Czarny Mustang - ebook

DO CZYTELNIKA.

Niezwykła, lecz zasłużona sława, jaką cieszyły się oddawna dzieła Karola Maya za granicą, kształcący i umoralniający wpływ, jaki ten pisarz dzięki swoim zaletom wywiera przy swej poczytności na szerokie masy czytelników, skłoniły wydawnictwo tygodnika „Przez lądy i morza“ do zbiorowego wydania jego powieści podróżniczych w języku polskim. Od czasu ukazania się pierwszego zeszytu tygodnika „Przez lądy i morza“ upłynęło zaledwie półtora roku, na półkach księgarskich pojawi się wkrótce dopiero dziewiąty tom tych powieści, a już zaczyna się u nas dziać to samo, co się działo podczas ukazywania się ich w ojczyźnie autora i tam, gdzie przyswajano je sobie w tłómaczeniach. Przyjęte bardzo przychylnie przez krytykę, zdobywają one sobie coraz to większe zastępy czytelników wszelakiego stanu i wieku. Wielcy i mali, uczeni i wykształceni przeciętnie, z równem zajęciem rozczytują się w tych podróżniczych powieściach. Wogóle wszechstronność Maya pod względem zakresu czytelnictwa dałaby się u nas porównać jedynie z wszechstronnością, jaką w tym kierunku cieszą się powieści historyczne Henryka Sienkiewicza. Wynika to z podobieństwa obu tych autorów co do pisarskiego talentu, z jednako pociągającego, a zarazem przystępnego dla wszystkich, sposobu opowiadania i przedstawienia rzeczy.

Tym samym okolicznościom należy też przypisać jeszcze jeden objaw, wspólny obu tym pisarzom. Oto tak samo, jak powieści historyczne Sienkiewicza, tak też i powieści podróżnicze Maya mają szczególne powodzenie u młodzieży. Objaw to z jednej strony zrozumiały, a z drugiej wysoce radosny. Ta „przyszłość“ każdego narodu żądna przygód, ciekawa nieznanych światów i ludzi, a łatwo zapalająca się do wszystkiego, co wielkie i szlachetne, znajduje w powieściach Maya przeobfitą strawę, podaną w formie bardzo prostej, a barwnej i plastycznej zarazem. To też gdziekolwiek tylko zaczynano czytać Karola Maya, stawał on się odrazu ulubieńcem młodzieży. Z radością też należy i u nas powitać fakt, że coraz to rzadziej widzi się w ręku młodzieży krzyczące z daleka, ordynarnie pstre okładki podrabianych „Sherloków Holmesów“ i „Buffalo Billów“, kradzionych nieraz w szczegółach lub nędznie przerabianych z tegoż Karola Maya, a coraz to częściej spotyka się spokojne pod względem formy zewnętrznej, lecz wytworne zarówno w niej jak i w treści zeszyty tygodnika „Przez lądy i morza“.

Niejako z wdzięczności za to uznanie, oraz w poczuciu doniosłości wpływu na czytającą młodzież, poświęcił jej Karol May cały szereg opowiadań. Nie należy jednak uważać ich za dzieła z t. zw. literatury „dla młodego wieku“, pisanych w specyalny sposób dla młodzieży. Genialny autor nie fabrykuje, nie przyrządza w nich materyału swego inaczej, aniżeli czyni to w swoich powieściach podróżniczych, nie przerabia zdarzeń, ani też ich przedstawienia. Nie wyczerpał on poprostu całego zasobu przygód, doświadczeń wyobraźni i wiedzy, szkoda mu tej ogromnej, a nieznanej ludziom reszty, więc wybiera z niej poszczególne epizody, przyodziewa w formę stanowiących osobne całości opowiadań i poświęca kochającej go i ukochanej przezeń młodzieży. Cała różnica polega na tem, że w tamtych powieściach podróżniczych posługuje się formą pamiętnikową, czyli wszystko opowiada od siebie jako świadek, a tu czysto epicką i nawet tam, gdzie występuje sam, jako działająca osoba, mówi o sobie jako o kimś trzecim.

