb, zwieńczony dużymi, ostro zakończonymi wypustkami. A jednak sum rogaty!

W pierwszej chwili Evah miał już wypuścić wędzisko, zrezygnować z walki, lecz zaraz pomyślał, jak wielką by się okrył chwałą, gdyby przytargał do wioski taki łup. Zazdrościliby mu nawet najsprawniejsi poławiacze, a Verilla... Och, jakże by na niego patrzyła. Może z jeszcze większym podziwem niż wtedy, kiedy pomógł ojcu upolować wielkiego dzika, który pustoszył pola rolników nie tylko z ich wsi, lecz także kilku okolicznych.

Tyle że wtedy nie on, lecz ojciec najpierw postrzelił bestię z kuszy, a potem walczył z nią, mając tylko oszczep w dłoni. Zasługą chłopaka było tylko to, że odwracał uwagę dzika, krążąc wokół walczących i rzucając w niego szyszkami. Niemniej, ojciec i tak był pełen uznania dla odwagi chłopca. „Niejeden doświadczony myśliwy nie odważyłby się zbliżyć do tego olbrzyma – mówił potem, gdy cała wioska zgromadziła się przy ognisku, aby wysłuchać opowieści. – A ten smyk podchodził na dwa, trzy kroki i trzaskał w niego, czym popadnie. Gdyby nie to, że dzik musiał się oganiać również od Evaha, sam nie dałbym rady”.

Chłopak uważał, że jest w tym sporo przesady, nie protestował jednak. Spojrzenie jasnych oczu Verilli zdawało się w tamtej chwili bezcenne.

Ryba szarpała się coraz mocniej. W każdej chwili mogło w końcu nie wytrzymać albo napięte w tej chwili do granic drewno wędziska, albo linka. Ależ przydałby się ktoś odważny z ościeniem, kto by wszedł do wody i przebił cielsko suma. Musiałby być przy tym nie tylko odważny ale i wprawny, aby trafić prosto w serce, bo inaczej rybsko mogłoby na niego zaszarżować niczym ranny dzik. Sum rogaty był wyjątkowo niebezpieczny dla nieuważnych lub zbyt pewnych siebie śmiałków. Niejeden skończył pojedynek z rybą na dnie rzeki, zamiast zasłużyć na podziw współmieszkańców.

Jednak w tej chwili Evah o tym nie myślał. Zapalił się w zmaganiach, strach przed groźnym rzecznym stworem odszedł gdzieś daleko, zastąpiły go zawziętość i podniecenie walką. Gdyby tak się udało... Gdyby się udało!

Wparł się mocniej stopami w darń, ale sum powoli i nieuchronnie ciągnął go ku krawędzi skarpy. Jeśli nie utrzyma się na brzegu, w wodzie będzie musiał zrezygnować i czym prędzej uciekać. Przebiegło mu przez myśl, żeby wydobyć nóż, paść na ziemię i wbić go w grunt, trzymając wędkę jedną ręką. Widział kiedyś, jak coś podobnego zrobił Sinoh, wytrawny rybak. Jednak Evah zdawał sobie sprawę, że jest zbyt słaby, aby utrzymać suma w ten sposób. Wędzisko natychmiast wyśliźnie się z zaciśniętych palców.

Do krawędzi została nie więcej niż stopa, potem piędź... Zaparł się jeszcze mocniej, pociągnął ostatkiem sił. Miał nadzieję, że rogaty siłacz szarpiący się na haczyku również jest już chociaż odrobinę zmęczony.

I nagle ręce z wędką wystrzeliły do góry, a Evah potoczył się i padł na trawę z takim impetem, że na dłuższą chwilę odebrało mu oddech. Dopiero po kilku uderzeniach serca zrozumiał, że stało się to, czego się właśnie obawiał. Linka nie wytrzymała, nie wiedział tylko na razie, czy pękła, czy uległa zębom suma. W zasadzie było to obojętne. Zdobycz uszła w głębinę.

Na razie leżał tylko, usiłując wciągnąć powietrze głębiej niż tylko do gardła. Wreszcie się udało i zaczął szybko oddychać, wyrzucając z siebie zmęczenie.

– No proszę, Evah, niby dumny syn wielkiego myśliwego Krunnaha, a z rybą nie umie sobie poradzić! Żeby takiego dużego chłopaka byle płotka zmordowała – rozległ się nagle drwiący głos.

Evah od razu go rozpoznał, zerwał się, chociaż ciało zdawało się zaklinać duszę na wszystkie świętości, żeby tego jeszcze nie robić. Domyślił się, że Norog miał niezłą zabawę, obserwując jego zmagania.

– W naszej rzece nie ma płoci – burknął. – Ponoć w dole je łowią, lecz nie tu. To był...

– Jak nie płotka, to okoń – zarechotał Norog. Był starszy od Evaha i wyższy o pół głowy. – Tak czy inaczej, wstyd dać się pokonać takiej drobnicy.

Evah pobladł z oburzenia, zupełnie zapomniał o zmęczeniu.

– Sam widziałeś, że miałem na końcu linki wielkiego suma...

– Widziałem, widziałem – przerwał mu Norog. – Zaraz powiesz, że okoni też się u nas nie łowi. Biorą tylko szczupaki i wielkie sumy.

– Okonie akurat są – odparł Evah. Postanowił, że nie pozwoli się wyprowadzić z równowagi. – Złowiłem dzisiaj trzy. Są też klenie i wiele innych. Muszę ci to tłumaczyć jak małemu dziecku?

Norog wzruszył ramionami.

– Co za różnica? Nie umiesz złapać marnej ryby, a chcesz złowić dziewuchę?

