Złotniejący świat - ebook
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Złotniejący świat - ebook
Uwodząca melodia zdań Marii Konopnickiej niesie w sobie kilka emocjonalnych tonów: ludowy zaśpiew, ton parnasistowski, sceptycyzm, ironię, sarkazm, gorycz, ale też ton sowizdrzalski. Wszystko to tworzy z poezji Marii Konopnickiej niezwykle bogaty, wciągający koncert. Tom Złotniejący świat otwiera serię "44. Poezja polska od nowa", w której uznani współcześni poeci przedstawiają twórczość klasyków. Autorem obecnego wyboru oraz posłowia jest Piotr Matywiecki.
Spis treści
Wstęp
Przygrywka
W poranek
Po burzy
Wolny najmita
Co się stało?
A jak poszedł król...
A dajcież mi...
Oj, ty modra rzeko
Oj, uśnij...
Świat zawojował...
W trzejkrólowy wieczór
Miłość jest klęską świata...
W pirejskim porcie
Ranek w Wenecji
W zakrystii na Murano
Faun tańczy
Faun pijany
Drzwi do cichej twej komnaty...
Sybilla pisze
Bagnasco
Molo Lucedio
Fiumicino
Pod okienkiem mojej izby/ Gaj zarasta laurowy...
Pod okienkiem mojej izby/ Jest ścieżyna, światłem drżąca...
Cisza wielka i szeroka
Na cmentarzu
Który ma złoty klucz...
Na Twej mi szacie...
Sorga
Urbs Avinionensis
I groby umrzeć mogą...
Rankiem w polu
W miasteczku
Na Kurpikach
Tu się droga załamała...
Mistrz prawdy...
Żyj - nie w chwili...
Pocałunek Roberta Emmeta
Wiosenne widoki Bugu
Żuczek
Muchy samochwały
Pan Balcer w Brazylii
Szkice z cmentarzy
Objaśnienia
Posłowie
Nota o Autorce
Nota edytorska
| Kategoria: | Poezja |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-65358-44-8 |
| Rozmiar pliku: | 754 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Spis wierszy
Wstęp
Przygrywka
W poranek
Po burzy
Wolny najmita
Co się stało?
A jak poszedł król…
A dajcież mi…
Oj, ty modra rzeko…
Oj, uśnij…
Świat zawojował…
W trzejkrólowy wieczór
Miłość jest klęską świata…
W pirejskim porcie
Ranek w Wenecji
W zakrystii na Murano
Faun tańczy
Faun pijany
Drzwi do cichej twej komnaty…
Sybilla pisze
Bagnasco
Molo Lucedio
Fiumicino
Pod okienkiem mojej izby/ Gaj zarasta laurowy…
Pod okienkiem mojej izby/ Jest ścieżyna, światłem drżąca…
Cisza wielka i szeroka…
Na cmentarzu
Który ma złoty klucz…
Na Twej mi szacie…
Sorga
Urbs Avinionensis
I groby umrzeć mogą…
Rankiem w polu
W miasteczku
Na Kurpikach
Tu się droga załamała…
Mistrz prawdy…
Żyj – nie w chwili…
Pocałunek Roberta Emmeta
Wiosenne widoki Bugu
Żuczek
Muchy samochwały
Pan Balcer w Brazylii
Szkice z cmentarzy
Objaśnienia
Posłowie (Piotr Matywiecki)
Nota o Autorce
Nota edytorskaWstęp
Za ostatnim poetą zamknęła się brama.
Trudno się skarżyć; cześć im oddali ziomkowie.
Charmides, z wieńcem lauru na wzniesionej głowie
I w płaszczu purpurowym, wyglądał, jak drama
Z wlokącym się poza nią długim epilogiem.
Meander takoż w wieńcu, który mu na czoło
Dali ateńscy męże, piał pieśnię wesołą,
Jakby mu Dionizos bratem był – nie bogiem;
A wiedząc, że się sława rychło zmienia w marę,
Niósł z niedbalstwem wspaniałym pełną wina czarę,
By pić zdrowie ojczyzny – za ojczyzny progiem.