W uznaniu pobudek autora oraz ze względu na wartość tych książek i poczytność ich za granicą, postanowiło wydawnictwo tygodnika „Przez lądy i morza“ przyswoić i te powieści naszej literaturze. W tym celu rozpoczyna wydawać je w całych tomach jako seryę B. i wybrało jako treść pierwszego tomu powieść „Czarny Mustang“.

Jedno z naczelnych miejsc wśród powieści Karola Maya zajmuje trzytomowe dzieło „Winnetou, czerwonoskóry gentleman“ . Są to dzieje poznania się autora z Winnetou, synem wodza i późniejszym wodzem Apaczów, ich przyjaźni, przygód, niebezpieczeństw, walk, a w końcu śmierci Indyanina. Wszystko to rozgrywa się na krwią zbryzganem tle śmiertelnych zapasów, jakich widownią była Ameryka Północna w drugiej połowie zeszłego stulecia. Od tego tła odbija cudownie ta para przyjaciół o odmiennem zabarwieniu skóry, lecz jednakowo przejętych ideą sprawiedliwości i współczuciem dla rasy czerwonej, którą, choć szlachetną i bohaterską z natury, zdeprawowała długa, a nieubłagana walka z rasą białą, nie przebierającą w środkach tej walki. Wskutek tych walk rasa czerwona nikczemnieje z każdym dniem coraz to bardziej, wyczerpuje się i ginie w oczach niemal, jak chory, dla którego już niema nadziei wyzdrowienia.

Przed oczyma czytelnika przesuwają się obrazy coraz to dalszych zagonów, „bladych twarzy“, a równocześnie bezskutecznego, choć bohaterskiego i krwawego w szczegółach, oporu „czerwonych wojowników“. Zakładają się farmy, Indyanie niszczą je i w pień wycinają mieszkańców, a biali mszczą się potem bez litości. Budują się koleje, a Indyanie przeszkadzają budowie drogi dla „konia ognistego“, który potem przywiezie tylu białych, że czerwoni będą musieli opuścić zamieszkane przez siebie okolice. W poszukiwaniach za złotem i innymi skarbami ziemi powstają osady przy kopalniach, a Indyanie napadają na nie, jako pierwotni właściciele ziemi, których nikt nie pytał o pozwolenie zaboru. Tak powstają zapasy o dawne i wydarte świeżo prawo własności, cywilizacya kroczy naprzód zimna i bezlitosna, łamiąc wszelki opór po drodze, wyrzucając szumowiny, które bujają na powierzchni coraz to głębszego morza nienawiści. W pogoni za tymi wyrzutkami obu nienawidzących się społeczeństw widzi czytelnik obydwu bohaterów, t. j. Winnetou i autora, zwanego Old Shatterhand. Bądź to sami, bądź w towarzystwie innych ludzi dobrej woli zapobiegają oni niesprawiedliwościom i zbrodniom, albo karzą złoczyńców bez względu na to, czy on czerwony, czy biały. Wreszcie kończy się dzieło śmiercią Indyanina, który ginie w obronie białych od kuli czerwonego współziomka.

W powieści tej, obejmującej okres kilku lat, nie mogło się zmieścić wiele epizodów, niemniej zajmujących i charakterystycznych, ale nie wiążących się bezpośrednio z opowiadanemi tam zdarzeniami. Jeden z takich właśnie epizodów tworzy treść powieści p. t. „Czarny Mustang“. Głównemi osobami są z jednej strony bohaterowie tamtej powieści podróżniczej Old Shatterhand i Winnetou, a z drugiej krwawa postać śmiertelnego wroga bladych twarzy, wodza Komanczów, noszącego miano „Czarny Mustang“, od legendarnego stepowego rumaka, na którym jeździ. Nieznany z tamtej powieści wychyla on się z mroków, jak widmo rasy czerwonej, mszczącej się nieubłaganie za wszystkie krzywdy, doznane ze strony białych. Jego chytrość i okrucieństwo, odnoszące dotąd zawsze zwycięstwa, zatrzymują się nagle w tryumfalnym pochodzie, którego odgłosy wytworzyły już dokoła niego chmurę krwawej legendy. Na początku opowiedzianego w niniejszej powieści epizodu spotyka się „Czarny Mustang“ w dziele zniszczenia z Winnetou i Old Shatterhandem, którzy z kilku jeszcze towarzyszami stają w poprzek jego zamiarom i rozpoczynają z nim zapasy, których przebieg stanowi treść całego opowiadania.