Jak prawie podczas każdej ich rozmowy – o ile utarczki słowne można nazwać rozmową – zeszło na Verillę. Norog uważał, że dziewczyna powinna się spotykać z nim i z nikim innym, ale ona wolała towarzystwo Evaha, choć był od konkurenta młodszy i pochodził z uboższej rodziny. Ojciec Noroga miał kuźnię, a jego stryj dzierżawił młyn o trzy stajania w górę rzeki.

– Nie twoja rzecz – warknął Evah. Bezczelność i pewność siebie Noroga były znane w całej okolicy. Miał się za równego jeśli nie potomstwu starosty, to przynajmniej dzieciom grodzkiego poborcy podatkowego.

– Moja czy nie, lepiej nie łaź więcej pod chatę Verilli. Ja i ojciec mamy co do niej swoje plany.

Evah wzruszył ramionami. Myślałby kto, że taki szczeniak już gada o ożenku. Toż jeszcze mleko miał pod nosem. On sam również, ale nie przychodziły mu do głowy podobne myśli. Wszyscy byli jeszcze dziećmi. Podrośniętymi wprawdzie, ale dziećmi. Norog był wysoki i solidnie zbudowany po ojcu, ale Evah niewiele przecież ustępował mu wzrostem, a gdyby byli w jednym wieku, może byłby nawet wyższy. Ojciec śmiał się, że Evah posturę odziedziczył po dziadku, bo sam myśliwy był niezbyt wysoki, szczupły, niektórzy mówili, że wręcz chudy. Co nie zmieniało faktu, że był też silny, a przy tym zwinny, a do tego służył przez kilka lat w armii pod namiestnikiem królewskim, potrafił więc także walczyć i uczył syna sztuki władania nie tylko mieczem, lecz także włócznią i toporem. I oczywiście łukiem, ale to już z racji profesji, którą się parał po powrocie z wojska.

Właśnie w nagrodę za dobrą służbę otrzymał pozwolenie na polowanie w okolicznych lasach należących do barona Edmira Salazara di Rukkona. Baron nie był zachwycony, ale glejt kancelarii królewskiej to poważny dokument, szczególnie zaopatrzony w pieczęć wszechwładnego namiestnika Oresta de Verry. Rzecz jasna, ojciec nie poznał osobiście wysokiego urzędnika, widział go jedynie z daleka na polu bitwy, z bliska zaś ledwie raz podczas dekorowania medalami za dzielność, ale to właśnie on podpisywał podobne pergaminy.

– Będę chodził, gdzie mi się podoba – oznajmił Evah, patrząc prosto w oczy Noroga. Stali od siebie o kilka kroków. – Nie możesz mi rozkazywać.

– Jak ja cię nie pogonię, zrobi to jej ojciec – ostrzegł syn kowala. – Nie widzi mu się, że zawracasz w głowie dziewczynie. Golce jesteście z tym twoim rodzicem, ot co. Golce i zwyczajne nieroby...

Tego było Evahowi za wiele. Zupełnie zapomniał o zmęczeniu, o sumie i ciężkiej walce. Zanim zdążył pomyśleć, przyskoczył do starszego i silniejszego wyrostka.

A tamten tylko na to czekał. Wiedział, że na kije nie sprosta młodszemu chłopakowi, ale w zwyczajnej bójce do tej pory zawsze brał górę, choć sam przed sobą nie przyznawał się, że sprawiało mu to coraz większą trudność.

Na widok Evaha matka załamała ręce. Miał podbite oko, z nosa musiała mu niedawno lecieć krew, bo widać było czerwone smugi na byle jak zapranej w rzece, potarganej koszuli.

– Skaranie boskie z tobą! – wykrzyknęła. Śpiąca w chuście przewieszonej przez szyję i ramię kobiety dziewczynka poruszyła się niespokojnie. – Znów się biłeś?

Evah nie odpowiedział. Podał matce lniany worek z rybami, a potem poszedł do studni. Nabrał lodowatej wody i wylał zawartość cebrzyka na głowę. Wstrząsnął nim dreszcz od zimna, ale nieco ustało łupanie w lewej skroni i ból w stłuczonym policzku.

– Ojciec będzie zły, jak wróci – wyrzekała matka, która poszła za synem. – Tyle razy mówił, żebyś się z kowalami nie zadawał i nie zadzierał. Mogą nam mocno zaszkodzić, jeśli się rozeźlą.

– Ja mogę się nie zadawać – burknął Evah. – Tylko że to Norog łazi za mną, nie ja za nim.

Matka machnęła ręką i udała się do kuchni gotować polewkę rybną. Tak naprawdę była zadowolona, bo syn przyniósł spory połów, ale nie zamierzała go za to chwalić, skoro wdał się w bójkę mimo tylu ostrzeżeń. A Evah pomyślał, że tym razem kowal może się naprawdę rozeźlić. Bo okazało się, że to syn myśliwego dał porządnie w kość Norogowi. Po raz pierwszy. A ojciec pokonanego przecież zawsze szczycił się, że jego latorośl potrafi stłuc każdego chłopaka w okolicy. Na dodatek, już odchodząc, Norog mocno się odgrażał, że jego rodzic przyjdzie na skargę do domu Evaha.

Nie potrafił się pogodzić z przegraną, która zresztą zaskoczyła młodszego chłopca równie mocno jak jego. Przecież kiedy ostatni raz się poczubili...

Evah potrząsnął głową i zmarszczył brwi.

Zaraz, ostatnim razem Norog przecież wygrał podstępem! W pewnej chwili sypnął przeciwnikowi piaskiem w oczy, a potem bił go gdzie popadnie, bez zastanowienia i litości! Tutaj nie mógł czegoś podobnego zrobić, bo tarzali się po trawie. Wychodziło na to, że syn myśliwego stawał się mocniejszy od syna kowala. A jeśli nie mocniejszy, to na pewno o wiele sprytniejszy i lepiej sobie radził w walce. Poza tym chwyty, których tak cierpliwie uczył go ojciec, zaczynały dobrze działać i przynosić prawdziwe efekty dopiero teraz, kiedy siły chłopców nieco się wyrównały.