Eutydem niósł lirę, brząkając w nią z cicha,
A pierś jego wezbrana, co smutkiem oddycha,
Tak pełna jest tęsknoty – i łez – i zadumy,
Że za każdym ust tchnieniem unoszą się tłumy
Mar powiewnych, przejrzystych i wiązanką płową,
Jako wieniec róż bladych, lecą mu nad głową.
Filebus, z olimpijskim spokojem na twarzy,
Szedł, jak mąż, który dźwiga na barkach Hezjoda;
A za nim w niewidzialnej postępują straży:
Kunsztowna antystrofa, rzeźbiona epoda,
I orzeł Zeusowy nad głową się waży
I otacza go grecki błękit i pogoda.
Timeus kroczył blady, obuty w koturny,
Niosąc z dzieł swych tragicznych popiołów dwie urny;
A gałąź cyprysowa, owinięta kołem,
Zdawała się ze zgrozy wstawać mu nad czołem.
Milczał; jeśli wychodząc nie rzucał przekleństwa
Na miasto obłąkane i pełne szaleństwa,
To jedynie dlatego, by ziemia pobladła,
Nim on przestąpi bramę, w przepaść nie zapadła.
Dajmon zamykał pochód i wybuchem śmiechu
Żegnał Ateny, pieśń swą przekazując echu…
I zaraz też podgórza dzieliły się wiernie
Spadkiem poety, rapsod skandując misternie,
Coraz to przeźroczyściej, coraz ciszej… ciszej…
Tak, że ostatnie dźwięki Zeus ledwo słyszy.
Plato odetchnął. Odtąd poezja zdradziecka
Umysłów wytrzeźwionych oczadzać nie będzie,
I żadna już od pieśni nie zadrży pierś grecka…
Ostatnią lirę, w kącie rzuconą na śmiecie,
Po jakimś zapomnianym włóczędze-poecie,
Strzaskano, jak bezbożne, przeklęte narzędzie.
Pierzchły już bezcielesne, urojone mary,
Których nikt nie przykroi do rozsądnej miary;
Odtąd mieszkańcy miasta, stojąc na swych progach,
O tym, co rzeczywiste, radzić będą zimnie,
I nikt przy jakimś grzmiącym, pełnym ułud hymnie
Nie będzie roił baśni o chwale i bogach.
Epos przestanie kłamać i drażnić umysły:
Na wzruszenia jest wymiar ogólny i ścisły
I nikt pod wpływem pieśni, omamiony słuchem,
Nie będzie śnił, że leci nad światy gdzieś duchem…
Ludzkość, wolna od rodu wieszczów i rapsodów,
Przestanie pragnąć zdrojów żywych i ogrodów
I nie będzie roiła o cudach dziwacznie
I na byt swój powszedni trzeźwo baczyć zacznie.
Cóż jest pieśń? – Dźwięk słów pusty, jako wiatru szelest.
Poezja najpiękniejsza jeszcze prawdą nie jest,
I, jako płonne zielska, po drogach zarasta…
Lecz dziś wszystkie wyrwano! Poza bramy miasta
Odprowadzono wieszczów z wieńcami na czole
I przed poezją wrota do Aten zaparto.
– Tak dumał prawodawca.
– Cóż to za pacholę,
Z głową wzniesioną w niebo, źrenicą rozwartą
Szeroko, patrząc w błękit ten, czysty, jak fala
Egejska, gdy w niej jutrznia łuny swe rozpala,
Stoi w cichym zachwycie? Nad nim szumią drzewa,
Ptak wędrowny skrzydłami bije i pieśń śpiewa,
Olimp w mgłach gubi czoło, jak senny atleta…
Echo pieśni Homera w błękitach gdzieś kona,
A wokoło powstają bohaterów cienie
I ojcowie o wielkim sercu idą smutni…
Zadumanemu chłopcu pierś chwyciło drżenie;
Spłonął i wyciągając młodzieńcze ramiona,
Głosem czystym, jak kryształ, wołał: „Lutni… lutni…”
– Jak to, wielcy bogowie! – czyż znowu poeta!?Przygrywka
Wkoło mnie otoczyły moje równie senne,
Pasmem jednakiem…
Ale ja sobie lecę w krainy odmienne –
Umiem być ptakiem!
