Życie w krzemowej klatce. Sztuka nowych mediów jako krytyczna analiza praktyk cyfrowego nadzoru - ebook

W publikacji czytelnik znajdzie analizę sztuki nowych mediów jako dyskursu krytycznego wobec technik i ideologii cyfrowego nadzoru. Autor w tym kontekście prezentuje strategie artystyczne: od wczesnych przykładów net artu po prace prezentowane podczas ostatnich edycji festiwali sztuki nowych mediów. Zagadnienie upowszechniających się technologii śledzenia i nadzoru w świecie funkcjonalnie zależnym od mechanizmów komunikacji sieciowej zostało ujęte kompleksowo, także w aspekcie historycznym - od Internetu wczesnej generacji przez mobilną technologię sieciową po technologie biometryczne.

„Jest to bez wątpienia publikacja naukowa, autor bardzo sprawnie porusza się w obszarze wymagającym kompetencji badawczych i ro­zeznania w aktualnej sztuce nowych mediów, ale styl, w jakim została napisana, sprawia, że może być traktowana także jako pozycja popularyzująca złożone problemy współczesnego pejzażu medialnego na najwyższym poziomie. [...] Ożóg dokonuje autorskiej analizy pola sztuki mediów, obierając szczególną perspektywę, jaką jest krytyczna analiza praktyk cyfrowego nadzoru, i czyni to w sposób przekonujący, kompetentny i nowatorski. [...] Z punktu widzenia marketingowego wydaje się szczególnie istotne, że książka porusza tematy gorąco obecnie dyskutowane i o olbrzymim znaczeniu społecznym, związane ze śledzeniem danych w Internecie, zagrożeniami dla prywatności oraz ambiwalentnymi działaniami politycznymi mającymi na celu zwiększenie bezpieczeństwa obywateli kosztem ich rezygnacji z części prywatności w globalnych sieciach komunikacyjnych”.

Z recenzji prof. dr hab. Anny Nacher (Uniwersytet Jagielloński)

Wstęp 7

Rozdział 1. Teorie nadzoru w dobie technologii cyfrowych 17

Od społeczeństwa dyscyplinarnego do społeczeństwa kontroli 17

Poza panoptyzm – główne kierunki transgresji 20

Przyjemność i opór. Globalny spektakl i uwłasnowolniający ekshibicjonizm 33

Rozdział 2. Internet jako przestrzeń nadzoru 47

Internet – pomiędzy wolnością a kontrolą 47

Internet jako utopia 50

Władza jako kontrola protokolarna 54

Kontrola systemu domen 58

Kontrola treści 64

Kontrola dostępu 71

Kultura partycypacji jako kultura nadzoru 74

Rozdział 3. Nadzór w dobie technologii mobilnych 95

Paradoksy mobilności – „Ubicomp” i dyktat mobilności 95

Przestrzeń hybrydowa jako przestrzeń kontroli 99

Herzian space – sztuka jako materializacja niewidzialnej sieci kontroli 103

Sousveillance – oddolna kontrola i krytyczne interwencje 113

Alternatywne doświadczenie przestrzeni hybrydowej w pracach Michelle Teran 124

Rozdział 4. Nadzór biometryczny 129

Moist surveillance 129

Ciało jako źródło danych 132

Specyfika i rozwój technologii biometrycznych 136

Ciało-jako-informacja i wirtualny cień informacyjny 139

Inteligentne maszyny wobec materii ciała 145

Biometryczna stygmatyzacja 150

Poza granice widzialności. Analiza nadzoru w dobie genetyki w twórczości Paula Vanouse’a 156

Taktyki znikania 164

Zakończenie – perspektywy oporu 171

Bibliografia 175

Nota edytorska 187

Indeks nazwisk 189