Żelazny kruk 2. Szalony Mag - ebook

Rozdział 1 Więzień

Evah miał już wszystkiego dość. Nigdy dotąd nie spędził w zamknięciu choćby kilku dni. Co więcej – nigdy dotąd nie spędził ani jednego! W jego wsi kowal, młynarz i wielu innych ojców miało zwyczaj karcić chłopców, zamykając ich w komórce czy stodółce na jakiś czas, to zależało od przewinienia. Syn bednarza siedział kiedyś cały tydzień o chlebie i wodzie, ale nikt się temu wielce nie dziwił, bo zepsuł ojcu cztery beczki, próbując ustawić z nich wieżę.

Oczywiście, nie robił tego sam, tylko z pomocą innych urwisów, Evaha zresztą też. Na nic zdały się prośby matki i łzy siostry, żeby skrócić mu karę. Bednarz był nieugięty. Inni chłopcy też odebrali kary, ale siedzieli w zamknięciu o wiele krócej, a Evahowi ojciec zamiast ciemnicy wymyślił uciążliwą pracę.

– Człowiek, jak się go trzyma w lochu, to zaczyna się psuć – mówił. – Lepiej niech zrobi coś pożytecznego, niż marnuje czas na rozmyślania o niczym. Więzienie jest dla prawdziwych zbrodniarzy, a nie byle chłystków, co nabroją tylko z głupoty.

Prawdę mówiąc, Evah chybaby wówczas wolał jednak posiedzieć w szopie, bo przekładanie i sprawdzanie futer, wyrywanie chwastów na nowo nabytym przez rodziców poletku i spulchnianie ziemi okazało się zajęciem tyleż męczącym, co potwornie nudnym.

Teraz jednak myślał z utęsknieniem o tamtej karze. Jego cela nie była może wilgotna i cuchnąca, jak to bywało podobno w miejskich więzieniach czy aresztach, ale była to jednak cela. Na szczęście nie znajdowała się w podziemiach, ale na wysokim drugim piętrze zamkowej wieży, więc chłopiec miał przynajmniej widok na okolicę, a przede wszystkim rzekę i las po drugiej stronie.

Jednak ileż można patrzeć na jedno i to samo? Ani pod lasem, ani przy rzece nic się nie działo. Za to Evahowi za każdym razem, gdy patrzył na zieleń drzew, przypominał się zdradziecki pustelnik i chłopiec aż zgrzytał zębami. Zaufał temu człowiekowi, a on go zdradził! To, że owa zdrada poniekąd uratowała im wszystkim życie, stanowiło mało pocieszającą okoliczność. Tyle dobrze, że Grzywa zdołał się wyrwać w zamieszaniu. Co z nim? Może już go dopadli siepacze cechu złodziejskiego? Na samą myśl o tym, co by mu uczynili, Evaha przechodził dreszcz.

Wrócił myślami do kolegów, którzy odbywali karę w szopach i komórkach. Wiedział już doskonale, co czuli, nie mogąc się nigdzie ruszyć, skazani na bezczynność i skąpe zazwyczaj pożywienie.

Jednak zdawał też sobie sprawę, że jemu jest jeszcze gorzej. Oni wiedzieli, że zostaną niebawem wypuszczeni, ojciec najwyżej jeszcze przeciągnie rzemieniem w miejscu, gdzie kończą się plecy, a zaczyna część ciała zwana o wiele mniej honorowo, ale potem wszystko wróci w stare koleiny. On siedział zaś w celi i nie miał pojęcia, kiedy z niej wyjdzie ani czy w ogóle to nastąpi. Kapitan wprawdzie zapowiedział, że książę zechce rozmawiać z chłopcem, ale zamiast przed oblicze księcia del Berwena, zaprowadził go do tego pomieszczenia.

Evah nie widział od tamtego czasu nikogo poza przynoszącymi mu posiłki strażnikami, ale oni nie byli zbyt rozmowni. Jeden pogroził nawet pięścią, kiedy chłopiec zaczął go wypytywać o audiencję u księcia.

– Nie twoja sprawa, szczeniaku! – warknął. – Jak jaśnie pan zechce, to cię zobaczy. A czy zechce, to się okaże, kiedy wróci.

Chłopiec dowiedział się przynajmniej, że księcia na razie w Migrze nie ma. Ale na pytanie, kiedy zjedzie do zamku, strażnik nie raczył już odpowiedzieć. Wskazał tylko znaczącym spojrzeniem miskę i wyszedł.

Dzień mijał za dniem. Chłopiec naliczył ich już sześć i zaczął się poważnie zastanawiać, czy nie rzucić się na strażnika przy następnej okazji i nie uciec z więzienia. Zdawał sobie jednak sprawę, że nawet jeśli zaskoczy silnego mężczyznę i pozbawi go przytomności, droga na zewnątrz wiedzie przez liczne korytarze, których rozkładu przecież nie znał, a zbrojni zbiegną się od razu, kiedy do nich dotrze, że więzień ucieka.Siedział więc na twardej pryczy i gapił się w niewielkie okno. Solidna krata dzieliła niebo na sześć części. Evah bawił się, wyobrażając sobie, że w każdej z nich jest wejście do innego świata, a obłoki przesłaniające błękit nieba to przewodnicy, którzy mogą przeprowadzić podróżnego z jednej krainy do drugiej.

Najgorsze były noce. Evah długo nie mógł zasnąć. A ponieważ nikt go nie budził wczesnym rankiem, bo jeść dostawał dopiero po południu, wysypiał się w dzień aż nadto. W ciemności opanowywały go złe myśli i poczucie beznadziei. Wyrzucał sobie w tych chwilach, że tak pochopnie podjął decyzję o wyprawie w poszukiwaniu gniazda Żelaznego Kruka. Jak chciał sobie poradzić z potworem? Przecież wystarczyło zamknąć wielkiego śmiałka w wieży, aby stał się całkiem bezradny.

Wspominał też przysięgę złożoną na grobie ojca. Przez pewien czas tylko ona i zapiekła nienawiść pchały go do przodu, chociaż w miarę narastania przeciwności losu zaczynał nieco wątpić w powodzenie przedsięwzięcia. Lecz jeśli dał słowo, musiał go dotrzymać, nawet za cenę życia. Tylko że w miarę upływu czasu, w miarę jak minął pierwszy żal i pierwszy gniew, zaczął to widzieć nieco inaczej. Nie o samą zemstę już chodziło. Po rozmowach z mądrymi ludźmi spojrzał na sprawy z innej strony. Zupełnie jakby zdrapał nieco łuszczącej się farby ze starego mebla i dostrzegł pod nią następną, o wiele ciekawszą i bardziej trwałą. Pragnął już nie tylko dokonać zemsty, ale uwolnić wszystkich od strasznego stwora. Jeśli nie chcieli albo nie mogli tego zrobić książęta, hrabiowie i baronowie, jeśli nie zajmował się Żelaznym Krukiem nawet sam cesarz, ktoś w końcu powinien stanąć do walki.

Jak dotąd, chłopiec nie słyszał o nikim, kto by się zdecydował na próbę zgładzenia poczwary, kto by stanął do walki z jej siepaczami. Niektórzy zdawali się wątpić w istnienie Żelaznego Kruka, a inni bali się o nim w ogóle rozmawiać. Jednak Evah wiedział przecież doskonale, że potwór istnieje.

Za oknem przesunęła się większa i ciemniejsza od innych chmura, a do dusznej celi wpadł powiew chłodniejszego powietrza. Czyżby miało się na deszcz? Rzeczywiście, od zachodu nadciągała ławica napęczniałych wodą obłoków, a po chwili Evah dostrzegł pierwsze krople. Wycięcie pozostawione na otwór w murze było wąskie, krata oddalona o dobre trzy łokcie, bo taką grubość miały ściany warownej wieży, w dodatku cały prostokątny otwór zwężał się dość mocno, ale chłopiec był na tyle drobnej budowy, że kiedy podskoczył i zdołał już chwycić żelazną sztabę, dał radę podciągnąć się do samego okna.