Evah znów zakręcił kołowrotem, wyciągając z ciemnej czeluści studni pełne wiadro. Spojrzał na przejrzystą ciecz i uśmiechnął się. Gdyby woda w rzece była tak kryształowa, widziałby wszystko do samego dna. Żadna ryba nie ukryłaby się przed jego wzrokiem, a dzięki temu mógłby wybranej zarzucić przynętę tuż przed jej pysk. Ale to były tylko marzenia. Ojciec twierdził, że nigdy nie widział przejrzystej rzeki, a już na pewno jeśli była tak duża jak Mrvina. Bo w górskich potokach było inaczej, tam łowiono ryby nawet gołymi rękami.

Evah opryskał twarz wodą, zmoczył rękaw koszuli i przyłożył go do policzka. Poczuł ulgę, ale nie trwała długo, bo materiał zaraz zagrzał się od ciała i trzeba było znów go zwilżyć. Teraz miał chwilę na to, żeby pomyśleć dokładniej o przebiegu walki.

Kiedy rzucił się na Noroga, ten chciał swoim zwyczajem zejść z linii ataku i podciąć przeciwnika. Tym razem jednak się przeliczył. Evah tylko udał szaleńczą szarżę. Wyczekał do ostatniej chwili, kiedy syn kowala zacznie unik, i podążył z impetem w tę samą stronę. Norog był zaskoczony, kiedy upadł i potoczył się po ziemi. Wstał błyskawicznie, ale Evah już przy nim stał. Nie bił podnoszącego się przeciwnika, nie chciał mu zrobić krzywdy, chociaż Norog nigdy nie zważał na to, że atakuje bezbronnego.

„Jeśli kiedyś będziesz musiał walczyć o życie, nie wahaj się – mawiał ojciec. – Gdy rzecz idzie o sprawy najważniejsze, człowiek nader często nie ma wyjścia, musi okazać brutalność. Ale w zwykłej bójce pilnuj przede wszystkim, aby samemu nie doznać niepotrzebnej krzywdy, ale też nie skrzywdzić niepotrzebnie tego drugiego”.

Norog niespodziewanie szczupakiem rzucił się na nogi Evaha, zanim jeszcze całkiem się wyprostował. Syn myśliwego odskoczył w samą porę, tak że jego przeciwnik zarył w trawę. Mógł go teraz kopnąć w brzuch albo w głowę, jednak wciąż się powstrzymywał, pamiętając o naukach ojca. Przyszły dziedzic majątku kowali przetoczył się i poderwał na równe nogi.

– Rozgniotę cię! – warknął.

Evah pokręcił tylko głową. Słyszał to za każdym razem. Owszem, przegrywał pojedynki, jednak przeciwnik nie ważył się nigdy pobić go do nieprzytomności. Nie miał zresztą możliwości, najczęściej sam zmęczony tak bardzo, że ledwie dyszał.

Norog rzucił się z pięściami. To wtedy Evah otrzymał ciosy w policzek i skroń. Ale atak nie trwał długo, bo młodszy chłopak przejął rękę przeciwnika, wykręcił ją i pchnął Noroga tak mocno, że ten znów upadł i potoczył się po ziemi. Najwyraźniej nie mógł uwierzyć, że nie poradzi sobie z Evahem, ufał w przewagę siły i popełnił kolejny błąd. Spróbował chwycić syna myśliwego wpół, unieść go i rzucić na ziemię. Zamiast tego sam wylądował na trawie z takim impetem, że stracił oddech. Leżał przez chwilę, zanim znów się zerwał i zaszarżował, tym razem próbując pokonać przeciwnika bykiem. Evah tylko wystawił kolano i... właściwie było po walce. Norog z rozbitym nosem legł na ziemi, zaczął się po niej tarzać, trzymając się za twarz i miotając obelgi na młodszego chłopca.

Sypał tak paskudnymi słowami, że przez chwilę Evah miał ochotę jeszcze mu przyłożyć, nie bacząc na to, że tamten leży. Ale w tej chwili dotarło do niego, że oto właśnie zwyciężył w odwiecznej batalii z synem kowala! Norog stracił ochotę do walki, nie zamierzał wstawać. Obawiał się nowego upokorzenia i kolejnej porcji bólu.

Evah uniósł głowę, spojrzał na korony drzew i niebo. A potem roześmiał się radośnie.

– Co jesteś taki wesół?

Chłopiec aż podskoczył, kiedy tuż obok rozległ się cichy głos.

– Tato?! – Wytrzeszczył oczy na szczupłego, niewysokiego mężczyznę, który opierał się o studnię po drugiej stronie. Miał na sobie zgrzebną koszulę, przy pasie długi myśliwski nóż, przez plecy przerzucony solidny łuk.

– Będziesz musiał mi pomóc – powiedział mężczyzna. – Udało się polowanie jak rzadko, dlatego sam nie dam rady przenieść wszystkiego naraz, a nie chcę chodzić dwa razy, żeby ktoś nie podejrzał, gdzie chowam zdobycz. Zjemy coś i wieczorem pójdziemy do lasu.

Przyjrzał się uważnie synowi, zmarszczył brwi.

– Znów biłeś się z kowalukiem? – spytał.

Evah pokiwał tylko głową.

– I znów przegrałeś? – Ojciec zlustrował sylwetkę syna, popatrzył mu w oczy. – O nie, po oczach widzę, że wygrałeś. I nie jesteś taki sponiewierany jak zazwyczaj.

Evah ponownie przytaknął bez słowa.

– To świetnie, synu. Kowal pewnie będzie wściekły i wymyśli coś, żeby nam dopiec, ale to doskonale.

– Mama nie jest taka zadowolona – mruknął Evah.

