Zwinnie do przodu. Poradnik kierownika projektów informatycznych - ebook

Poznaj najskuteczniejsze metody zarządzania projektami

• Dowiedz się, na czym polega project management
• Opanuj zwinne metodyki zarządzania projektami
• Naucz się zarządzać wymaganiami, zmianami, budżetem i ryzykiem
• Sięgnij po najlepsze narzędzia wspomagające pracę PM-a

Zarządzanie projektami to rozległa i skomplikowana dziedzina wiedzy. Dobry kierownik projektu powinien być osobą kompetentną, komunikatywną, zdyscyplinowaną, wszechstronną i doświadczoną, łączącą zdolności techniczne z marketingowymi, a nawet psychologicznymi. Dobry PM to zdolny dyrygent, pod którego kierunkiem zespół deweloperski sprawnie osiąga wyznaczone cele i szybko realizuje powierzone mu zadania - gra bez fałszu, niczym świetnie zestrojona orkiestra.

W ostatnich latach metodyki zwinne przebojem wkroczyły do firm informatycznych. Rewolucyjnie zmieniły sposób wytwarzania oprogramowania, przenosząc akcent z planowania i budżetowania na dostarczanie wartości biznesowej oraz zaspokajanie biznesowych potrzeb klienta. Rewolucja ta sprawiła, że deweloperzy nie są już postrzegani wyłącznie w kategorii kosztów, zespołom oddaje się więcej inicjatywy, a efekty ich pracy można znacznie szybciej skonfrontować z oczekiwaniami.

Nie każdy łatwo odnajduje się w tej nowej rzeczywistości. Pomoże w tym praktyczny poradnik napisany przez doświadczonego kierownika projektów. Krótko, zwięźle i rzeczowo, bez nudnej teorii, krok po kroku wprowadzi Cię we współczesny świat zarządzania projektami i pokaże, jak radzić sobie z codziennymi wyzwaniami. Jeśli chcesz zacząć przygodę z project managementem, chcesz odświeżyć swoją wiedzę lub wzbogacić ją o znajomość metodyk Agile, jesteś na właściwym tropie!

• Koncepcje zarządzania projektami
• Właściwe uruchamianie projektu
• Zarządzanie zespołem i komunikacja
• Planowanie i tworzenie harmonogramów
• Zbieranie wymagań użytkownika
• Realizacja i metody kontroli prac
• Zarządzanie ryzykiem i zmianami
• Zarządzanie jakością i budżetem
• Dokumentacja projektowa i raportowanie
• Profesjonalne kończenie projektu
• Zwinne metodyki wytwarzania oprogramowania
• Darmowe oprogramowanie do zarządzania projektami

Zostań takim kierownikiem projektu, z jakim zawsze chciałeś pracować!

Wstęp 11

CZĘŚĆ I. NIEZBĘDNIK KIEROWNIKA PROJEKTU 17

Rozdział 1. Pojęcia podstawowe 19

• Czym jest, a czym NIE JEST projekt? 21
  
  • Realia organizacyjne 23
  • W stronę organizacji zorientowanej projektowo 26
  • Portfele i programy 27
• Ewolucja project managementu 28
• Cykl życia projektu 28
• Zróbmy to po swojemu 30
• Narzędzia 30
• Niełatwa ocena sukcesu projektu 31
  
  • Triada projektowa 31
  • Zgubne dziedzictwo błędów planowania 32
  • Był sukces czy nie? 33
• Zarządzanie i zespół 34
• Zastosowanie zarządzania projektami 35
• Pytania kontrolne 37

Rozdział 2. Uruchamianie projektu 39

• Proste trudnego początki 39
• Karta projektu 40
• Jak dobrze zainicjować projekt? 42
• Plan projektu: budowa i utrzymanie 45
  
  • Zakres prac 46
  • Uczestnicy projektu 48
  • Struktury pozaprojektowe 49
  • Procedury 50
  • Szkolenia 52
  • Infrastruktura 52
  • Harmonogram prac 52
  • Budżet 53
• Plan projektu zmienia się w czasie! 53
• Pytania kontrolne 53

Rozdział 3. Zespół... mitów i zalet 55

• Praktyki budowania zespołów projektowych 55
  
  • Pozyskiwanie zasobów osobowych 56
  • Razem czy osobno? 58
  • Utrzymanie zespołu 59
• Budowanie autorytetu kierownika 63
• Role w zespole, czyli optymalne ludzi dopasowanie 65
  