Wystawił rękę i poczuł ciepłą wilgoć. Potem spadła następna kropla i następna… Były coraz chłodniejsze i biły coraz mocniej. Chłonął to doznanie z przyjemnością. Nigdy by nie powiedział, że zwykły deszcz może sprawić tyle radości. Ulotnej wprawdzie, wręcz śmiesznej, ale właśnie radości. Zupełnie jakby ta odrobina wody na dłoni i przedramieniu spłukiwała jakiś brudny osad z duszy.

Nagle drgnął. Na skraju lasu po drugiej stronie rzeki dostrzegł ruch. Przez strugi wody niewiele mógł dostrzec, świat był zamazany, ale jakaś jasna plama wysunęła się spomiędzy drzew, tkwiła przez dłuższą chwilę w miejscu, a potem przesunęła się w prawo i znikła.

Evah westchnął ciężko. Przypomniał mu się Kellan ze swoją jasną czupryną.

– Gdzie jesteś, przyjacielu? – mruknął pod nosem. – Mam nadzieję, że bezpieczny i daleko stąd. Pomodlę się dzisiaj za ciebie do boga strwożonych i szukających ratunku. Za siebie zresztą też się pomodlę, to nigdy nie zaszkodzi.

Noc spłynęła na świat razem z deszczem. Rozpadało się bardzo mocno, ale po jakimś czasie chmury się rozwiały i zza widnokręgu wychynął wąski sierp księżyca. Evah oczywiście nie spał. Wprawdzie po zapadnięciu ciemności jednostajny szum kropel sprawił, że zapadł w płytką drzemkę, ale chłopiec zbudził się, kiedy deszcz ucichł.

Postanowił, że nazajutrz wstanie jak najwcześniej, nie będzie dosypiał, jak to mu już weszło w nawyk.

Światła w celi nie miał, strażnicy nie przynosili ani kaganka, ani ogarka świecy, ani nawet kopcącego łuczywa. „Noc jest od spania” – burknął jeden z nich, kiedy chłopiec upomniał się o jakiś ogień, który by rozświetlił chociaż odrobinę ciemności. Dzisiaj przynajmniej zaświecił skąpo księżyc, ale w poprzednie noce było całkiem ciemno, bo znajdował się w nowiu.

Evah podszedł do wycięcia w murze, na końcu którego osadzono kratę i spojrzał w niebo. Gwiazdy świeciły jasno, jak zawsze o tej porze roku, a ich większy brat skradał się, by złośliwie przesłaniać je swoim blaskiem. Chociaż tłumił gwiazdy nie tylko samym światłem. Evah już dawno zauważył, że w miarę jak sierp przesuwa się po niebie, nie tylko sam przesłania gwiazdy, ale znikają one również w pewnym oddaleniu od niego, zawsze z tej samej strony, tej wklęsłej. Zupełnie jakby pchał przed sobą jakąś kulę albo ciągnął ją z tyłu, zależnie od tego, w jakiej znajdował się fazie. Nikt nie potrafił mu tego wyjaśnić, nawet ojciec. Nikt z dorosłych nie poświęcał tej kwestii większej uwagi.

– Tak jest już urządzony świat – usłyszał odpowiedź od wędrownego kapłana. – Widać księżyc, zanim całkowicie dojrzeje, musi ukraść światło gwiazdom.

– To bym rozumiał, kiedy rośnie – zaprotestował chłopiec. – Ale tak się dzieje także wówczas, gdy po pełni traci krągłość. A zatem traci również blask.

– Bo wówczas nadal kradnie światło gwiazdom. Tylko że mocą wyroku bogów i tak musi zniknąć na czas nowiu, by odpokutować uczynioną krzywdę – odparł zniecierpliwiony mnich. – Płynie stąd nauka, że złodziejstwo musi zostać ukarane w ten czy inny sposób. Nie na darmo cech złodziejski ma w herbie sierp księżyca. Nawet zagorzali złoczyńcy muszą o tym zawsze pamiętać.

Evaha ta odpowiedź nie zadowalała, ale innej nie znał. Postanowił, że jeśli wyjdzie z tego więzienia, zapyta o tę kwestię kogoś tak mądrego, jak kapłan ze świątyni boga podróżnych w Salmarze.

Ach, Salmara… Nagle zatęsknił za pełnym ludzi i najrozmaitszych zapachów miastem. Co prawda ludzie zazwyczaj byli tam mało przyjemni, podobnie zresztą jak zapachy na ulicach, ale panował ruch, coś się działo, można było spędzić cały dzień, tylko patrząc na krzątaninę. Już chybaby wolał uciekać przed niebezpieczeństwem, niż tak siedzieć bezczynnie i czekać nie wiadomo na co.

Nagle drgnął. Na zewnątrz rozległo się ciche stuknięcie, gdzieś niedaleko okna. Nie potrafił określić dokładnie kierunku, ale na pewno było to uderzenie w mur. Czy to możliwe, żeby jakiś nieostrożny nietoperz zderzył się ze ścianą? Nie, na pewno nie. To byłoby raczej miękkie plaśnięcie, a poza tym nocni łowcy nigdy nie wpadali na przeszkody, chyba że zostali celowo zmyleni przez człowieka. Chłopcy z wioski łapali czasem nietoperze, rzucając w górę jakiś niewielki przedmiot, a potem miękki kapelusz albo duży beret. Zwierzątko uznawało, że kawałek patyka to łup i skręcało w jego stronę. Jeśli rzut kapeluszem był wystarczająco dokładny, nietoperz wpadał w materiał i wraz z nim lądował na ziemi lub prosto w rękach psotnika.

Evah nigdy nie brał udziału w takich zabawach. Nie żeby go do nich nie ciągnęło, ale ojciec stanowczo mu zapowiedział, że jeśli przyłapie go na czymś podobnym, kara będzie sroga.

– To bardzo pożyteczne istoty – mówił. – Bez nich o wiele bardziej dokuczałyby nam komary i inne przykre owady, a nawet myszy i nornice, bo nietoperze potrafią mocno je przetrzebić. U nas nietoperze są najczęściej dość małe, tym bardziej wstyd zabawiać się ich kosztem, bo taki maluch przecież się nie obroni. Szanuj nietoperze, synu, chociaż ludzie nader często źle o nich mówią. Ale ludzie źle mówią o wielu rzeczach, których nie znają lub wydają im się zanadto tajemnicze.

Drugie stuknięcie wtargnęło w rozmyślania Evaha o wiele mocniej, zwróciło jego uwagę. Z całą pewnością tak uderza kamień o kamień. Chłopiec przysunął się jeszcze bliżej okna. Już zamierzał podskoczyć i popełznąć ku kracie, kiedy coś z impetem uderzyło go w głowę.

– Auć! – zawołał i natychmiast zakrył usta dłonią.

Odsunął się od okna w samą porę, bo do celi wpadł jeszcze jeden kamień, w dodatku nieco większy. Chłopiec zastanowił się, co zrobić. Ktoś mu dawał znaki. Pierwsze, o czym Evah pomyślał, to dostać się do okna i pomachać temu komuś na dole. W świetle księżyca ten ktoś to zauważy. Ale co, jeśli tamten znów rzuci kamień? I to jeszcze większy?

Po chwili namysłu Evah podjął z podłogi kamień i odrzucił go, celując w przestrzeń między sztabami krat. Przedmiot odbił się od spojenia i wrócił. Evah burknął pod nosem coś o własnym zezie i spróbował jeszcze raz. Tym razem kamień poleciał łukiem na dół. Później następny na znak, że to nie był przypadek.