Myśliwy roześmiał się.

– Martwi się o ciebie, to zrozumiałe. Ale dla mnie to ważny dzień. Skoro potrafiłeś wlać temu pniakowi, to znaczy, że poradzisz sobie w życiu. Oby tylko duma cię zbytnio nie rozdęła. Nie ma nic gorszego dla wojownika i łowcy, niż zanadto uwierzyć we własne siły.

Dotknął rozbitego policzka syna.

– To również nauczka. Jeśli podejmujesz walkę, musisz być przygotowany, że sam solidnie dostaniesz. Zapłaciłeś cenę za pokonanie Noroga. Twoje obrażenia nie są jego zwycięstwem, ale twoją stratą. Zapamiętaj tę chwilę na zawsze. Nieraz udało mi się wyjść z bitew bez szwanku, ale szybko nauczyłem się, że to nie dzięki moim wielkim umiejętnościom. Miałem po prostu trochę szczęścia. Innym razem zaś go nie miałem i płaciłem za to krwią oraz bólem. Ten, kto wie, jak bolą rany, sam później nie jest taki skory do ich zadawania. Może kowaluk też się dzisiaj czegoś nauczył.

Myśliwy zamilkł na chwilę, a potem uśmiechnął się smutno.

– Chociaż, prawdę mówiąc, wątpię. Prędzej poleci do swojego ojczulka na skargę, niż zastanowi się, dlaczego dostał cięgi.

Poklepał syna po ramieniu.

– Chodź do domu. Już stąd czuję, że matka szykuje ryby. Głodny jestem jak wilk.

Evah ruszył za ojcem. Czuł dumę ze zwycięstwa, ale też dziwny smutek. Ojciec niby go pochwalił, ale też zarazem jakby zganił. Chociaż nie, nie zganił. Wyglądało to tak, jakby starał się odebrać synowi radość ze zwycięstwa. A może wcale się z niego nie cieszył? Może w głębi duszy obawiał się zemsty kowali tak samo jak matka?

Nie, to niemożliwe! Ojciec nie bał się nikogo i niczego! Nawet wielkiego i zwalistego kowala. To tamten schodził myśliwemu z drogi. Niechętnie i rzucając złe spojrzenia, ale schodził. Musiało w tym niespodziewanym smutku chodzić o coś innego. Evah westchnął ciężko – świat dorosłych bywał bardzo skomplikowany, a coraz bardziej stawał się jego udziałem.Rozdział 2 Leśna kryjówka

Siedzieli przy małym ognisku, trzymając kije, na końcach których piekło się nad płomieniem aromatyczne mięso. Krople tłuszczu od czasu do czasu skapywały w żar, wzniecając iskry, a potem paliły się z sykiem.

– Co mogłem, zasoliłem – opowiadał ojciec. – Dopóki wystarczyło soli oczywiście. Trzeba będzie udać się do grodu na targ, żeby sprzedać trochę skór i kupić sól. Zapowiada się obfity rok.

– To znakomicie – ucieszył się Evah. – Weźmiesz mnie ze sobą na polowanie?

– Wezmę – odparł Krunnah. – Tylko na razie pilnuj się i sprawuj dobrze, żeby matka znów za karę nie zabroniła ci iść. Bójki z kowalukiem na pewno nie pomogą.

– No przecież nie będę stał jak kołek i pozwalał się znieważać albo wręcz bić – burknął chłopiec.

– Pewnie, że nie – zgodził się ojciec. – Dlatego postaram się ugłaskać matkę. Zresztą nie ruszę wcześniej niż za parę dni, bo trzeba skóry wyprawić i mięso uwędzić.

Myśliwy z dumą opowiadał synowi o łupach z polowania. We wnyki wpadło z dziesięć zajęcy, zdołał ustrzelić dzika i czteroletniego jelenia. A jeszcze do tego kuny i inne stworzenia, których skórki można sprzedać. Wprawdzie futra nie były tak gęste jak zimą, więc mniej cenne, ale zysk zapowiadał się i tak naprawdę niezły. Wracając, zabrał tylko cztery zające i trochę innej drobnicy.

Całe pozostałe dobro spoczywało w ukrytej przemyślnie ziemiance, którą ojciec wykopał, jeszcze kiedy Evah był mały, a potem z pomocą dorastającego syna znacznie ją powiększył. Można tam było nie tylko ukrywać łup, lecz także nawet zamieszkać. Oczywiście nie teraz, kiedy znajdowało się w środku tyle dobra. Zapach skór i mięsa mógł przyprawić o zawroty głowy.

Dotąd nikt nie zdołał wytropić kryjówki myśliwego. Ale też i ludzie ze wsi nie bardzo się do tego kwapili. Owszem, kowal chętnie by się dobrał do tego miejsca, chociażby po to, żeby zrobić na złość nielubianemu człowiekowi, ale klocowaty olbrzym był zbyt nieruchawy i mało zmyślny, żeby odgadnąć tajemnice Krunnaha, nie miał zaś się nawet kim wyręczyć. Rolnicy nie chcieli zadzierać z byłym żołnierzem, a poza tym cenili go i darzyli sympatią. Nie tylko dlatego, że umiał walczyć jak żaden z nich, ale przede wszystkim ze względu na to, że nigdy nie odmawiał pomocy, a jego żona znała się na leczeniu i również nie skąpiła potrzebującym ziół.

Mięso dopiekło się wreszcie i wygłodniały Evah zaczął je łapczywie pochłaniać, parząc sobie usta. Ojciec patrzył na niego z uśmiechem.

– Nigdy nie należy się zbytnio śpieszyć – powiedział. – Ale młodość jest niecierpliwa, jeszcze cię życie tego nauczy.