Błękitna przestrzeń mruga, zaprasza do siebie,
Skrzydeł nie nuży…
Pędzim sobie we trójkę: ja, obłok na niebie,
I listek róży.
Listek najpierwszy upadł na wioskowym kopcu
Cudzej granicy,
Jak rzucone słóweczko drogiemu mi chłopcu
Mdłej obietnicy…
A obłok powiał dalej… Pod słonko się stroi
W biel i we złoto,
Aż u chaty ostatniej, co w kraju mym stoi,
Zadrżał tęsknotą…
Wiatr szarpnął go za szatę, rozrzucił mu włosy;
Toż łzami leci
Na łączkę, gdzie pod gruszą siedzi dziadziuś bosy
I kupka dzieci…
Nie chce odlecieć dalej! Z tej mgły urodzony,
Z oparów rzeki:
Gdzież mu zwiedzać świat obcy, inne jakieś strony
I kraj daleki?
Więc sama lecę… sama, choć serce mnie boli
I smutno wróży…
Czemuż nie chciał obłoczek podzielić mej doli,
Ni listek róży?
Z obłoczka ja bym sobie wieczorem pod głowę
Zwiła posłanie;
A z listka zasię róży – toć czary gotowe
Na zakochanie.
Lecz sina dal pociąga i wabi i nęci,
Jak cud nieznany…
Ej! ujrzę raz na oczy insze sianożęci,
Insze kurhany!
Ej! posłyszę ja przecież, jak to ludzie gwarzą
Obcym mi gwarem…
I wypatrzę miesiączek, z jaką wstaje twarzą
Nad cudzym jarem…
I dowiem się raz wreszcie, gdzie tęcza podziewa
Wstążek swych końce
I jakie tam piosenki o zmroku rozbrzmiewa
Echo mdlejące.
U nas w wiosce znam wszystko… wszystkiegom już syta,
Aż do znudzenia…
Co dzień zza tego wzgórza słońce rankiem świta,
Nic się nie zmienia.
Wiem, gdzie rosną dziewanny, a gdzie niezabudki
W przydrożnym rowie;
Wiem, gdzie szary słowiczek zwił domek malutki
W naszej dąbrowie;
Wiem, gdzie ojciec łan orze, gdzie matka wybiela
Cieniutkie płótna;
Wiem, jak w święto wieczorem grzmi wiejska kapela,
Jak fletnia smutna…
Lasek, cmentarz, kościółek, starego plebana,
Znam już z pamięci…
Tęskno mi! – Hej, pociąga dal sina, nieznana,
Wabi i nęci!W poranek
Z Jarmuty mgła spada, jak rąbek z dziewczyny,
Po niebie obłoczek przewija się siny;
Za chwilę wschodzące
Spromieni go słońce,
I tronem on będzie jutrzence…
Wcześniejszy od świtu, ciemniejszy niż zmierzchy,
Wszedł góral w swej guni z siekierką na wierzchy;
Nim dzionek rozbłyśnie,
On zabrzmi, zawiśnie
I echa rozbudzi w piosence.
O, cicho… o, cicho! Schylony na skale,
Utopi źrenice w powietrza krysztale
I liczy, jak skarby,
Omszone te garby,
Rodzinnych gór swoich przyczoła…
– Prehyba… Petrańczyk i Wilcze zielone…
Tu moja sadyba i gniazdo rodzone…
Jam z wiatrem tam latał
I z orłem się bratał,
Znam wszystkie smereki dokoła.
Tu Kunia, Opołta, a tam Koszarisko…
Ej! dalneż to wierchy, choć widzą się blisko!…
Pieniażna, Czerteże,
Gdzie skarbów złe strzeże,
Gdzie rogi nie jęczą pastusze…
Ej, byłoż mi świata pod skalne te ściany,
Dopókim nie poznał wietrznicy Marany,
Co miga mi w oczach
Po łazach, uboczach,
A śmiechem zabiera mi duszę!…
Wróżyła cyganka: „Złe dnie z sokolicy!