Chłopiec odczekał chwilę, a potem znalazł się przy oknie. Na dole zobaczył… jasną plamę! Tak mogły lśnić tylko włosy Grzywy.

– Co tutaj robisz? – zawołał cichym głosem.

– Nie wrzeszcz! – dotarł do niego wysilony szept. – Odsuń się i czekaj.

Evah z radosnym drżeniem serca zsunął się z powrotem do celi. Grzywa! Na bogów, Przodków i Przedwiecznych! Nie uciekł, nie zostawił towarzysza na pastwę losu! Ale co też on wymyślił?

Po chwili się wyjaśniło. Znów coś stuknęło o mur, potem zadzwoniło cicho o kratę, aż wreszcie wpadło do środka i zatrzymało się tuż przy żelaznych prętach. Evah sięgnął, macał przez moment, aż dotknął sporego kamienia. Poruszył go. W skąpym świetle księżyca, który właśnie zajrzał prosto w okno, zobaczył, że kamień jest obwiązany mocną, grubą nicią. Nie nicią, raczej dratwą.

A zatem tak chciał to rozegrać sprytny złodziejaszek!

Chłopiec uśmiechnął się, zaczął ciągnąć nić i zwijać wokół kamienia. Szło łatwo, ale czuł pewien opór. Domyślał się, że do dratwy dowiązano grubszy sznurek. Nie mylił się. Niebawem dostrzegł, jak plecionka z jasnych włókien pełznie po gładkim kamieniu. Chwycił ją i pociągnął mocno. Lina, dowiązana do sznurka, okazała się dość ciężka, coraz cięższa, w miarę jak ją podciągał. Wreszcie znalazła się w środku. Jakieś trzy łokcie były wolne, ale dalej co kawałek Grzywa zawiązał supeł, żeby ułatwić sobie wspinaczkę. Evah dostrzegł też dowiązaną do liny pętlę nad drugim węzłem, ale nie miał czasu zastanawiać się nad jej przeznaczeniem.

Rozejrzał się odruchowo, chociaż doskonale przecież wiedział, że nie ma jej do czego przywiązać. W celi było bardzo ciemno, poświata wypełniała okno, ale w tej fazie księżyca była zbyt marna, aby rozświetlić pomieszczenie. Pomyślał o pryczy, ale przesuwałaby się pod ciężarem wspinającego się Grzywy i narobiła hałasu. A gdyby na niej usiadł, nie mógłby wspiąć się do kraty.

Wreszcie wspiął się do okiennej niszy, zawiązał linę wokół kraty jak mógł najsolidniej i szarpnął trzy razy. Po chwili gruby sznur napiął się i zaczął rytmicznie drgać. Do ziemi było jakieś trzydzieści stóp, czyli mniej więcej wysokość pięciu rosłych mężczyzn. Niby nie aż tak wiele, ale dość, żeby się porządnie zmęczyć przy wspinaczce. I żeby upadek okazał się fatalny w skutkach.

W pewnej chwili lina przestała drgać. Evah domyślił się, że Grzywa musi odpocząć. Kellan był zwinny i sprytny, ale siły za wiele nie miał. W dotychczasowym życiu nie była mu potrzebna.

Wreszcie chłopiec usłyszał ciężkie dyszenie i w oknie pojawiła się lśniąca w poświacie głowa złodziejaszka.

– Myślałem, że nie dam rady – wysapał, kiedy jego twarz znalazła się na wysokości oczu Evaha. – Mur jeszcze mokry, nie ma się jak zaprzeć, musiałem leźć po samych węzłach.

– Ależ miło cię widzieć! – Syn myśliwego wysunął ręce przez kraty, żeby przytrzymać przyjaciela.

– Zostaw! – syknął Kellan. – Poczekaj, tylko wsadzę nogę w pętlę…

Evah zrozumiał, po co Grzywa ją zawiązał przy górnym kawałku liny; teraz włożył w nią stopę i dzięki temu mógł stanąć względnie wygodnie. Tyle że jego głowa zjechała nieco niżej, patrzył więc na więźnia z dołu.

– Dobrze, żeś wystawił dzisiaj łapkę z okna – rzekł Kellan. – Bo zacząłem myśleć, że cię wsadzili gdzieś do piwnic albo masz widok na zamkowe stajnie, tam wewnątrz. Ponoć wszystkie okna cel w tej wieży wychodzą właśnie na tę stronę, ale kto tam może coś powiedzieć na pewno.

– Skąd to wiesz? – spytał Evah.

– Skąd wiem, to wiem – burknął Kellan. – Od tego mam uszy, żeby słuchać, co ludzie mówią i patrzeć, żeby odgadnąć ważne sprawy, o których nie mówią. Nie ma czasu na gadanie i wyjaśnianie. Trzymaj…

Puścił jedną ręką kratę, której się przytrzymywał, zsunął z ramienia nieduży worek i podał go Evahowi.

– Co tam jest? – spytał więzień. Wyczuwał jakieś twarde przedmioty.

– Pilniki – odparł Grzywa. – A co niby można dać więźniowi, żeby się uwolnił? Kwiaty?

Evah przełknął ślinę. Właśnie pojawiała się szansa na opuszczenie tego przeklętego miejsca. Musieli tylko szybko wyjaśnić sobie pewne szczegóły.Rozdział 2 Ucieczka

Od czasu odwiedzin Kellana Evah czuł się o wiele lepiej, a przecież jeszcze niedawno wydawało mu się, że potrafi czuć tylko beznadzieję i pustkę w duszy. Zupełnie minęła apatyczna rezygnacja, jakiej poddawał się, czekając w celi na powrót pana na Berwen. Jego powrót albo też całkiem nie wiadomo na co, bo del Berwen, zwany Leonorem Porządnym, mógł trzymać go w celi, ile tylko zapragnął. Co więcej, mógł nawet zupełnie zapomnieć o niewiele znaczącym więźniu.

Ale teraz chłopiec zyskał cel i możliwość, żeby go osiągnąć, a przede wszystkim życiodajną nadzieję. W worku znajdowały się trzy świetnej roboty pilniki. Oczywiście, Evah zapytał Grzywy, jak je zdobył, a ten odparł sucho:

– Ukradłem, a niby skąd miałem wziąć? Nie mam pieniędzy. A co, nie weźmiesz ich, bo kradzione?

Evah skrzywił się. Miał do wyboru albo zrezygnować z ratunku, albo pogodzić się z tym, że skorzysta z owoców przestępstwa.

– Dobrze, niech będzie – mruknął. – Ale po wszystkim je oddamy.

Grzywa tylko westchnął ciężko.

– Jedzenie też musiałem dla siebie z początku kraść, jeśli chcesz wiedzieć. Nikt mi nie przynosi każdego dnia chleba i wody, że o czymś lepszym nawet nie wspomnę. I pewnie dalej bym kradł, gdyby nie… – Urwał, a potem powiedział: – Nieważne. Nie ma czasu na gadanie, bo jeszcze mnie ktoś zobaczy.

Evah chciał jeszcze o coś zapytać, ale Kellan nie dał mu dojść do słowa.

– Jak będziesz gotowy, daj znak.

– Jaki znak? – zdziwił się Evah. – Mam pomachać przez okno? Jak uwięziona królewna?

– Głupek – żachnął się Kellan. – Czy ja wyglądam na jakiegoś zidiociałego rycerza? Noc przed ucieczką wyrzucisz to, co znajdziesz jeszcze w worku poza pilnikami. Wtedy będę wiedział. A następnej nocy spuścisz sznurek, żebym mógł dowiązać linę.

