Życie z cukrzycą w pytaniach i odpowiedziach - ebook
Życie z cukrzycą w pytaniach i odpowiedziach - ebook
Poradnik dla pacjentów z cukrzycą, ale inny od wszystkich dotychczas powstałych. Trójka autorów na co dzień pracuje z osobami z cukrzycą i każdego dnia są oni zasypywani gradem pytań, od bardzo ogólnych, po bardzo szczegółowe, na które pacjenci nie znajdują nigdzie odpowiedzi. Starają się wyjaśnić wszystkie wątpliwości, przekazać pacjentom – a jest ich bardzo dużo (prawie 4mln) i będzie coraz więcej – niezbędną wiedzę, której jest ogrom. Czasami jest ona dla pacjentów zbyt złożona, więc autorzy postanowili przygotować zestaw wyczerpujących, ale i zwięzłych odpowiedzi na (prawie) wszystkie pytania, jakie osoba z cukrzycą może mieć do dietetyczki, edukatora, pielęgniarki i lekarza. Wszystkie pytania zawarte w tej książce pochodzą od pacjentów, autorzy słyszeli je wiele razy i wiedzą, jak ważne jest udzielanie na nie pełnych i zrozumiałych odpowiedzi. Niniejsza publikacja adresowana jest do wszystkich osób żyjących z cukrzycą oraz ich bliskich, opiekunów, członków rodzin i w praktyce do wszystkich zainteresowanych tematyką diabetologiczną od strony praktycznej. Informacje, które „Życie z cukrzycą w pytaniach i odpowiedziach” przedstawiamy, dotyczą każdego typu cukrzycy i pochodzą one od każdej z autorek i autora – i z tego powodu książka powinna być interesująca dla członków zespołów terapeutycznych pracujących z osobami z cukrzycą. Zawarte w niej gotowe odpowiedzi na wiele pytań pacjentów mogą stanowić materiał do wykorzystania w codziennej pracy. Do opracowania niniejszej publikacji skłonił autorów jeszcze jeden fakt – bardzo szybki rozwój diabetologii w ostatnich latach. Żyjemy w okresie rewolucji w diagnostyce i leczeniu cukrzycy – pojawiają się nowe technologie, czyli systemy ciągłego monitorowania glikemii i osobiste pompy insulinowe, w bardzo szybkim tempie przybywa dużo nowych, bardzo skutecznych leków na cukrzycę jak flozyny, analogi GLP-1, nowe insuliny. Zmieniają się szybko poglądy naukowe na zasady żywienia – czy jeść pięć posiłków, czy trzy. Post przerywany pomaga czy szkodzi w cukrzycy? Wszyscy potrzebujemy stałych źródeł nowych i wiarygodnych informacji na temat postępu nauki w cukrzycy; postępu, z którego mogą i powinni korzystać nasi pacjenci. Mamy głęboką nadzieję, że takim źródłem stanie się niniejsza publikacja.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-24330-2 |
| Rozmiar pliku: | 3,8 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
ADI acceptable daily intake – dzienna dopuszczalna dawka
CGM continuous glucose monitoring – ciągłe monitorowanie glikemii
CGMS continuous glucose monitoring system – system ciągłego monitorowania glikemii
DDI daily dose of insulin – dobowa dawka insulin
IBS zespół jelita drażliwego
IF intermittent fasting – post przerywany
IG indeks glikemiczny
IPP inhibitory pompy protonowej
ŁG ładunek glikemiczny
NPH insulina izofanowa, o pośrednim czasie działania
OPI osobista pompa insulinowa
OZT ostre zapalenie trzustki
PFRON Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
PTD Polskie Towarzystwo Diabetologiczne
PZT przewlekłe zapalenie trzustki
TAR time above range – czas utrzymywania się glikemii powyżej zakresu docelowego
TBR time below range – czas utrzymywania się glikemii poniżej zakresu docelowego
TIR time in range – czas utrzymywania się glikemii w przedziale docelowym
WBT wymiennik białkowo-tłuszczowy
WW wymiennik węglowodanowy
Podziękowania
Pragniemy serdecznie podziękować Pacjentkom i Pacjentom za inspirację do napisania tej książki i niezliczone pytania kierowane do nas, a także Pani dr Sally Hammoud i Pani Justynie Michalskiej, Pani Urszuli Kowal oraz Pani Elżbiecie Staszewskiej za wkład merytoryczny oraz cenne rady.PRZEDMOWA