Ej! nie chodź pod okno Marany wietrznicy,
Bo serce wyśpiewasz
I Boga zagniewasz,
I pójdzie twa dola na marne”.
Nie chodzić?… a także! Od świtu się włóczę,
Gdzie dziewczę zaplata warkocze swe krucze.
Och! wróżby… wróżbity…
Jam wesół i syty,
Gdy w oczy popatrzę się czarne!
Nie będzie mnie chciała? – Ej! znam ja wąwozy,
Gdzie strzelcom spod kulki z wichrami mkną kozy.
Ot, Rogacz… Homole…
Wybieram, co wolę…
Przepaści, jak śmierć, tam głębokie!
Ej, słońce ty, słońce! pośpieszaj ze wschodem,
Bo trudnoż mi z sercem stęsknionem i młodem!…
Och! ani pamięta,
Że ziemia ta święta,
A nad nią – jest niebo wysokie!
Wstęp
Przygrywka
W poranek
Po burzy
Wolny najmita
Co się stało?
A jak poszedł król…
A dajcież mi…
Oj, ty modra rzeko…
Oj, uśnij…
Świat zawojował…
W trzejkrólowy wieczór
Miłość jest klęską świata…
W pirejskim porcie
Ranek w Wenecji
W zakrystii na Murano
Faun tańczy
Faun pijany
Drzwi do cichej twej komnaty…
Sybilla pisze
Bagnasco
Molo Lucedio
Fiumicino
Pod okienkiem mojej izby/ Gaj zarasta laurowy…
Pod okienkiem mojej izby/ Jest ścieżyna, światłem drżąca…
Cisza wielka i szeroka…
Na cmentarzu
Który ma złoty klucz…
Na Twej mi szacie…
Sorga
Urbs Avinionensis
I groby umrzeć mogą…
Rankiem w polu
W miasteczku
Na Kurpikach
Tu się droga załamała…
Mistrz prawdy…
Żyj – nie w chwili…
Pocałunek Roberta Emmeta
Wiosenne widoki Bugu
Żuczek
Muchy samochwały
Pan Balcer w Brazylii
Szkice z cmentarzy
Objaśnienia
Posłowie (Piotr Matywiecki)
Nota o Autorce
Nota edytorskaWstęp
Za ostatnim poetą zamknęła się brama.
Trudno się skarżyć; cześć im oddali ziomkowie.
Charmides, z wieńcem lauru na wzniesionej głowie
I w płaszczu purpurowym, wyglądał, jak drama
Z wlokącym się poza nią długim epilogiem.
Meander takoż w wieńcu, który mu na czoło
Dali ateńscy męże, piał pieśnię wesołą,
Jakby mu Dionizos bratem był – nie bogiem;
A wiedząc, że się sława rychło zmienia w marę,
Niósł z niedbalstwem wspaniałym pełną wina czarę,
By pić zdrowie ojczyzny – za ojczyzny progiem.
Eutydem niósł lirę, brząkając w nią z cicha,
A pierś jego wezbrana, co smutkiem oddycha,
Tak pełna jest tęsknoty – i łez – i zadumy,
Że za każdym ust tchnieniem unoszą się tłumy
Mar powiewnych, przejrzystych i wiązanką płową,
Jako wieniec róż bladych, lecą mu nad głową.
Filebus, z olimpijskim spokojem na twarzy,
Szedł, jak mąż, który dźwiga na barkach Hezjoda;
A za nim w niewidzialnej postępują straży:
Kunsztowna antystrofa, rzeźbiona epoda,
I orzeł Zeusowy nad głową się waży
I otacza go grecki błękit i pogoda.
Timeus kroczył blady, obuty w koturny,
Niosąc z dzieł swych tragicznych popiołów dwie urny;
A gałąź cyprysowa, owinięta kołem,
Zdawała się ze zgrozy wstawać mu nad czołem.
