Żywienie w niedoczynności tarczycy - ebook

WPROWADZENIE

Niedoczynność tarczycy jest poważnym problemem zdrowotnym, występującym u 1–5% osób przed 60. rokiem życia. Częstość występowania tej choroby zwiększa się istotnie po 60. roku życia: w tej grupie ludności wynosi już 10–15%. Niedoczynność tarczycy może rozwijać się podstępnie przez wiele lat, upośledzając znacznie jakość życia. Dlatego tak ważne jest jej wczesne rozpoznanie i leczenie. W prewencji i leczeniu tej choroby poza leczeniem farmakologicznym duże znaczenie ma odpowiednia dieta. Poradnik zawiera wskazówki żywieniowe i przykładowe jadłospisy dla osób cierpiących na niedoczynność tarczycy, pomagające w walce z tą chorobą.CO OZNACZA TERMIN NIEDOCZYNNOŚĆ TARCZYCY?

Niedoczynność tarczycy jest to niedobór hormonów tarczycy (T₃ – trójjodotyroniny, T₄ – tyroksyny), powodujący uogólnione zwolnienie procesów metabolicznych w organizmie człowieka. Następstwem tego niedoboru jest wiele objawów klinicznych, takich jak narastające zmęczenie i osłabienie, senność, zaburzenia pamięci, łatwe marznięcie, zaparcia oraz przyrost masy ciała.

Tarczyca wydziela do krwi każdego dnia około 80 μg T₄ oraz około 4 μg T₃. Hormony te są przenoszone do różnych tkanek w organizmie za pomocą tzw. białek posiłkowych (albuminy, transtyretyny i globuliny, które wiążą tyroksynę).

Należy jednak zaznaczyć, że zdolność do wiązania się z receptorami mają tylko hormony aktywne biologicznie, czyli takie, które nie są związane z nośnikami. Te tzw. wolne hormony (FT₃ i FT₄) występują w stosunkowo niewielkich stężeniach: zawartość wolnej T₄ w krążącej krwi wynosi zaledwie 0,02–0,08%, a wolnej T₃ – 0,2%.

Hormon T₄ krążący we krwi pochodzi wyłącznie z gruczołu tarczowego (tarczycy). Natomiast przeważająca ilość T₃ (trójjodotyronina) powstaje w tkankach obwodowych w wyniku przekształcenia T₄ w T₃. Mechanizm, za pomocą którego hormony tarczycy działają na komórki, nie został w pełni wyjaśniony. Hormony regulują długotrwałe procesy metaboliczne, działają za pośrednictwem receptorów wewnątrzkomórkowych zlokalizowanych w mitochondriach i jądrze komórkowym.PRZYCZYNY NIEDOCZYNNOŚCI TARCZYCY

Wiele przyczyn prowadzi do niedoczynności tarczycy. Inne czynniki mogą ją powodować u osób dorosłych, a inne u dzieci.

U dzieci niedoczynność tarczycy może być spowodowana:

niedoborem jodu;

wrodzonym brakiem lub niedorozwojem gruczołu tarczowego;

dziedzicznymi przyczynami nieprawidłowości enzymów T₃.

U osób dorosłych niedoczynność tarczycy najczęściej jest spowodowana:

przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem typu Hashimoto;

przewlekłym niedoborem jodu w diecie;

zastosowaniem jodu ¹³¹I w leczeniu z powodu nadczynności tarczycy (po wielu latach u około 80% chorych rozwija się niedoczynność tarczycy);

napromienianiem okolicy szyi z powodu chorób nowotworowych (np. chłoniaka, raka piersi);

usunięciem gruczołu tarczowego z powodu raka;

przedawkowaniem leków przeciwtarczycowych, zażywaniem niektórych leków (np. interferonu alfa);

innymi nieznanymi przyczynami.