Rzeczywiście, na dnie uszytego z grubej tkaniny worka znajdowało się kilka kamyków oznaczonych czerwoną kropką.

Evah wziął się do pracy jeszcze tej samej nocy. Nie mógł oczywiście działać w dzień, bo ktoś mógłby zobaczyć podejrzany ruch w oknie, a nocą trzeba było piłować bardzo ostrożnie, żeby nie robić hałasu, więc praca zapowiadała się na długą i nużącą. Ale przynajmniej coś mógł wreszcie robić!

Kiedy Grzywa zszedł na dół, Evah odwiązał i zrzucił linę. Kusiło go, żeby ją zatrzymać, ale Kellan stanowczo się sprzeciwił i miał rację. Strażnicy mogli przeoczyć ukryte pod siennikiem pilniki czy zwinięty cienki sznurek, ale wielki kłąb liny od razu rzucałby się w oczy. A pod pryczą umieścić liny nie mógł, bo legowisko było bardzo niskie, właściwie deski leżały wprost na posadzce. Ciągnęło między szparami i Evahowi chłód doskwierał nawet przez niezbyt gruby siennik. Chłopak zadrżał na myśl, jak musiało być tutaj nieprzyjemnie w zimie.

Teraz jednak zapomniał o wszelkich niedogodnościach. Martwiło go tylko jedno – jak umocować linę, kiedy przyjdzie do ucieczki. Początkowo chciał zostawić kawałek kraty u dołu okna, żeby na niej zrobić węzeł, ale zdał sobie sprawę, że wówczas może nie dać rady się przecisnąć. Żeby lina nie zsunęła się z żelaznej sztaby, musiałby jej zostawić co najmniej na dwie dłonie, a to było stanowczo zbyt wiele. Dla pokonania ciasnego otworu trzeba było urżnąć wszystko, i to przy samym murze.

Praca szła powoli, ale każdej nocy nacięcia stawały się coraz głębsze. W pewnej chwili zaczęło to niepokoić chłopca. Gdyby któryś strażnik podszedł do okna, zauważyłby, że coś jest nie w porządku, dostrzegłby szpary w żelazie. Evah nie miał jednak możliwości porządnie zamaskować rezultatów pracy. Zbierał tylko kurz i naniesioną wiatrem ziemię, żeby wcierać ją w lśniące rowki. W ten sposób mniej rzucały się w oczy.

Na szczęście strażnicy nie byli zanadto ciekawscy. Raz dziennie przynosili mu strawę, zabierali wiadro z nieczystościami i stawiali puste. Późnej pospiesznie wychodzili z celi. Evah domyślał się dlaczego. Nie mył się od dawna, więc zapach w pomieszczeniu unosił się na pewno nieszczególny. Tymczasem jego nadzorcy nie byli strażnikami więziennymi zaprawionymi w starciu z takimi woniami, tylko zwykłymi żołnierzami, którym kazano pełnić wartę przy osadzonym. Przynajmniej tak się Evahowi zdawało.

Wreszcie nadeszła noc, kiedy wystarczyło wykonać po kilkanaście, najwyżej kilkadziesiąt ruchów pilnikiem w paru miejscach, żeby wreszcie wyjąć żelazne pręty. Wyrzucił więc kamyki i przepiłował do końca cztery z sześciu mocowań kraty. Z żalem pomyślał, że okradziony rzemieślnik i tak nie miałby wielkiej pociechy z całkowicie zużytych narzędzi, nawet gdyby mu je zwrócili. Dlatego postanowił nie obciążać się nimi w drodze na dół. Trudno, może kiedyś zdoła wynagrodzić temu człowiekowi stratę. Jeśli oczywiście nie skręci gdzieś przedtem karku.

Miał nadzieję, że Grzywa nie przepadł przez ostatni tydzień, bo aż tyle zajęło Evahowi piłowanie kraty…

Następnego dnia przyszedł strażnik, którego Evah jeszcze dotąd nie widział. Przyjrzawszy mu się uważnie, stwierdził, że to nie może być zwykły żołnierz. Wprawdzie nosił mundur identyczny, jak ci, którzy zaglądali do celi wcześniej, ale uszyty z lepszego sukna i na patkach kołnierza miał naszyte niewielkie, czerwone kwadraty.

– A więc to ty – mruknął, przyglądając się chłopcu. – Kapitan mówił, że wyglądasz niepozornie, ale sporo umiesz. W każdym razie nieźle się bijesz.

Evah nie odpowiedział, bo nie było to pytanie, a poza tym nie bardzo wiedział, co miałby rzec. Przybyły skinął z zadowoleniem głową.

– I nie strzępisz języka na próżno. Dobrze. Jutro albo pojutrze staniesz przed obliczem księcia. Dobrze ci radzę, nie bądź krnąbrny ani bezczelny, odpowiadaj na pytania wyczerpująco i pamiętaj, że nasz pan jest bardzo bystrym człowiekiem. Byle czym nie da się zwieść.

Kiedy mężczyzna wyszedł, Evah odetchnął z ulgą. Dobrze, że ucieknie już tej nocy. Uniknie przykrego spotkania i zapewne jakiejś kary czy nawet dalszego zamknięcia. Tego ostatniego już by nie zniósł. Nie bardzo wprawdzie wiedział, za co książę miałby go skazać, ale nieraz słyszał, że łaska pańska jeździ na pstrym koniu i nigdy nie wiadomo, co takiemu władcy przyjdzie do głowy. A Evah przecież był nikim, nie miał żadnych możnych krewnych, nikt by się o niego nie upomniał. Co będzie, jeśli Leonor del Berwen zechce uczynić zeń niewolnika?

Rozmyślania przerwało mu zgrzytnięcie zamka. Tym razem przyszedł zwyczajny strażnik z jedzeniem i czystym wiadrem. Spojrzał na chłopca, a Evahowi zdawało się, że pokręcił głową, jakoś tak smutno, współczująco. Ale kiedy spojrzał mężczyźnie w oczy, zobaczył w nich zwykły chłód.

Na cynowej tacy, którą strażnik postawił na podłodze, Evah znalazł kawałek chleba, nieco owczego sera i dzban z wodą. Odkąd zaczął pracować nocami, pochłaniał łapczywie wszystko, co otrzymywał, ale dzisiaj nie czuł głodu. Czy sprawiła to rozmowa z niepokojącym człowiekiem? A może podniecenie planowaną ucieczką? Lub też jedno i drugie?

Nie wiedział, z jakiej przyczyny brak mu apetytu, ale zdawał sobie sprawę, że powinien coś wrzucić do brzucha, żeby nie zasłabnąć z wysiłku, bo przecież jeszcze tej samej nocy będą musieli z Grzywą odejść bardzo daleko, zbliżyć się jak najbardziej do granicy księstwa. Za nią nikt już nie będzie mógł ich ścigać. A w każdym razie nie będzie mógł tego zrobić tutejszy władca.

Dlatego chłopiec usiadł na pryczy i zaczął mozolnie żuć chleb i twardy ser. W innych okolicznościach uznałby, że całkiem dobrze mu się trafiło z treściwym posiłkiem, lecz nie dzisiaj. Dzisiaj czuł, jak każdy kęs przeciska się przez gardło, a zimna woda drapie podniebienie. Nigdy dotąd nie czekał tak bardzo na nadejście nocy.

Zjadł tylko połowę, chociaż przez ostatnie dni nie miałby nic przeciwko temu, żeby przynoszono mu podwójne porcje. Patrzył przez chwilę na ser i chleb, aż wreszcie owinął je szmatką, którą Grzywa zabezpieczył pilniki, aby nie dzwoniły i schował jedzenie do worka. Przyda się na drogę.

Położył się na pryczy i zamknął oczy. Powinien chociaż trochę pospać, bo potem nie będzie na to czasu.