Milczał; jeśli wychodząc nie rzucał przekleństwa
Na miasto obłąkane i pełne szaleństwa,
To jedynie dlatego, by ziemia pobladła,
Nim on przestąpi bramę, w przepaść nie zapadła.
Dajmon zamykał pochód i wybuchem śmiechu
Żegnał Ateny, pieśń swą przekazując echu…
I zaraz też podgórza dzieliły się wiernie
Spadkiem poety, rapsod skandując misternie,
Coraz to przeźroczyściej, coraz ciszej… ciszej…
Tak, że ostatnie dźwięki Zeus ledwo słyszy.
Plato odetchnął. Odtąd poezja zdradziecka
Umysłów wytrzeźwionych oczadzać nie będzie,
I żadna już od pieśni nie zadrży pierś grecka…
Ostatnią lirę, w kącie rzuconą na śmiecie,
Po jakimś zapomnianym włóczędze-poecie,
Strzaskano, jak bezbożne, przeklęte narzędzie.
Pierzchły już bezcielesne, urojone mary,
Których nikt nie przykroi do rozsądnej miary;
Odtąd mieszkańcy miasta, stojąc na swych progach,
O tym, co rzeczywiste, radzić będą zimnie,
I nikt przy jakimś grzmiącym, pełnym ułud hymnie
Nie będzie roił baśni o chwale i bogach.
Epos przestanie kłamać i drażnić umysły:
Na wzruszenia jest wymiar ogólny i ścisły
I nikt pod wpływem pieśni, omamiony słuchem,
Nie będzie śnił, że leci nad światy gdzieś duchem…
Ludzkość, wolna od rodu wieszczów i rapsodów,
Przestanie pragnąć zdrojów żywych i ogrodów
I nie będzie roiła o cudach dziwacznie
I na byt swój powszedni trzeźwo baczyć zacznie.
Cóż jest pieśń? – Dźwięk słów pusty, jako wiatru szelest.
Poezja najpiękniejsza jeszcze prawdą nie jest,
I, jako płonne zielska, po drogach zarasta…
Lecz dziś wszystkie wyrwano! Poza bramy miasta
Odprowadzono wieszczów z wieńcami na czole
I przed poezją wrota do Aten zaparto.
– Tak dumał prawodawca.
– Cóż to za pacholę,
Z głową wzniesioną w niebo, źrenicą rozwartą
Szeroko, patrząc w błękit ten, czysty, jak fala
Egejska, gdy w niej jutrznia łuny swe rozpala,
Stoi w cichym zachwycie? Nad nim szumią drzewa,
Ptak wędrowny skrzydłami bije i pieśń śpiewa,
Olimp w mgłach gubi czoło, jak senny atleta…
Echo pieśni Homera w błękitach gdzieś kona,
A wokoło powstają bohaterów cienie
I ojcowie o wielkim sercu idą smutni…
Zadumanemu chłopcu pierś chwyciło drżenie;
Spłonął i wyciągając młodzieńcze ramiona,
Głosem czystym, jak kryształ, wołał: „Lutni… lutni…”
– Jak to, wielcy bogowie! – czyż znowu poeta!?Przygrywka
Wkoło mnie otoczyły moje równie senne,
Pasmem jednakiem…
Ale ja sobie lecę w krainy odmienne –
Umiem być ptakiem!
Błękitna przestrzeń mruga, zaprasza do siebie,
Skrzydeł nie nuży…
Pędzim sobie we trójkę: ja, obłok na niebie,
I listek róży.
Listek najpierwszy upadł na wioskowym kopcu
Cudzej granicy,
Jak rzucone słóweczko drogiemu mi chłopcu
Mdłej obietnicy…
A obłok powiał dalej… Pod słonko się stroi
W biel i we złoto,
Aż u chaty ostatniej, co w kraju mym stoi,
Zadrżał tęsknotą…
Wiatr szarpnął go za szatę, rozrzucił mu włosy;
Toż łzami leci
Na łączkę, gdzie pod gruszą siedzi dziadziuś bosy
I kupka dzieci…
Nie chce odlecieć dalej! Z tej mgły urodzony,
Z oparów rzeki:
Gdzież mu zwiedzać świat obcy, inne jakieś strony
I kraj daleki?