Oprócz Old Shatterhanda i Winnetou, których zobaczy tu młody czytelnik na tle zupełnie nieopisanych przedtem wypadków, jest nie licząc głównej postaci, cały tłum nowych osób. Wszystkie one są przedstawione ze zwykłą u Maya wyrazistością i plastyką w charakterach, opisy zaś zdarzeń i szczegółów tej walki cywilizacyi, stawiającej pierwsze kroki na zupełnie dzikim terenie, tchną tą samą przedziwną u niego zdolnością do kreślenia życia takiem, jakie ono jest, czyli mieszaniny krwawej grozy z rzewnością uczucia i z niezniszczalnym we wrażeniu humorem.

Ceniąc wysoko te zalety opowiadań, poświęconych młodzieży, nie ustępujących w niczem wydanym i wydawanym równocześnie powieściom podróżniczym, postarało się wydawnictwo tygodnika „Przez lądy i morza“ o taką samą stronę zewnętrzną, t. j. format, papier, druk i ryciny, jaką wyposażyło swoje dotychczasowe wydawnictwa. Jako osobny tom wychodzi „Czarny Mustang“ i podobnie wyglądać będą jego następcy w seryi B. Oddając zaś młodzieży polskiej do rąk pierwszy z tych tomów, żywi wydawnictwo nadzieję, że przysłuży się jej przez zdobycie dla niej dzieł, które rozszedłszy się za granicą w setkach tysięcy egzemplarzy, sprawiły milionom chwile wielkiej i pożytecznej rozkoszy.

_Wydawnictwo tygodnika »Przez lądy i morza«._ROZDZIAŁ I.

W Firwood-Camp.

Gwałtowny wicher smagał lejącym jak z cebra deszczem o gnące się pod nim jodły starego lasu, grube na palec strugi wody spływały po olbrzymich pniach, łącząc się u korzeni z początku w małe, ale zwiększające się z każdą chwilą strumienie, które spadały potem w niezliczonych kaskadach od skały do skały na dolinę, gdzie pochłaniała je wezbrana rzeka. Noc już była zapadła, co minuty waliły gromy nad głębią, ale mimo jaskrawości błyskawic gęstość deszczu nie pozwalała nic widzieć na odległość prawie pięciu kroków.

Szalona burza dawała się we znaki lasowi na wyżynach i czubom skalistym, ale potęga jej nie sięgała do głębi doliny, gdzie olbrzymie jodły stały nieruchome w ciemnościach nocy. Cicho tu jednak nie było, gdyż rozhukane nurty rzeki tak głośno szumiały pomiędzy brzegami, że tylko niezmiernie bystre ucho mogło dosłyszeć, iż w dół rzeki jechało dwu samotnych jeźdźców, widać ich bowiem nie było.

Przy świetle dziennem byliby obydwaj niezawodnie zwrócili na siebie uwagę każdego, ktoby ich spotkał, a to nie tyle z powodu ubrania i uzbrojenia, ile dlatego, że obaj byli zatrważająco dłudzy. Możnaby dziesiątki lat szukać po wszystkich krajach, zanim znalazłoby się dwu ludzi, tak samo długich i chudych.

Jeden z nich miał włosy jasne jak len i w stosunku do swej wielkości śmiesznie małą głowę. Pomiędzy parą dobrodusznych mysich oczek tkwił malutki, do góry zadarty, nosek, który, pomijając już to, że byłby przystawał lepiej do twarzy dziecka czteroletniego, zupełnie nie zgadzał się z szerokiemi ustami od ucha do ucha. Twarz tego człowieka była bez zarostu, który to brak był prawdopodobnie wrodzony, gdyż nie widać było, aby się kiedy przesunęły po niej brzytwa, albo nożyce. Ubranie jego składało się ze skórzanej bluzy, pofałdowanej na jego wątłych barkach jak krótki płaszcz, z wązkich skórzanych spodni, przylegających do nóg bocianich, pół wysokich butów z cholewami i słomianego kapelusza, ze smętnie obwisłemi kresami, z których deszcz spływał nieustannie strugami. Na jego plecach wisiała zwrócona wylotem na dół dwururka. Jechał na silnym, kościstym, przynajmniej piętnastoletnim człapaku, który jednak miał widocznie zamiar dożyć tak rzeźko jeszcze drugich lat piętnastu.