Noc zwlekała z nadejściem. Mrok zdawał się to nadpływać, to znów cofać, a czas wlókł się niemiłosiernie. Evah miał wrażenie, że bóg chaosu i przeznaczenia uwziął się na niego. Jedni powiadali, że jest on znienawidzony nie tylko przez ludzi, ale też inne bóstwa właśnie z powodu swojej złośliwości. Inni zaś twierdzili, jakoby po prostu był roztargniony i mało bystry, dlatego nie umiał zapanować nad powierzonymi mu sprawami, a kiedy starał się to zrobić za wszelką cenę i bardzo porządnie, wprowadzał jeszcze większe zamieszanie i denerwował świat na rozmaite sposoby, w tym zanadto rozciągając bądź kurcząc czas. Czyżby teraz nastąpiło właśnie coś podobnego?

Evah potrząsnął głową i zaniósł modlitwę do wspomnianego patrona:

– Rotanie, władco tego, co najbardziej nieuchwytne, cofnij swoje wyroki, pozwól mi doczekać upragnionej godziny. Jeśli to ty wydłużasz czas wbrew woli swej siostry Zamany, jego bogini, błagam cię, zaniechaj mnie.

Oczywiście chłopiec zdawał sobie sprawę, że to jego własna niecierpliwość sprawia, iż popołudnie i wieczór tak bardzo się ciągną, ale modlitwa zdawała się nieco pomagać, a poza tym mógł zająć myśli, składając słowa. Nie istniała żadna gotowa formułka, którą można by próbować wpłynąć na Rotana. Bóg chaosu z pewnością nie życzył sobie uporządkowania czegokolwiek, co może go dotyczyć, więc kapłani przestrzegali przed układaniem stałych modlitw. Jedynie obrzędy w świątyni tego bóstwa miały jakiś porządek, ale przeprowadzający je celebranci mieli obowiązek chociaż odrobinę je zakłócać, zmieniać kolejność składania ofiar, mylić krok, a przede wszystkim za każdym razem inaczej wypowiadać słowa modlitw. Dlatego niezbyt wielu kapłanów paliło się do służby Rotanowi. Ludzie lubią chodzić utartymi ścieżkami, wykorzystywać to, czego się już nauczyli.

Wreszcie za oknem zupełnie pociemniało. Słońce zaszło, a księżyc jeszcze nie wspiął się na nieboskłon i Evah miał nadzieję, że nastąpi to jak najpóźniej. Wprawdzie jeszcze nie było pełni, ale krąg towarzysza i pogromcy gwiazd stawał się coraz pełniejszy i jego światło wydobywało z ciemności coraz wyraźniejsze kształty. W dodatku, jak na złość, na niebie nie było ani jednej chmurki. Jeśli księżyc wypełznie w chwili, kiedy pod oknami wieży zjawi się Grzywa ze zwojem liny, trzeba będzie prosić bogów o odrobinę szczęścia, aby nikt nie zauważył machinacji obu chłopców.

Evah odczekał, aż na ulicach Migry rozlegną się pierwsze okrzyki strażników nawołujących mieszkańców do gaszenia świateł. Wtedy przysunął się do kraty i ostrożnie dopiłował ją, poczynając od góry. Ostatnie cięcie w środkowej sztabie na samym dole nie wymagało już nawet wysiłku. Wystarczyło poruszyć parę razy całą kratą, żeby ostatni, wąski pasek metalu wygiął się w tę i z powrotem, a potem puścił.

Teraz należało przygotować mocowanie dla liny. Evah miał dość czasu by wymyślić, jak to zrobić. Postanowił wykorzystać deskę z pryczy, którą obluzował za pomocą najmniejszego pilnika. Zamierzał obwiązać deskę liną pośrodku, a potem tak pociągnąć za sobą, żeby oparła się o mur z obu stron niszy okiennej. Na szczęście deska była sporo dłuższa niż szerokość otworu, nie powinna więc sprawić niespodzianek, kiedy Evah będzie schodził w dół.

Na początku zastanawiał się, czy nie opleść liną całej pryczy i nie przyciągnąć pod okno, ale niewygodne legowisko było lżejsze od Evaha, więc mogłoby narobić hałasu, sunąc po ścianie i jednak zwrócić czyjąś uwagę.

Ostrożnie odłożył kratę pod najdalszą ścianę. Za nic nie chciał na nią nadepnąć, kiedy będzie się krzątał po celi. Teraz mógł już tylko niecierpliwie czekać na znak od Kellana. Miał nadzieję, że przyjaciel zjawi się niezawodnie. Następnego dnia Evah mógł przecież zostać wezwany przed oblicze księcia, a potem wylądować w zupełnie innym miejscu. A poza tym wystarczy, że strażnik wejdzie i rzuci okiem na okno, żeby zauważyć brak kraty.

Wreszcie po nieznośnie długim czasie, gdy Evahowi już się zdawało, że niebawem nastanie świt, rozległo się stuknięcie o mur przy oknie. Więzień zerwał się i czym prędzej wyrzucił linkę, trzymając jej drugi koniec tak kurczowo, jakby mogła mu się wyrwać z rąk swoim mizernym ciężarem. Na wszelki wypadek owinął ją nawet wokół nadgarstka.

Po chwili poczuł lekkie szarpnięcie i zaczął ciągnąć przywiązaną do sznurka linę. Miał ochotę czynić to gwałtownymi ruchami, ale opanował się i pracował powoli. Lina powinna pełznąć po murze gładko i nieśpiesznie jak polujący wąż, a nie skakać na wszystkie strony niczym przestraszony młody szczur.

Musiał tylko raz mocniej pociągnąć, kiedy węzeł zahaczył o ostrą końcówkę odpiłowanej kraty. A potem wydobył spod siennika deskę. Zawiązanie grubej liny przysporzyło mu pewnych problemów. Deska była dość wąska i węzeł nie chciał się należycie zaciskać, więc sztywny konopny splot trzeba było dociągać, stając na niej obiema nogami. Gdyby miał doświadczenie żeglarskie, z pewnością poradziłby sobie lepiej, ale przecież nigdy nie pływał niczym większym od rzecznej łodzi wiosłowej, a na niej próżno by szukać żagli i olinowania.

Wreszcie udało mu się zawiązać w miarę solidne mocowanie. Ułożył deskę starannie pod oknem i zaczął pełznąć do otworu. Czynił to jednak tyłem, żeby jak najsprawniej operować liną. Kiedy poczuł, że stopy znalazły się na zewnątrz, przeszedł go dreszcz. Za chwilę miał zawisnąć nad przepaścią. W tej chwili te kilkadziesiąt stóp do skalistego podnóża wieży zdawało się prawdziwą otchłanią. Evah z mimowolnym podziwem pomyślał o Grzywie, który musiał pokonać tę drogę w obie strony, w dodatku zaraz po deszczu.

Wysunął się najpierw do kolan, a potem do połowy ud. Resztka kraty, wystająca pośrodku otworu okiennego, uwierała chłopca w brzuch. Musiał zachować najdalej idącą ostrożność, jeśli nie chciał się pokaleczyć o ostrą krawędź. Trzeba było chociaż odrobinę wygładzić ją pilnikiem, gdy czekał na Grzywę, ale nie przyszło mu to wówczas do głowy.

Pociągnął ostrożnie linę. Deska popełzła w górę, szorując o ścianę. Nawet z bliska był to ledwie słyszalny odgłos, ale Evahowi zdawało się, że brzmi niczym grom nadciągającej burzy. Wreszcie niewyraźny cień deski zamajaczył w przestrzeni wycięcia okiennego, Evah naprężył mocniej linę. Drewno oparło się z obu stron o mur. Mógł schodzić.