  • Klasyfikacja dr. Belbina 65
  • Typologia MTR-i(tm) 66
• Ludzie są różni, czyli model typów osobowości Myers-Briggs 67
  
  • Pojęcia podstawowe 68
  • Typy Myers-Briggs w pigułce 69
• Role i typy osobowości - konkluzja 70
• Zarządzanie konfliktami 71
• Pytania kontrolne 72

Rozdział 4. Od WBS do harmonogramu 73

• Dualizm projektowy 73
• Struktura podziału prac (WBS) 74
• Tworzenie WBS 78
• Rola WBS w kontroli zakresu projektu 80
• Pytania kontrolne 81

Rozdział 5. Zarządzanie zmianami 83

• Proces zarządzania zmianami 83
• Role w procesie zarządzania zmianami 85
• Wpływ zmian na tzw. wydania produktu 86
• Pytania kontrolne (bardzo trudne!) 88

Rozdział 6. Sztuka zarządzania wymaganiami użytkownika 89

• Użytkownicy i udziałowcy 90
  
  • Niezrozumienie wymagań użytkownika 90
  • Środowisko "upolitycznione" 91
  • Niestabilne wymagania użytkownika 92
  • Mapa polityczna projektu 93
• Specyfika wymagań informatycznych 94
  
  • Typologia wymagań informatycznych 95
  • Jakość wymagań 99
• Skuteczne zbieranie wymagań 100
  
  • Standardy i specyfikacje branżowe jako źródło wymagań 100
  • Identyfikacja uczestników procesu zbierania wymagań 101
  • Praca z klientem 104
  • Wizualizacja wymagań 104
  • Praca z przyszłymi użytkownikami 106
  • Wzorce WBS i rejestry produktów 107
  • Joint Application Design 107
• Pytania kontrolne 109

Rozdział 7. Zarządzanie ryzykiem 111

• Pojęcia podstawowe 112
• Odkrywanie ryzyk projektowych 115
• Rodzaje ryzyka 116
  
  • Podział według pochodzenia 117
  • Podział według natury ryzyka 117
• Materializacja ryzyka i jego wpływ na projekt 119
• Szablon dokumentowania ryzyka 120
• Mapa ryzyka 121
• Pytania kontrolne 121

Rozdział 8. Harmonogram doskonały, czyli jak planować, aby się udało 123

• Planowanie kontra chaos 123
• Zależności pomiędzy zadaniami 125
  
  • Związek "zakończ - rozpocznij" (ang. Finish-Start) 126
  • Związek "zakończ - zakończ" (ang. Finish-Finish) 126
  • Relacja "rozpocznij - rozpocznij" (ang. Start-Start) 127
  • Relacja "rozpocznij - zakończ" (ang. Start-Finish) 127
  • Wprowadzanie opóźnień lub przyspieszeń zadań 127
• Ścieżka krytyczna 128
• Szacowanie pracochłonności i kosztów prac 129
• Przypisywanie zasobów zadaniom 131
  
  • Planowanie zadań w trybie "effort-driven" 131
  • Planowanie zadań z wyłączonym trybem "effort-driven" 136
• Sztuka wymyślania i układania zadań 136
• Optymalizacja obciążenia zasobów projektowych 137
• Przekazywanie zadań członkom zespołu 139
• Kompresja harmonogramu 141
• Pytania kontrolne 142

Rozdział 9. Zarządzanie budżetem w projekcie informatycznym 143

• Opłacalność projektu w kontekście organizacji 144
• Elementy analizy budżetowej w projekcie 145
• Koszty własne w projekcie 147
• Koszty zewnętrzne w projekcie 148
• Planowanie wykorzystania zasobów 149
• Kontrolowanie czy raportowanie czasu pracy? 150
• Pytania kontrolne 151

Rozdział 10. Śledzenie postępów i metoda Earned Value 153

• Pojęcie wersji bazowej harmonogramu 153
• Rejestrowanie danych o postępie prac 155
  
  • Uproszczone odznaczanie realizacji zadań 155
  • Pełna rejestracja stanu realizacji prac 156
• Metoda wartości wypracowanej (Earned Value) 158
  