Pożywiali się w milczeniu, a kiedy skończyli, Krunnah zarządził ciszę nocną. Evah, zmęczony przeżyciami minionego dnia i drogą przez las, zasnął natychmiast, ale myśliwy siedział jeszcze długo przy ogniu, dorzucając gałązki i rozmyślając o przyszłości.

Nie bardzo chciał, żeby jego syn został myśliwym, bo zbyt wiele zależało w przypadku tego zajęcia od szczęścia i pańskiej łaski, a przywilej odławiania grubszej zwierzyny nie miał przejść na potomka Krunnaha. Aż taki łaskawy królewski namiestnik nie był. Jeszcze bardziej nie miał ochoty nakłaniać Evaha, żeby zgłosił się do wojska. W czasie pokoju to całkiem znośna służba, ale nigdy nie wiadomo, kiedy wybuchnie wojna, jako że wszystkie królestwa i księstwa dookoła patrzyły na siebie wrogo i czyhały tylko na okazję, żeby urwać innym jakieś ziemie.

Wprawdzie myśliwy uczył syna bić się wedle najlepszego własnego wyszkolenia, jednak tylko po to, żeby chłopak radził sobie w życiu i umiał ocalić własną głowę. Nie powinien jej narażać dla widzimisię wielkich panów.

Gdyby go było stać, posłałby syna do szkół, lecz to wymagało wielkich pieniędzy. Kowala może byłoby stać, ale ten nie zamierzał marnować grosza na nieprzydatne w kuźni umiejętności. Sam Krunnah nauczył się czytać podczas służby, trafił bowiem w swoim oddziale na byłego bakałarza, wygnanego z urzędu za zbyt twardy kark. Mężczyzna uczył Evaha składać litery, jednak szło to opornie, bo ani on nie miał zbyt wiele cierpliwości, ani chłopcu nie chciało się ślęczeć nad tabliczką czy spłachciem piachu i rysować słów. Czegoś się tam jednak nauczył.

– Trzeba cię będzie trochę bardziej przymusić do tej domowej nauki – mruknął Krunnah pod nosem, spoglądając na śpiącego spokojnie chłopca. – Zawsze inaczej patrzą na kogoś, kto umie czytać, pisać i rachować, a inaczej na zupełnie niegramotnego.

Owinął się szczelniej derką, bo nadciągnął nocny chłód, a potem legł na boku i spojrzał w górę. Korony drzew przesłaniały nocne niebo, widział jednak trochę gwiazd na ciemnogranatowym kobiercu. Nagle drgnął. Na firmamencie przesunął się cień, gasząc na chwilę kilka z wiecznych światełek. W pierwszej chwili pomyślał o polującym nietoperzu, zaraz jednak zdał sobie sprawę, że cień poruszał się zbyt wolno i za mało zwinnie. I wydawał się płynąć bardzo wysoko.

Po chwili zniknął Krunnahowi z oczu. Myśliwy potrząsnął głową, przymknął oczy. Może to były tylko zwidy ze zmęczenia? W końcu miał za sobą tydzień wytężania wzroku, zastawiania sideł, walkę z odyńcem, który okazał się trudnym i niebezpiecznym przeciwnikiem. Zmordowanemu człowiekowi nieraz przed oczami przelecą jakieś mroczki.

Jednak wspomnienie dziwnego cienia nie dawało spokoju doświadczonemu mężczyźnie. Spał płytko i niespokojnie, a ranek powitał z ulgą.

Wracali do domu powoli, co jakiś czas odpoczywając. Mieli co nieść. Ojciec zadał sobie na kark jelenia, dzika już zawczasu oprawił i odrzucił wszystko, co niepotrzebne, pozostawiając ciężką skórę i najlepsze kawałki mięsa. To brzemię przypadło Evahowi. Do tego musieli obwiesić się resztą zdobyczy.

– Najlepiej, jeśli do chałupy dotrzemy po zmierzchu – mówił ojciec. – Nie chcę, żeby co poniektórzy widzieli, jak mi się powiodło.

Evah był zadowolony z takiej decyzji. Nie śpieszyło mu się do domu, gdzie matka na pewno znowu zacznie wyrzekać, że pobił się z Norogiem. Tuż po obiedzie, zanim zdążyli wyruszyć, przybył ze skargą uboższy krewniak chłopaka. Sam kowal nie zamierzał się fatygować do „byle myśliweczka”, jak pogardliwie mawiał o Krunnahu.

Ojciec Evaha wysłuchał cierpliwie nieproszonego gościa, chociaż widać było, jak kilka razy zaciska szczęki, żeby nie powiedzieć czegoś przykrego. Z przemowy leciwego Lineha wynikało bowiem, że to syn myśliwego zaczepił Noroga i napadł na niego podstępem. To musiał być podstęp, wszyscy powinni wiedzieć, bo twarzą w twarz by sobie kowalski potomek przecież poradził jako starszy i silniejszy.

Sam Evah słuchał tych kłamstw obojętnie. Niczego lepszego się po przeciwniku nie spodziewał, jedynie kiedy Lineh opisał, jak to rzekomo skoczył na plecy oddalającego się spokojnie Noroga, zaprotestował. Ale ojciec natychmiast go uciszył.

Kiedy przybyły skończył, Krunnah milczał dłuższą chwilę, wpatrując się w twarz tamtego. Lineh zaczął się niespokojnie wiercić, aż wreszcie wstał.

– To ja już pójdę. Co miałem przekazać, przekazałem. Ukaranie szczeniaka to już twoja sprawa, Krunnahu.

– Zaraz! – zatrzymał go myśliwy. – Nie chcesz usłyszeć, co ja mam do powiedzenia?

Stryj Noroga spojrzał z niechęcią i stanął w drzwiach.