I w tej chwili przypomniał sobie, że zostawił w celi worek z resztką posiłku. Najpierw chciał zawrócić, ale kiedy pomyślał, że będzie musiał pokonywać drogę do wolności jeszcze raz, zrezygnował. Jakoś sobie poradzą bez tego kawałka sera i czerstwego chleba. Szkoda tylko, że nie zjadł wszystkiego zawczasu.

Przesunął się dalej w tył, mocno trzymając linę. Deska zgrzytnęła, podsunęła się nieco wyżej, aż wreszcie znieruchomiała na dobre. Teraz nogi Evaha znajdowały się już całkiem poza murem i chłopiec ostrożnie uniósł się na łokciach i zsunął dalej. Nabrał głęboko powietrza i zawisł na rękach. Przez straszną chwilę zastanawiał się, czy da radę zejść, czy dłonie mu nie omdleją, nie puszczą liny. Pobyt w wieży i marne jedzenie sprawiły, że stracił nieco siły. Na szczęście ręce i podeszwy butów mogły znaleźć oparcie na węzłach. Evah poruszał się bardzo ostrożnie, nie chciał wykonać fałszywego ruchu. Znów pomyślał z podziwem o Kellanie, który tak sprawnie sobie radził.

– Pośpiesz się – doleciało z dołu syknięcie. – Bo zaraz…

W tej chwili znad widnokręgu wychynął skrawek księżyca. Światło było jeszcze słabe, ledwo wydobywało z mroku kształty, ale z każdą chwilą ukazywało się coraz więcej zdradzieckiej tarczy.

Evah porzucił więc ostrożność i zaczął się bardziej zsuwać, niż schodzić, zatrzymując się tylko przy węzłach. Po chwili znalazł się na dole. Padli sobie z Grzywą w objęcia, ale starszy z chłopców zaraz się odsunął.

– Ale śmierdzisz – mruknął, a potem ze złością machnął ręką w stronę księżyca. – Że też ten łysy dziad musi tak jasno świecić! Trzeba wiać!

Rzeczywiście stali pod wieżą widoczni jak dwie muchy na wykrochmalonym prześcieradle. W dodatku lina bardzo ostro odcinała się od jasnego tła niedawno pobielonego starannie muru. Evah kolejny raz pomyślał, że przydomek tutejszego księcia musi doskonale oddawać charakter władcy.

– Dokąd? – spytał krótko.

– Na drugą stronę, do lasu. Potem pójdziemy…

Nie zdołał jednak powiadomić przyjaciela, dokąd pójdą.

– Pójdziecie z nami, szczeniaki! – przerwał mu ostry, w dodatku znany Evahowi głos. Kapitan Moran, ten sam, który najpierw ich uratował w chacie pustelnika, a potem zaprowadził Evaha do więzienia.

Chłopiec rzucił się w prawo, ale przystanął na widok wyłaniających się z ciemności żołnierzy. Grzywa, który wybrał przeciwny kierunek, też znieruchomiał z tego samego powodu.

Zostali otoczeni kordonem. Evah rozważał przez chwilę, czy nie spróbować jakoś się przebić, jednak zrezygnował. Był przecież nieuzbrojony, a naprzeciwko miał silnych, wyszkolonych do walki mężczyzn. W dodatku każdy z nich nosił pancerz. Wprawdzie miecze trzymali w pochwach, ale nie musieliby ich wydobywać, żeby zrobić porządek z uciekinierami. Na domiar złego kordon był szczelny. Choć ludzie nie stali ramię przy ramieniu, to przemknięcie między nimi zakrawałoby na cud. A na cud Evah wolał w tej chwili nie liczyć. No i nie mógł porzucić Grzywy. Nie po tym, jak złodziejaszek narażał się, aby go ratować.

– Dokąd nas zabieracie? – spytał, starając się pokonać drżenie głosu, który zresztą drżał nie ze strachu, ale z gniewu i zawodu. Tyle wysiłku poszło na marne!

– Na razie prześpicie się w zamkowym lochu – odpowiedział kapitan gwardii książęcej. – A co będzie dalej, zdecyduje już osobiście Jego Wysokość Leonor del Berwen.

Evah spojrzał na Grzywę. Nawet w niepewnym świetle księżyca widać było niezwykłą bladość twarzy Kellana.

– A jednak zdradził – wymamrotał. – A jednak to łajdak…

Evah chciał już zapytać, o kim przyjaciel mówi, ale kapitan warknął:

– Milczeć! Który się odezwie, dostanie dziesięć batów!

Czekał chwilę, czy któryś z chłopców chce się przekonać, czy groźba jest prawdziwa, ale zapadła głucha cisza. Zwrócił się do podwładnych.

– Marsz w szyku ubezpieczonym. Pilnujcie ptaszków jak oka w głowie, bo to zawołani spryciarze. A książę nie byłby zadowolony, gdyby któryś wyfrunął.

Żołnierze sprawnie utworzyli ciasną kolumnę, w której środku znaleźli się obaj chłopcy. Evah szedł z pustką w sercu, ponuro wpatrując się w jasną plamę bujnych włosów Grzywy, podążającego dwa kroki przed nim.

No to napytali sobie biedy. Wpadli w jeszcze gorszą kabałę niż w chacie pustelnika. Teraz zamkną ich w takim miejscu, z którego się nie wydostaną inaczej niż wyniesieni na cmentarz. A kto wie, może nawet po śmierci zostaną pod kluczem…

Kapitan Moran zamykał niewielki pochód. Evah czuł jego świdrujące spojrzenie na potylicy. Z pewnością był gotów bardzo ostro zareagować, gdyby chłopcy chcieli zrobić coś niespodziewanego.

Tyle tylko, że nie mieli ku temu żadnych możliwości…Rozdział 3 W cuchnącym lochu

Tak jak zapowiedział kapitan, noc spędzili w lochu. W zimnym, wilgotnym i potwornie śmierdzącym lochu. W dodatku nie byli sami, o czym mogli się przekonać, kiedy tylko zamknięto za nimi ciężkie, dębowe drzwi, wzmocnione kutymi sztabami żelaza.

Zanim zdążyli wykonać krok, uchwyciły ich i unieruchomiły mocne ręce, a zręczne palce przebiegły po ciałach.

– Ten nic nie ma – powiedział chrapliwy głos przy uchu Evaha.

– Mój też nic – odpowiedział drugi.

Evah znów mógł się ruszyć, ale tego nie robił. W ciemności czaiło się zagrożenie. Nie miał pojęcia, ilu ludzi znajduje się w lochu, ale najmniej czterech, skoro jeden go trzymał, a drugi przeszukał. Jak nic dwóch kolejnych pochwyciło Grzywę.

– Nie bójcie się już – powiedział człowiek, który odezwał się przedtem przy Evahu. – Znajdźcie sobie jakieś miejsce, słomy nie ma wiele, ale młodzi jesteście, kamień wam nie zaszkodzi.

Oczy chłopców powoli przywykły do ciemności, rozpraszanej jedynie poświatą księżyca wpadającą przez wysoko umieszczone okno. Na szczęście to wystarczyło, żeby coś dostrzec. I mogli się przekonać, że ludzi w celi jest nie czterech, ale pięciu. Z tym że jeden leżał nieruchomo pod najdalszą ścianą. Evah zaczął się zastanawiać, czy mężczyzna w ogóle żyje.

Chłopcy spojrzeli na siebie. Evah widział głównie jasną burzę włosów towarzysza i ledwie zarys sylwetki. Ale dostrzegł też wolny kawałek podłogi pod ścianą. Padało tam światło księżyca, rozlewając się w siną plamę.

Obaj, jakby wiodła ich jedna myśl, jednocześnie skierowali się w tamtą stronę. Usiedli blisko siebie, dotykając się ramionami.