  • BAC - budżet 159
  • BCWS - planowany koszt planowanej pracy 159
  • BCWP - planowany koszt wykonanej pracy (Earned Value) 159
  • ACWP- rzeczywisty koszt wykonanej pracy 159
  • EAC - przewidywany budżet całkowity 160
  • Wskaźniki wydajności i realizacji 160
• Earned Value na przykładach 161
  
  • Porównanie metody klasycznej z Earned Value 161
  • Praca z harmonogramem 164
  • Symulowanie postępu prac 165
• Pytania kontrolne 166

Rozdział 11. Dokumentacja projektowa w fazie wytwórczej 167

• Raportowanie stanu projektu 167
• Dziennik projektu 169
  
  • Zespół projektowy 170
  • Produkty 170
  • Środowisko sprzętowe i programowe 171
  • Nota wydania (ang. Release notes) 172
  • Baza wiedzy 172
  • Lista ryzyk projektowych 173
  • Sprawy bieżące, problemy 173
  • Zdarzenia projektowe 174
  • Historia zmian w wymaganiach 174
• Dokumentowanie spotkań 175
• Pytania kontrolne 176

Rozdział 12. Skuteczna komunikacja 177

• Sztuka sprawnej komunikacji 177
  
  • Komunikacja elektroniczna 180
  • Poufność i ochrona informacji projektowej 180
  • Wymiana informacji w projektach 181
  • Spotkania, czyli jak się nie zagadać na śmierć 182
• Pytania kontrolne 184

Rozdział 13. Zarządzanie jakością w projekcie informatycznym 185

• Normy ISO serii 9001 186
• Model CMM 189
• Testowanie oprogramowania 190
  
  • Ogólne rodzaje testów 191
  • Testy niefunkcjonalne 192
  • Testy z zakresu bezpieczeństwa 192
  • Organizacja metod testowania 193
• Ciągła integracja i kontrola konfiguracji 195
• Pytania kontrolne 197

Rozdział 14. Dostawa i zamknięcie projektu 199

• Dostawa produktu 199
• Strategie wdrażania złożonych systemów informatycznych 201
• Szkolenia użytkowników 201
• Zamknięcie prac w projekcie 202
• Gwarancja i konserwacja 204
• Pytania kontrolne 205

Rozdział 15. Podwykonawstwo i używanie darmowego oprogramowania 207

• Outsourcing, czyli kupujemy zamiast wytwarzać 207
  
  • Proces nabywania usług lub towarów 208
• Modele OEM i ODM 212
  
  • Zabezpieczenia depozytowe (ang. escrow agreement) 214
• Jak się odnaleźć w gąszczu open source 214
  
  • Prawa własności intelektualnej 214
  • Klasyfikacja licencji FOSS 215
• Pytania kontrolne 217

Rozdział 16. Certyfikacja project management 219

• Certyfikacje PMI 220
  
  • PMBOK (Project Management Body of Knowledge) 220
  • PMP (Project Management Professional) 220
  • PMI-ACP (PMI Agile Certified Practitioner) 223
• Metodyka i certyfikacja PRINCE2 224
  
  • Co wyróżnia PRINCE2? 224
• Szkolenia i certyfikacja PRINCE2 226
  
  • PRINCE2 Foundation 227
  • PRINCE2 Practitioner 227
  • PRINCE2 Agile Foundation 227
  • PRINCE2 Agile Practitioner 228
• AgilePM (Agile Project Management) 228
  
  • AgilePM Foundation 228
  • AgilePM Practitioner 229
• Pytania kontrolne 229

CZĘŚĆ II. ZWINNE REWOLUCJE I PRAKTYKI PM 231

Rozdział 17. W kierunku zwinnych metod wytwórczych 233

• Proces ex machina, czyli próby uporządkowania rzeczywistości 233
  
  • Radosna twórczość 234
  • Normy i standardy 234
  • Nowoczesne praktyki zarządzania 236
• A może zróbmy to inaczej? 236
  
  • Crystal Clear 236
  • Programowanie ekstremalne (XP) 238
  • Feature-Driven Development (FDD) 240
• Pytania kontrolne 242

Rozdział 18. Usprawnić produkcję! 243

• Lean Manufacturing, czyli eliminacja strat 243
• Lean Software Development 247
  
  • Odwzorowanie pojęć Lean Manufacturing 247
  • Zasady Lean czy zasady Agile? 249
  • Praktyczne zasady Lean Software Development 250
• Cykl Deminga (PDCA) 253