Jeżeli czytają Państwo ten tekst, to znaczy, że trafiła w Państwa ręce szczególna publikacja. Jest to książka o cukrzycy, ale inna od wszystkich dotychczas powstałych. Nasza trójka autorów na co dzień pracuje z osobami z cukrzycą i każdego dnia jesteśmy zasypywani gradem pytań, od bardzo ogólnych, po bardzo szczegółowe, na które pacjenci nie znajdują nigdzie odpowiedzi. Staramy się wyjaśnić wszystkie wątpliwości, przekazać pacjentom – a jest ich bardzo dużo (prawie 4 mln) i będzie coraz więcej – niezbędną wiedzę, której jest ogrom. Czasami jest ona dla pacjentów zbyt złożona, więc postanowiliśmy przygotować zestaw wyczerpujących, ale i zwięzłych odpowiedzi na (prawie) wszystkie pytania, jakie osoba z cukrzycą może mieć do dietetyczki, edukatora, pielęgniarki i lekarza. Wszystkie pytania zawarte w tej książce pochodzą od pacjentów, usłyszeliśmy je wiele razy i wiemy, jak ważne jest udzielanie na nie pełnych i zrozumiałych odpowiedzi.
Niniejsza publikacja adresowana jest do wszystkich osób żyjących z cukrzycą oraz ich bliskich, opiekunów, członków rodzin i w praktyce do wszystkich zainteresowanych tematyką diabetologiczną od strony praktycznej. Informacje, które przedstawiamy, dotyczą każdego typu cukrzycy i pochodzą one od każdej z autorek i autora – i z tego powodu książka powinna być interesująca dla członków zespołów terapeutycznych pracujących z osobami z cukrzycą, czyli dla lekarzy, pielęgniarek, dietetyków, psychologów itd. Zawarte w niej gotowe odpowiedzi na wiele pytań pacjentów mogą stanowić materiał do wykorzystania w codziennej pracy.
Do opracowania niniejszej publikacji skłonił nas jeszcze jeden fakt – bardzo szybki rozwój diabetologii w ostatnich latach. Żyjemy w okresie rewolucji w diagnostyce i leczeniu cukrzycy – pojawiają się nowe technologie, czyli systemy ciągłego monitorowania glikemii i osobiste pompy insulinowe, w bardzo szybkim tempie przybywa dużo nowych, bardzo skutecznych leków na cukrzycę, takich jak flozyny, analogi GLP-1, nowe insuliny. Zmieniają się szybko poglądy naukowe na zasady żywienia – czy jeść pięć posiłków, czy trzy. Post przerywany pomaga czy szkodzi w cukrzycy? Wszyscy potrzebujemy stałych źródeł nowych i wiarygodnych informacji na temat postępu nauki w cukrzycy; postępu, z którego mogą i powinni korzystać nasi pacjenci. Mamy głęboką nadzieję, że takim źródłem stanie się niniejsza publikacja.
SŁOWNICZEK
Białko (w diecie)
To jeden z głównych składników żywności (inaczej makroskładników). Jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiada za wzrost i regenerację tkanek, w tym gojenie się ran, wspiera układ odpornościowy, a także bierze udział w budowie enzymów, hormonów, mięśni, krwi i umożliwia transport tlenu w organizmie. Jego źródłem są zarówno produkty odzwierzęce (mięso, nabiał, jaja, ryby, owoce morza), jak i roślinne (zboża, rośliny strączkowe, pestki, nasiona, orzechy). Te drugie, choć nie zawierają najczęściej kompletu aminokwasów (podstawowy budulec białka), to umiejętnie połączone ze sobą i wkomponowane w dobrze zbilansowaną dietę wegetariańską lub wegańską mogą stanowić tak samo cenne i kompletne źródło białka. Jeden gram białka dostarcza ok. 4 kcal. Zwiększoną podaż białka zaleca się w sytuacjach szczególnych, takich jak redukcja masy ciała, gdzie pomaga chronić masę mięśniową, utrzymać prawidłowy metabolizm i zwiększyć uczucie sytości po posiłkach. Wyższe zapotrzebowanie na białko występuje także u osób niedożywionych, aktywnie trenujących oraz u pacjentów z przewlekłymi ranami, na przykład w zespole stopy cukrzycowej, aby wspomagać proces gojenia ran. Uwaga, wskazaniem do zmniejszenia podaży białka może być z kolei postępująca niewydolność nerek, która jest jednym z powikłań źle kontrolowanej cukrzycy.