– Za co was tutaj wsadzili? – spytał któryś z mężczyzn.

– Za ucieczkę z wieży – burknął Evah.

– Ho, ho! – roześmiał się ten z chropowatym głosem, a pozostali mu zawtórowali. – Ho, ho! W wieży pan trzyma znaczniejszych więźniów. Źle wam tam było?

– Tylko mnie – wyjaśnił syn myśliwego. – Mój przyjaciel pomagał mi się wydostać.

– No to teraz przekonacie się, co to znaczy prawdziwe więzienie – rzekł chropowaty. – Stęchłe żarcie, zimno i szczury. W wieży tego nie zaznałeś.

Evah nie odpowiedział. Westchnął ciężko i zapatrzył się w otwór na górze. Księżyc właśnie chował się za krawędzią okna i niebawem w lochu zrobiło się zupełnie ciemno.

– A was za co tu wtrącili? – spytał Grzywa.

– Jak już musisz wiedzieć – odparł więzień, który najwyraźniej rządził w tym miejscu – to mnie, Dudka, Bociana i Gila za zbójowanie, a tego tam biedaka za kłusownictwo.

– Dudek, Bocian i Gil – powtórzył Kellan. – Ty też masz takie ptasie przezwisko?

– Też – odparł z jakimś dziwnym zadowoleniem herszt. – Skowronek. Dlatego nazywali nas Ptasią Bandą. Słyszeliście o nas?

– Nie – powiedział Grzywa. – Ale nie jesteśmy stąd.

– Odgadłem już po waszej mowie – rzekł chropowaty.

– My też nie stąd – odezwał się ponuro inny rozbójnik. – Aleśmy się zapędzili do Berwen jak katu na pieniek… Było siedzieć w Lapurii, może byśmy się jakoś wywinęli pościgowi. Ale nie, Skowronek musiał nas przywieść tutaj! Prosto w szpony księcia Berwena i jego przeklętego kapitana!

– Nie wyrzekaj, Bocian! – warknął przywódca. – Taki mądry teraz jesteś, ale jak zobaczyłeś chłopów z widłami i cepami, toś rwał na drugą stronę granicy, aż się kurzyło! Ledwie cię dognaliśmy.

– Bo głupi byłem – odparł hardo rozbójnik zwany Bocianem. – Chłopom by można jeszcze dać po łbach i spróbować prysnąć. Kupa ich była wielka, ale lepsze bić się z takimi dziesięcioma niż jednym żołnierzem tego przeklętego dowódcy gwardii księcia! Tego całego Morana!

– Mówi się, że zbój mądry jest po szkodzie – rzekł Skowronek. – Ale ty głupi byłeś i przed nią, i zostałeś teraz. Tam by nas czekała niechybna śmierć, i to w męczarniach, jakby którego żywcem wzięli. Tutaj siedzisz sobie wygodnie w lochu i czekasz na wyrok. Jak mają mi już łeb uciąć albo za szyję powiesić, to wolę konać krótko i z rąk wprawnego kata.

Evah słuchał tego przekomarzania zbójów, rozmyślając jednocześnie, jak łatwo w życiu zdarzają się niespodziewane kaprysy losu. Jeszcze chwilę temu pełzł po linie, przestraszony, ale też szczęśliwy, że umknie z więzienia, a teraz trafił między kajdaniarzy i szubieniczników. Westchnął w duchu, przypominając sobie, że wcale nie tak dawno jednego podobnego im poranił i sprawił, że posłano go do więzienia, a potem pewnie na szafot. Ciekawe, czy ci tutaj znali bandę, która napadła karawanę w drodze do Salmary? Pewnie nie, bo wyglądało na to, że trzymali się Lapurii. Jednak po przygodach z Grzywą, po tym, jak go spotkał najpierw w Rukce a potem w odległej Salmarze, chłopiec przekonał się, że świat bywa zaskakująco ciasny i mały.

– Też wymyśliłeś – prychnął inny ze zbójów. – O lochu wygodnym będzie nam prawił. I o pożytkach z zabicia przez kata. A jak książę każe nas ćwiartować lub rwać końmi? Różne kary wymyśla się rozbójnikom. Powiadają o nim, że bardzo jest kapryśny.

– Wtedy będziemy się tym zamartwiać, Dudek – odpowiedział chropowaty. – Na razie siedzimy i tym się ciesz, że cię tam chłopi nie dopadli, bo rozerwaliby na kawałki gołymi rękami, zanimby się zjawiło wojsko jaśnie pana.

– Ciebie się nie przegada – odezwał się milczący do tej pory zbój. Evah już się domyślił, że to ten zwany Gilem. – Prawnikiem jakimś powinieneś zostać. I to nie zwykłym bakałarzem u marnego kauzyperdy, ale samym sędzią cesarskim. Jak namotasz, to człowiek nie wie, co odrzec.

– Sędzią cesarskim? – powtórzył Skowronek. – Tak powiadasz? Nie, przyjacielu, na sędziego Jego Cesarskiej Mości na pewno bym się nie nadał.

– A to z jakiej przyczyny? – zdziwił się Gil.

– Zanadto uczciwy jestem! – huknął radośnie rozbójnik. – Gdzie mnie, prawemu złodziejowi, do tych jaśnie oświeconych szubrawców, co cię ze skóry obłupią i jeszcze powiedzą, że dla twojego dobra?

Zbóje roześmiali się, ale zaraz zamilkli, bo herszt ciągnął dalej, już bez prześmiechów.

– Słyszałem, że Leonor Porządny, jak mu coś na nosie siądzie, potrafi być przykry, co się zowie. Znajomek znajomka mojego stryjecznego kuzyna prawił, jakoby kiedyś del Berwen kazał ściąć nie tylko rozbójników, ale nawet prawnika jednego, co ich chciał bronić. Sam tego nie widział, jednak opowiadał mu to jakiś daleki krewniak, który był w okolicy, kiedy mówiono o tej kaźni.

– We łbie mi się zakręciło od tych krewnych i znajomych – poskarżył się Gil. – Znaczy jak, książę każe nas ściąć czy powiesić?

– Wielka mi różnica – prychnął Dudek. – Na końcu śmierć jest jednaka. Przynajmniej tak mi się zdaje.

– Śpijmy lepiej, zamiast jęzorami mielić i się straszyć – burknął Bocian. – Głodny jestem jak dziki pies. Jak stado dzikich psów. Trzeba przespać to ssanie w brzuchu, bo inaczej was zacznę kąsać i żadnej zgoła kaźni nie doczekacie.

– Śpijmy – zgodził się herszt. – Choć nie wiadomo, czy warto się spieszyć do jutrzejszego poranka.

Następny poranek nie przyniósł niczego szczególnego. Przynajmniej z początku. Tyle że chłopcy mogli zobaczyć, z kim ich zamknięto. Evah aż przymknął oczy na widok twarzy rozbójników. Mieli już okazały zarost, ale trudno było nie dostrzec blizn ciągnących się przez całe oblicza, i bez tego mało urodziwe.

– Co się tak gapisz? Piękni nie jesteśmy – rzekł Skowronek swoim chropowatym głosem. – Gęby mamy takie, jak nasz fach. Nieraz się człekowi zdarzyło porządnie oberwać, to i ślady zostały. Poczekaj no, chłopaczku, jak będziesz w moich latach, też możesz tak wyglądać. O ile dożyjesz, bo za ucieczkę z wieży książę może cię i na śmierć skazać.

Evah poczuł, jak przechodzi go zimny dreszcz, ale Grzywa aż tak się nie przejął groźbami przywódcy bandy.

– Zaś tam będzie nas kaźnił – burknął. – Za co? Za upiłowaną kratę? Batów da najwyżej i tyle.