– Szepnij tam swojemu kuzynowi – rzekł Krunnah – że skończyły się czasy, kiedy jego synek mógł bezkarnie krzywdzić mojego. Znosiłem to do tej pory, wiedząc, że Evah prędzej czy później zacznie sobie radzić z tym osiłkiem. Nieraz miałem ochotę pójść do kowala, żeby dać mu nauczkę, kiedy przechwalał się w karczmie, jak to Norog wszystkich chłopców potrafi zlać i nawet się nie spoci. Ale, jak sam już mógł się przekonać, uległo to zmianie. Niech syn kowala nie wchodzi w drogę mojemu, jeśli nie chce znów dostać za swoje.

– Ale on przecież na plecy Norogowi… – zaczął gniewnie Lineh, ale myśliwy nie pozwolił mu skończyć.

– Evah nie zaatakowałby z tyłu. Już prędzej ten wasz ukochany chłopaczek. A teraz wynoś się, mam dość kłamstw i biadolenia.

Widząc, że Krunnah naprawdę się rozsierdził, niefortunny posłaniec wyszedł czym prędzej. Wprawdzie nie spodziewał się, że spokojny i cierpliwy na ogół łowca znieważy go pod własnym dachem, a już na pewno nie podniesie na niego ręki, ale płonące oburzeniem oczy mężczyzny zrobiły swoje. Nie było przyjemnie w nie patrzeć, tym bardziej że sam Lineh zdawał sobie sprawę, jakim ziółkiem jest syn jego kuzyna. Ale rodzina to jednak rodzina, musi się trzymać razem.

Evah potknął się, skóra dzika zsunęła mu się z ramienia i upadła w paprocie, przez które właśnie się przedzierali. Chociaż w przypadku doświadczonego łowcy, jakim był Krunnah, trudno było to nazwać przedzieraniem. Sprawnie znajdował drogę przez gęstwinę w taki sposób, żeby zostawiać jak najmniej tropów. Chłopiec naśladował jego ruchy, dlatego próżno by po nich szukać połamanych roślin i poszarpanych liści.

– Niech to! – syknął Evah, podnosząc brzemię.

Ojciec zatrzymał się i obejrzał, ale widząc, że syn nie potrzebuje pomocy, ruszył dalej. Kilka razy przyłapał się na tym, że spoglądał w niebo ledwie widoczne między gałęziami drzew starego lasu. Wciąż męczyło go to, co dostrzegł w nocy, i chociaż starał się sobie tłumaczyć to w różny sposób, czuł dziwny niepokój. Zupełnie jakby coś miało się zdarzyć. Jak wtedy, kiedy w bitwie pod Venurą odniósł poważne rany. Przecież nie mógł tego przewidzieć, a jednak odczuwał przez cały dzień o wiele większy niepokój niż zazwyczaj przed starciami z wrogiem.

Wreszcie wyszli na skraj lasu. Słońce chyliło się ku zachodowi, a Krunnah zarządził postój.

– Czekamy na zmierzch – rzekł. – Odpocznij, bo potem już jednym marszem dotrzemy do domu. Mam nadzieję, że twoja matka przygotowała coś dobrego.

Nagle zamilkł, spojrzał w górę. Evah podążył za wzrokiem ojca.

– Sokoły stepowe? – zdziwił się. – Polują jeszcze o tej porze?

Krunnah nie odpowiedział, śledził tylko tor lotu ptaków. Szybowały wysoko, rzeczywiście wyglądały jak sokoły wypatrujące zdobyczy. A jednak było w nich coś niepokojącego. Dałby wiele, żeby zobaczyć je z bliska, żeby mieć coś podobnego do lunety, przez którą wielki marszałek zwykł lustrować ugrupowania armii przeciwnika przed walką.

– Stało się coś? – zapytał Evah, zaniepokojony wyrazem twarzy ojca.

– Nie, synu – odparł myśliwy. – Po prostu wróciły niedobre wspomnienia.

Nie chciał straszyć chłopca. Być może to naprawdę tylko pamięć niespokojnych czasów. W końcu sokoły stepowe mogły polować nawet o tej porze. Rzadko się to zdarzało, ale nie było niczym wielce niespotykanym. Tyle tylko, że krążące w górze ptaki miały nieco dziwne, jakby kanciaste sylwetki.

– Zaraz pójdziemy – powiedział Krunnah, patrząc na chowające się za horyzont słońce.

Evah pokiwał głową, położył się na mchu i przymknął oczy. Zapadł w płytką drzemkę, w którą wdzierały się odgłosy lasu. Jedne zwierzęta szykowały się do snu, inne wręcz przeciwnie – budziły się, żeby spędzić noc na poszukiwaniu pokarmu. W oddali zahuczała sowa, zatrzeszczała gałąź, na której usiadł duży ptak.

Evah uśmiechnął się do siebie pod nosem. Uwielbiał te wyprawy z ojcem. Myśliwy traktował go wówczas zupełnie inaczej niż w domu – nie jak winnego posłuszeństwo syna, ale raczej pełnoprawnego towarzysza podróży. A to było przyjemne i napawało dumą. Norog dla swojego rodzica zawsze był tylko potomkiem, który wprawdzie miał przejąć kuźnię, ale na razie był jeszcze za głupi, żeby powierzyć mu jakiekolwiek ważne zadania czy rodzinne sekrety.

Kiedy zaczęło się już porządnie zmierzchać, Krunnah obudził syna.

– Pora na nas. Wyśpisz się już na własnym posłaniu.Rozdział 3 Verilla

Ranek wstał rześki, ale słoneczny.

Evah wyszedł przed dom, energicznym krokiem skierował się do studni. Matka potrzebowała wody i do obmycia się, i do przygotowania posiłku. Ojciec też już nie spał, krzątał się w szopie, przygotowując skóry do wyprawienia. Już wczoraj umieścił mięso w piecu wędzarniczym, więc po obejściu snuł się wonny opar, wywołując ściskanie w żołądku. Wprawdzie wczoraj Evah zjadł porządną kolację, ale czuł już głód. Cóż, przecież to był nader pracowity dzień.