Bolus
To określenie zaczerpnięte z łaciny (= kulka), oznaczające podanie leku w dużej dawce, tak aby uzyskać maksymalny efekt w jak najkrótszym czasie. W diabetologii pojęcie to oznacza dawkę insuliny szybko lub krótko działającej, zazwyczaj tę podawaną przed posiłkiem (tzw. bolus posiłkowy).
Cukier
Hasło to budzi wiele wątpliwości oraz nieporozumień ze względu na jego często błędną interpretację. Cukier to pojęcie wieloznaczne, które może odnosić się zarówno do produktu spożywczego (tzw. cukru stołowego, czyli sacharozy), jak i do grupy związków chemicznych należących do węglowodanów prostych, takich jak monosacharydy (np. glukoza, fruktoza) i disacharydy (np. sacharoza, laktoza) – które w większości przypadków należy ograniczać w zwyczajowej diecie (korzystniej jest bazować na węglowodanach złożonych, w tym błonniku pokarmowym).
Ważne jest zrozumienie, co oznacza to pojęcie, gdy producenci żywności umieszczają je na etykietach produktów spożywczych. Czym innym będzie cukier wymieniony wśród składników, a czym innym będą cukry wymienione w tabeli wartości odżywczych pod węglowodanami. W celu lepszego zrozumienia zagadnienia odsyłamy Cię do pytania nr 13 w książce.
Potocznie, oceniając zawartość cukru w produkcie spożywczym, mamy na myśli węglowodany szybkowchłanialne, czyli mono- i disacharydy, które intensywnie podnoszą glikemię. Mogą one występować naturalnie w produkcie (np. fruktoza w owocach, miodzie) lub być celowo dodawane przez producenta (np. syrop glukozowo-fruktozowy, ekstrakt słodu jęczmiennego, tzw. cukier biały).
Diabetolog vs diabetyk vs dietetyk
Te trzy pojęcia są często mylone, bo brzmią podobnie, ale są to trzy bardzo różne kategorie ludzi:
• diabetolog = lekarz zajmujący się osobami z cukrzycą, mający specjalizację z diabetologii;
• diabetyk = osoba z cukrzycą;
• dietetyk = specjalista od żywienia (nie tylko w cukrzycy).
Dietetyk
To ekspert z zakresu żywienia i żywności, w tym ich wpływu na stan zdrowia człowieka. Zajmuje się m.in. poradnictwem żywieniowym (dla jednostki i ogółu społeczeństwa) – jako działanie profilaktyczne lub część procesu leczenia. Choć zawód ten nadal nie jest w pełni regulowany prawnie (co w naszej opinii powinno zdecydowanie się zmienić), to podlega on m.in. ustawie o niektórych zawodach medycznych. Ważnym aspektem jest to, że świadczenia finansowane ze środków publicznych powinny być udzielane wyłącznie przez osoby z wykształceniem wyższym w tym kierunku, a nie przez absolwentów kursów czy studiów podyplomowych. W związku z dużą odpowiedzialnością zawodową dobrego dietetyka powinna cechować wysoka etyka pracy oraz dbałość o dobro i bezpieczeństwo pacjenta, ciągłe podnoszenie swoich kwalifikacji, a także wysoki poziom wiedzy z zakresu medycyny oraz żywności i żywienia.
Glikemia (potocznie cukier)
To nic innego jak stężenie glukozy (pot. cukru) we krwi w określonym przedziale czasowym. Parametr ten pozwala ocenić wyrównanie gospodarki węglowodanowej organizmu. Określany w jednostce mg/dl.