Więc sama lecę… sama, choć serce mnie boli
I smutno wróży…
Czemuż nie chciał obłoczek podzielić mej doli,
Ni listek róży?
Z obłoczka ja bym sobie wieczorem pod głowę
Zwiła posłanie;
A z listka zasię róży – toć czary gotowe
Na zakochanie.
Lecz sina dal pociąga i wabi i nęci,
Jak cud nieznany…
Ej! ujrzę raz na oczy insze sianożęci,
Insze kurhany!
Ej! posłyszę ja przecież, jak to ludzie gwarzą
Obcym mi gwarem…
I wypatrzę miesiączek, z jaką wstaje twarzą
Nad cudzym jarem…
I dowiem się raz wreszcie, gdzie tęcza podziewa
Wstążek swych końce
I jakie tam piosenki o zmroku rozbrzmiewa
Echo mdlejące.
U nas w wiosce znam wszystko… wszystkiegom już syta,
Aż do znudzenia…
Co dzień zza tego wzgórza słońce rankiem świta,
Nic się nie zmienia.
Wiem, gdzie rosną dziewanny, a gdzie niezabudki
W przydrożnym rowie;
Wiem, gdzie szary słowiczek zwił domek malutki
W naszej dąbrowie;
Wiem, gdzie ojciec łan orze, gdzie matka wybiela
Cieniutkie płótna;
Wiem, jak w święto wieczorem grzmi wiejska kapela,
Jak fletnia smutna…
Lasek, cmentarz, kościółek, starego plebana,
Znam już z pamięci…
Tęskno mi! – Hej, pociąga dal sina, nieznana,
Wabi i nęci!W poranek
Z Jarmuty mgła spada, jak rąbek z dziewczyny,
Po niebie obłoczek przewija się siny;
Za chwilę wschodzące
Spromieni go słońce,
I tronem on będzie jutrzence…
Wcześniejszy od świtu, ciemniejszy niż zmierzchy,
Wszedł góral w swej guni z siekierką na wierzchy;
Nim dzionek rozbłyśnie,
On zabrzmi, zawiśnie
I echa rozbudzi w piosence.
O, cicho… o, cicho! Schylony na skale,
Utopi źrenice w powietrza krysztale
I liczy, jak skarby,
Omszone te garby,
Rodzinnych gór swoich przyczoła…
– Prehyba… Petrańczyk i Wilcze zielone…
Tu moja sadyba i gniazdo rodzone…
Jam z wiatrem tam latał
I z orłem się bratał,
Znam wszystkie smereki dokoła.
Tu Kunia, Opołta, a tam Koszarisko…
Ej! dalneż to wierchy, choć widzą się blisko!…
Pieniażna, Czerteże,
Gdzie skarbów złe strzeże,
Gdzie rogi nie jęczą pastusze…
Ej, byłoż mi świata pod skalne te ściany,
Dopókim nie poznał wietrznicy Marany,
Co miga mi w oczach
Po łazach, uboczach,
A śmiechem zabiera mi duszę!…
Wróżyła cyganka: „Złe dnie z sokolicy!
Ej! nie chodź pod okno Marany wietrznicy,
Bo serce wyśpiewasz
I Boga zagniewasz,
I pójdzie twa dola na marne”.
Nie chodzić?… a także! Od świtu się włóczę,
Gdzie dziewczę zaplata warkocze swe krucze.
Och! wróżby… wróżbity…
Jam wesół i syty,
Gdy w oczy popatrzę się czarne!
Nie będzie mnie chciała? – Ej! znam ja wąwozy,
Gdzie strzelcom spod kulki z wichrami mkną kozy.
Ot, Rogacz… Homole…
Wybieram, co wolę…
Przepaści, jak śmierć, tam głębokie!
Ej, słońce ty, słońce! pośpieszaj ze wschodem,
Bo trudnoż mi z sercem stęsknionem i młodem!…
Och! ani pamięta,
Że ziemia ta święta,
A nad nią – jest niebo wysokie!
więcej..