Rozdział 19. Kanban, czyli zrozumieć i ujarzmić flow 255

• Kanban w systemach produkcji klasycznej 255
• Tablice Kanban 258
  
  • Struktura tablicy Kanban 259
  • Limity WIP 261
  • Kanban w Agile 261

Rozdział 20. Od iteracji do Agile 263

• Zaplanujmy lepsze jutro! 263
• (Nieco) lepszy rodzaj planowania 264
• 35 lat minęło jak jeden dzień... 266
• Złożone systemy adaptacyjne 269
• Manifest Agile, czyli "przykazania" ogólne 271
• Zasady Agile, czyli "katechizm" na co dzień 272
• Rodzina metodyk Agile 273

Rozdział 21. Agile w wydaniu DSDM 275

• Geneza DSDM 275
• Cykl życia projektu w DSDM 279
• Zespół i role w DSDM 281
• MoSCoW, czyli zarządzanie priorytetami 283
• Demonstracja wykonanej pracy 284
• Komunikacja 285
  
  • Umiejętności miękkie 285
  • Nienadużywanie komunikacji elektronicznej 285
  • Praktyka wymiany informacji 286
• Sztuka definiowania wymagań 287
• Rola Kierownika Projektu w DSDM 288
• Planowanie i śledzenie postępu 288
• Podsumowanie 289

Rozdział 22. Scrum w pigułce 291

• Zasady gry Scrum 292
• Flow sterowany wymaganiami 293
• Organizacja pracy 294
• Spotkania w Scrumie 295
  
  • Planowanie sprintu 295
  • Codzienny Scrum, czyli tzw. daily scrum 295
  • Backlog grooming 295
  • Przegląd sprintu 296
  • Retrospekcja sprintu 296
• Postęp prac w Scrumie 296

Rozdział 23. Porównanie Agile z metodami tradycyjnymi 297

• Triada projektowa raz jeszcze 297
• Według planu czy na luzie? 299
• Dokumentacja i zarządzanie wiedzą 302
• Metody szacowania Agile 304
  
  • A może nie szacujmy? 304
• Planning Poker 304

Rozdział 24. Jak raportować postęp projektu zwinnego? 307

• Kanban w Agile 307
• Rejestr Sprintu 308
• Wykresy spalania 309
• Kumulacyjny diagram przepływu 311
• Earned Value w Agile 314

Rozdział 25. Wdrażanie Agile 317

• Pierwsze koty za płoty 317
• Wymagania użytkownika 319
  
  • Historyjki użytkownika, czyli eliminacja rzeczy zbędnych 319
  • Mapowanie historyjek użytkownika, czyli punkt widzenia użytkownika 321
• Użycie WBS w metodach zwinnych? 322
• Jaki Agile? 323
  
  • SAFe(r), czyli skalowalny Agile 323
  • Large-scale Scrum (LeSS) 326
  • Disciplined Agile Delivery (DAD) 328
  • Nexus 330
• Pytania kontrolne 330

CZĘŚĆ III. DARMOWE OPROGRAMOWANIE DO ZARZĄDZANIA PROJEKTAMI 331

Rozdział 26. Przegląd darmowego oprogramowania do zarządzania projektami 333

• Projekty pominięte w książce 334
  
  • dotproject 334
  • Maven 335
  • Odoo 336
  • Planner 336
  • RT: Request Tracker 336
  • Trac 337
  • Wekan 337
  • ZenTao 338

Rozdział 27. GanttProject, czyli proste harmonogramowanie 339

• Rozpoczynamy nowy projekt 340
  
  • WBS 341
  • Szybkie wprowadzanie parametrów zadań 343
  • Praca przy użyciu myszy 343
• Zależności i inne atrybuty zadań 344
• Zaawansowane atrybuty zadań 345
• Zasoby 346
• Wygląd wykresu 347
• Analiza projektu 348
• Zaawansowane opcje programu 348

Rozdział 28. ProjectLibre, czyli prawie jak Microsoft Project 349

• Rozpoczynamy nowy projekt 350
  
  • WBS 352
  • Tworzenie i edycja parametrów zadań 353
  • Zależności i inne atrybuty zadań 355
• Zasoby 356
• Wygląd wykresu 357
• Widoki 359
• Kalendarze niestandardowe 363
• Analiza i raportowanie projektu 364

Literatura 367

Spis rysunków 369

Spis tabel 373

Skorowidz 375