– Nie bądź taki pewien – wtrącił się Dudek. – Wielki pan, jak zechce zwykłego człowieka kopnąć, zawsze znajdzie powód. Za upiłowaną kratę może dać baty, zgoda. Ale co, tylko to jedno macie na sumieniu?

Evah przypomniał sobie skradzione pilniki. W niektórych krajach za najdrobniejszą kradzież skazywali na obcięcie ręki albo i głowy. Kto wie, jak jest tutaj? Nie on wprawdzie skradł narzędzia, ale on ich użył do sforsowania prętów.

– Na pewno coś się znajdzie – mówił dalej Dudek. – A jak się już książę czegoś przyczepi, to trzyma ślad niczym pies posokowiec. Wszystko z was wywlecze, całą prawdę. Tak przynajmniej słyszałem.

– Właśnie – przyświadczył z miejsca Gil. – Tylko brew uniesie, a jego kapitan wywlecze was katu na szafot. Książę bywa niezwykle kapryśny.

Evah parzył przez dłuższą chwilę to na Skowronka, to na jego towarzyszy. Przypomniał sobie, co mu wspominał o władcy Berwen kapłan boga prawdy w Salmarze. Coś się tu nie zgadzało. Według czcigodnego Verdiga Leonor miał być bardzo rozsądnym człowiekiem, który potrafił utrzymać pokój na własnych granicach, a przy tym umiejętnie trzymał w ryzach wybujałe temperamenty zwaśnionych władców państw, z którymi graniczył.

– A wy skąd tak doskonale znacie usposobienie księcia? – spytał podejrzliwie. – Podobno grasowaliście w Lapurii.

– Nie tylko – odparł jakby z pewną dumą herszt. – Zachodziliśmy też na trakty w Lagen, żeby ulżyć kupcom ciężaru, wpadaliśmy również z wizytą do Anzi.

Brzmiało to, jakby opowiadał o zwykłych podróżach albo pielgrzymkach do świętych miejsc. Ton i treść dziwnie kłóciły się z prawdziwym znaczeniem słów.

– Księciu Leonorowi nie nadeptywaliśmy na odciski, bo jego kapitan gwardii Moran okrutnie jest cięty na zbójników. Nie dajcie bogowie, żeby którego schwytał na rabunku. Żyjemy jeszcze dlatego, żeśmy tylko uciekali, a nie rabowali po tej stronie granicy.

– Znaczy, że zamknęli was za niewinność? – spytał z szyderstwem Grzywa.

– A żebyś wiedział, szczeniaku! – uniósł się gniewem Bocian. – Nic tu złego nikomu żeśmy nie uczynili!

– Wystarczy pewnie tego, coście wyprawiali gdzie indziej – nie dawał za wygraną Kellan.

– Pyskaty z ciebie wyrostek! – warknął rozbójnik. – Chyba trzeba nauczyć cię moresu!

Mężczyźni podnieśli się jak na komendę. Gil z Bocianem ruszyli do młodego złodziejaszka, pozostali dwaj patrzyli, co się będzie działo. Kellan też się zerwał, pobladł, ale zacisnął pięści. Nie miał dokąd uciec, pozostawała jedynie walka.

Evah zaklął w duchu, przez głowę przeleciało mu, że oto za chwilę Grzywa na własnej skórze przekona się, że czasem warto trzymać jęzor za zębami. Gorzej, że on też będzie musiał odpokutować za złośliwości przyjaciela. Czyżby Kellan zapomniał, że mają do czynienia z okrutnymi opryszkami? Do tej chwili traktowali chłopców jak towarzyszy niedoli, ale nie należało ich drażnić, bo tacy zawsze są szybcy, jeśli chodzi o rękoczyny.

– Odsuń się! – ostrzegł Bocian, kiedy zobaczył, że syn myśliwego dołącza do Kellana. – Jemu przetrzepiemy skórę, tyś się nam dotąd nie naraził.

– Dajcie mu spokój – rzekł Evah, opanowując drżenie głosu. – Nic takiego nie zrobił.

– Wyśmiewać to się może ze swojego ojczulka, jeśli w ogóle wie, kto go spłodził! – syknął Gil.

– Wiem czy nie wiem, ale porządny musiał być człek, skoro zbójem nie zostałem – odszczeknął się chłopak. – Ciebie zaś pewnie jaki kajdaniarz na świat przywołał…

Gil uznał, że tego już za wiele, rzucił się na Grzywę. Ale schwytał tylko powietrze. Może chłopak nie był biegły w walce, lecz życie w zaułkach i ciągłe niebezpieczeństwa nauczyły go wywijać się zagrożeniu. Zdołał się także wymknąć Bocianowi. Tymczasem Skowronek z milczącym do tej pory Dudkiem zasadzili się na Evaha. Ich też czekało zaskoczenie, bo zlekceważyli przeciwnika. Uznali, że chłopiec nie może stanowić zagrożenia. Że jest inaczej, pierwszy przekonał się herszt bandy. Krzyknął i chwycił się za kolano, w które oberwał solidnego kopniaka. Dudek tymczasem złapał Evaha za ramię i pociągnął, ale zaraz odskoczył, bo nieoczekiwanie twarda pięść wyrostka trafiła go w oko.

Ale to był już koniec jakiejkolwiek przewagi dwóch wyrostków. Nie upłynęła chwila, jak Bocian trzymał mocno Kellana z tyłu pod wykręcone ręce, a Skowronek przyciskał Evaha do wilgotnej ściany.

– Umieją kąsać – zaśmiał się. Evaha owiał jego nieprzyjemny oddech. W lochu nie dało się dbać o czystość, a zresztą zbój pewnie i na wolności nie zaprzątał sobie głowy takimi drobiazgami. Chłopiec przypomniał sobie zaraz, że sam też nie pachnie leśnymi fiołkami. – A teraz im pokażemy, co to znaczy zadzierać z Ptasią Bandą! Stracą trochę zębów, to zmądrzeją.

Twarda pięść uniosła się na wysokość oczu Evaha, Gil również przymierzył się do ostatecznego ciosu w twarz Grzywy. Chłopcy byli zupełnie bezradni. Lecz kiedy zbóje mieli już przejść do czynów, rozległ się niezbyt głośny okrzyk:

– Stójcie! Da wam nadzorca za burdy w lochu! Przestańcie!

Wszyscy spojrzeli w odległy kąt. Gdyby Evah mógł się ruszyć, przetarłby oczy. Przysiągłby, że poza wiązką przegniłej słomy nic tam więcej nie ma, a już na pewno nie ma nikogo!

– Co się wymądrzasz? – warknął Skowronek. – Nie twoja rzecz!

– Będzie moja, jak strażnicy nie będą pytać, kto zawinił, tylko wszystkim po równo złoją skórę! A ja nie mam na to ochoty. Więc jeśli zaczniecie bić tych szczeniaków, narobię krzyku.

Hałas zbudził nawet apatycznego kłusownika. Mężczyzna usiadł i patrzył na całą scenę, jakby oglądał przedstawienie wędrownej trupy teatralnej.

Skowronek splunął i odchylił ramię jeszcze bardziej, jakby chciał zadać cios tak mocny, by zmiażdżył twarz ofiary. Ale po chwili wypuścił powietrze i mruknął:

– Prawda. Nie ma co się prosić o baty.

Puścił Evaha i się odwrócił. Spojrzał na Kellana.

– Ale jeśli jeszcze raz otworzysz paszczę, nie będę na nic zważał. Rozbiję ci ją na tych śmierdzących kamieniach. Obu wam się dostanie, chociaż pyskaty jest tylko jeden!

Bocian puścił Grzywę z wyraźnym żalem. Chłopak z jękiem osunął się na kolana, a potem zaczął rozcierać bolące ręce.