Już przymierzył się do kołowrotu, kiedy zobaczył za niskim płotem znajomą postać.

– Zaczekaj! – zawołał. – Verilla, zaczekaj!

Dziewczyna przystanęła, spojrzała na niego i uśmiechnęła się, ukazując drobne białe zęby.

– Wcześnie wstałeś, Evahu – zauważyła.

Chłopiec podszedł do płotu, położył na nim rękę.

– Ojciec wrócił z polowania, muszę mu pomóc – powiedział. – Ale i ty dzisiaj zerwałaś się o świcie.

Dziewczyna spoważniała.

– Nie zerwałabym się, ale właśnie twój ojciec… – Urwała na chwilę, a Evah uniósł pytająco brwi. Po chwili Verilla podjęła: – Twój ojciec jeszcze wczoraj w nocy przyszedł do nas. Wiem, bo się obudziłam, kiedy mój podniósł głos. Nie wiem, o co chodziło, ale dzisiaj obudzili mnie wcześnie i kazali obejść wioskę, żeby zwołać wszystkich dorosłych mężczyzn na naradę.

Evah potrząsnął głową. Najchętniej pobiegłby do ojca od razu i zapytał, o co chodzi, ale nie mógł odejść przecież w środku rozmowy. To byłoby niegrzeczne i dziewczyna mogłaby się obrazić, a tego za nic by nie chciał.

– Podobno biłeś się wczoraj z Norogiem – powiedziała Verilla. – Znowu… Tyle razy prosiłam cię, żebyś tego nie robił. Choćby nie wiem co mówił, na pewno się z nim nie będę spotykać, nawet gdyby mój rodzic miał się gniewać.

– Norog tak gada, jakbyście byli już narzeczonymi – odparł z tłumioną pasją Evah.

Verilla zaśmiała się perliście.

– Chyba jeszcze jesteśmy na to za młodzi, nie sądzisz? Noroga dopiero rok temu kapłan przyjął do grona starszych młodzieńców, a tobie jeszcze trochę brakuje.

– Rodzina kowala chciałaby bardzo spokrewnić się z rodziną sołtysa – mruknął chłopak. – Pobrać się jeszcze nie pobierzecie, ale wasi ojcowie mogą już zawrzeć umowę ślubną.

– Po moim trupie! – Dziewczyna zarumieniła się ze złości. – Jeśli mój tatko by się na to zgodził, ucieknę z domu!

– Razem uciekniemy – rzucił Evah i również się zaczerwienił, ale ze wstydu.

Verilla spojrzała na niego przeciągle. Myślał, że go ofuknie, ale jej oczy stały się miękkie i rozmarzone.

– Nie opowiadaj bzdur – napomniała chłopca. – Nikt nie będzie nigdzie uciekał. A na Noroga nie chcę nawet patrzeć. Choćby mi kuźnię do stóp rzucił razem z młynem stryja. Nie lubię go.

Evah chciał jeszcze coś powiedzieć, ale dziewczyna uniosła rękę.

– Muszę iść. W południe będzie zgromadzenie rady wiejskiej, a wszystkich trzeba zawiadomić. Podobno to jakaś ważna sprawa.

Chłopiec patrzył za dziewczyną, kiedy oddalała się drogą. Westchnął przeciągle. Czy kiedyś odważy się powiedzieć jej, co naprawdę czuje? Czy nie zostanie potraktowany jak natręt? Nie on jeden oglądał się za Verillą, która wyrastała na niewiastę równie piękną jak jej matka.

Co prawda rozmawiała z nim chętnie, chętniej niż z innymi, ale to niekoniecznie coś zaraz znaczyło. Mogła go po prostu lubić tak, jak się lubi kota czy oswojoną łasicę.

– Evah! Gdzie ta woda, nicponiu? – Rozmyślania przerwało mu wołanie matki. – Sama mam dźwigać cebrzyk?

Oderwał się od płotu i szybkim krokiem poszedł do studni.

– Już niosę!

Kiedy zataszczył wodę do izby kuchennej, postanowił iść do ojca.

– Ładna ta Verilla – powiedział Krunnah na powitanie. – Nic dziwnego, że wpadła ci w oko.

– Nikt mi nie wpadł…

– Daj spokój, synu – roześmiał się myśliwy. – Oko łowcy i tropiciela widzi więcej i wyraźniej. Ale tutaj nie trzeba nawet wielkiej przenikliwości, żeby dostrzec, jak na nią spoglądasz. A i ona wyraźnie…

– Przestań, proszę – jęknął Evah, zawstydzony. Nie sądził, że to aż tak widać. Postanowił zmienić temat. – Powiedz, ojcze, dlaczego zwołałeś naradę?

Twarz Krunnaha spoważniała, skrzywił się lekko.

– Powiedz, synu, czy kiedyś przedtem zauważyłeś te sokoły, które widzieliśmy wczoraj o zachodzie słońca?

Chłopiec zastanowił się.

– Sam nie wiem. Może je widziałem, ale nie zwróciłem uwagi. Kiedy idziesz na polowanie, mam sporo pracy.

– Przypomnij sobie.

– Być może. – Evah potrząsnął głową. – Ale kiedy? Niedawno, może dwa, trzy dni temu. To ważne?

– Może być ważne – odparł Krunnah.

– Ale dlaczego? – dopytywał chłopiec.

– Nie teraz – uciął myśliwy. – Pomóż mi lepiej.

Z narady w domu sołtysa Krunnah wrócił zły jak osa. Spojrzał tylko na polewkę serową, którą postawiła przed nim żona, a potem poszedł do szopy ze skórami. Evah chciał ruszyć za nim, ale matka go zatrzymała.

– Daj na razie ojcu spokój. Musi się sam wydyszeć. Widać wszystko poszło nie po jego myśli.

Po niedługim czasie myśliwy wrócił, zasiadł do stołu i zaczął się pożywiać.

– Zbierz najpotrzebniejsze rzeczy, Marunna – powiedział do żony, kiedy skończył. – Jeszcze dzisiaj przenosimy się do lasu.

Kobieta wytrzeszczyła na męża oczy. Karmiła właśnie córeczkę, ale aż wstała z wrażenia.

– Dlaczego? Jak to?

– Te sokoły… – Krunnah spojrzał na żonę. – Ach, ty nic nie wiesz. Jeszcze w lesie dostrzegłem w nocy dziwne sylwetki na niebie. A potem za dnia o dziwnej porze nad okolicą krążyły dwa sokoły, podobne do stepowych. Przecież jest mnóstwo pożywienia, nie muszą polować tuż przed zmierzchem, wbrew własnym obyczajom.

– I dlatego chcesz się wynieść do lasu? – spytała z niedowierzaniem żona myśliwego.

– Na jakiś czas – odparł. – Zamieszkamy w ziemiance.

– Tylko z tego powodu, że zobaczyłeś dziwne ptaki?! – zaprotestowała Marunna. – Jakie niby miałoby to być zagrożenie? Polować na nas zaczną? Przecież to śmieszne.

Krunnah wstał również. Podszedł do żony, położył rękę na główce przysypiającej córeczki.

– Dbam tylko o was. Gdyby nie to, że trzeba się zebrać i zadbać też o wszystko dla Arnilki, już byśmy byli w drodze. No i skóry muszą jeszcze trochę przeschnąć po wymoczeniu, bo z tym nie mogłem czekać. Ale natłuszczę je i dokończę garbowania już w lesie. Zrozum, te ptaki mogą być zwiastunami czegoś złego. Nie słyszałaś, że zanim na osiedle spadnie Żelazny Kruk, wysyła swoich poddanych, aby obejrzeli okolicę?

Matka Evaha pokręciła głową.

– To tylko takie gadanie. Myślisz, że zwykłe ptaki służą tej bestii?

– Tylko że te dwa niby sokoły nie wyglądają mi na takie zwykłe – mruknął Krunnah.

– Ludzie ci nie uwierzyli, prawda? – domyśliła się Marunna.

Myśliwy nie odpowiedział. Nie musiał. Powinien się zresztą czegoś podobnego spodziewać, ale musiał ostrzec współmieszkańców, nawet narażając się na drwiny.

– W naszej okolicy nigdy nie grasował Żelazny Kruk – zauważyła kobieta. – Ledwie docierają do nas wieści o nim…

– A czy to znaczy, że nie może się pojawić? – wszedł jej w słowo mąż. – Ja wiem, że niektórzy nawet nie wierzą w jego istnienie. Jeśli ktoś nie bywał dalej niż we młynie i grodzie, to mu się zdaje, że świat jest mały i bezpieczny. Tymczasem jest zupełnie inny.

Zamilkł na chwilę, nalał sobie do kubka wywaru z rojownika, którego matka czasem używała, kiedy nie mogła zasnąć, martwiąc się o nieobecnego męża.

– Posłuchajcie. Widziałem wsie i sioła opustoszałe po wizycie Żelaznego Kruka. Bodaj jeden świadek się nie uchował w takich miejscach. Jest tylko trochę zabitych, którzy stawiali bardziej zacięty opór, i tyle. Wszyscy inni znikają bez śladu, jakby ktoś na rozgrzane kamienie wylał kroplę wody.

Odetchnął głęboko.

– Ale tak naprawdę nikt tutaj nie wierzy, że taki stwór istnieje. Kowal oczywiście zarzucił mi, że chcę zaszkodzić jemu i młynarzowi, bo jak wszyscy pójdą w las, to mu kuźnię jacyś maruderzy rozkradną, a zboża nie będzie miał kto zbierać, i jego brat będzie stratny. Inni zaś wolą po prostu nie widzieć tego, co się dookoła dzieje. „Jakoś to będzie”, mówią sobie, „Mnie przecież nic złego się nie stanie, bo i z jakiego powodu?”.

– Nie widzieli tego, co ty, ojcze – zauważył milczący dotąd Evah. – Ja ci wierzę. Ale jeśli zaraz nie pójdziemy, trzeba będzie nocować po drodze gdzieś w lesie.

– Poradzimy sobie. – Myśliwy machnął ręką. – Las nie jest straszny nocą, jeśli się go zna i szanuje. Małą się dobrze otuli, na deszcz się nie zbiera. A wolę, żeby później wytykali mnie palcami, że jestem nazbyt ostrożny i bojaźliwy, niż paść ofiarą tego porywacza ludzi.

– Podobno Żelazny Kruk pożera swoje ofiary – szepnął chłopiec.

– Tak powiadają. – Ojciec usłyszał jego słowa. – Tym bardziej nie mam chęci się z nim zapoznawać.

Nie wyruszyli jednak tego dnia. Wprawdzie wszystko było już prawie gotowe, ale Arnilka nagle zachorowała. Czy udzieliło jej się zdenerwowanie dorosłych, czy też może włożyła ukradkiem do buzi coś, co jej zaszkodziło, ale dostała gorączki. Marunna orzekła, że nie wyruszy nocować, nie wiadomo gdzie, z dzieckiem w takim stanie, a Krunnah nie naciskał.

– Myślę, że ta noc będzie jeszcze spokojna – rzekł. – Nie widziałem dzisiaj tych dziwnych sokołów. Może naprawdę jestem zbyt ostrożny?

Wyszedł, żeby zrobić porządek ze skórami, które już zrolował i przygotował do zabrania. Evah poszedł za nim.

– Były – powiedział, kiedy zatrzymali się przed szopą.