Drugi jeździec miał włosy ciemne, na nich odwieczną czapkę futrzaną, z pod której wyglądała wązka i długa twarz z tak samo wązkim i długim nosem i ustami, oraz z cienkim wąsem, którego końce mógł śmiało zawiązywać za uszyma. Jego postać, wysoka więcej niż na dwa metry, ubrana była, w przeciwieństwie do towarzysza, ciasno od góry, a swobodnie od dołu, nosił bowiem bardzo szerokie, fałdziste, spodnie z końcami, wsuniętymi w nizkie buty z cholewami, a górna część ciała tkwiła w bluzie sukiennej, tak wązkiej, że przylegała jak ulana. Ten uzbrojony był również w dwururkę i niewątpliwie, jak jego towarzysz, także w nóż i rewolwer. Siedział na godnym zaufania mustangu, który z pewnością obchodził urodziny swoje tyle razy, co koń towarzysza.

Jeźdźcy nie troszczyli się ani o drogę, ani o deszcz. Szukanie drogi pozostawili sprytnym i doświadczonym koniom, a o deszcz dlatego nie dbali, że przecież nie mógł się im dostać dalej jak do skóry, poczem musiał spłynąć.

Pomimo nieustannych grzmotów i błyskawic i pomimo niebezpiecznego sąsiedztwa podmywającej brzegi rzeki rozmawiali z sobą tak swobodnie, jak gdyby w słoneczny dzień jechali przez preryę. Gdyby kto mógł był ich wtedy zobaczyć, byłby dostrzegł, że przypatrywali się sobie uważnie pomimo ciemności, gdyż znali się dopiero od godziny, a na dzikim Zachodzie zawsze jest dobrze z początku nie ufać. Spotkali się na krótko przed zapadnięciem nocy nad rzeką i dowiedzieli się, że obydwaj udają się do Firwood-Camp , a wobec tego zbiegu okoliczności nie pojechali oczywiście osobno, lecz razem.

Nie pytali się wzajem o nazwiska i stosunki, a rozmowę prowadzili dotychczas tak ogólnej natury, że nie dotknęli rzeczy osobistych. Naraz zahuczał grzmot kilkakrotny i tyleż błyskawic mignęło oślepiająco ponad wązką doliną. Na to zauważył blondynek z zadartym nosem:

— Bless my soul! A to burza! Zupełnie jak u nas u spadkobierców Timpego!

Drugi jeździec mimowolnie zatrzymał konia na te słowa i otworzył już usta, aby szybko zadać pytanie lecz się rozmyślił i popędził konia dalej. Przypomniał sobie, że na zachód od Missisipi nie wolno być nieostrożnym.

Rozmowa potoczyła się dalej, oczywiście półgębkiem jak tego wymagały okolica i położenie. Minął jeden kwadrans i drugi, a tymczasem znaleźli się jeźdźcy na zakręcie rzeki, a nadto w miejscu, znacznie podmytem przez wodę. Koń blondyna nie mógł się zwrócić dość szybko dostał się na grudę, wiszącą w powietrzu i zapadł się, nie głęboko na szczęście. Jeździec poderwał go, szarpnął nim w bok, ścisnął ostrogami i jednym skokiem stanął na silnym gruncie.

— Good god! — zawołał. — Dość jestem mokry od deszczu, kąpiel już zbyteczna! Omal się nie utopiłem! Prawie tak, jak ongiś u spadkobierców Timpego!

Odtąd trzymał się już nieco zdala od rzeki. Towarzysz jego jechał za nim przez chwilę w milczeniu, poczem zapytał:

— Spadkobierców Timpego? Co to za nazwisko, sir?

— Nie wiecie o tem? — brzmiała odpowiedź.

— Nie.

— Hm! To szczególne! Wszyscy moi znajomi i przyjaciele to wiedzą!

— Zapominacie, że zobaczyliśmy się po raz pierwszy dopiero przed godziną.

— Słusznie! W takim razie trudno, żebyście wiedzieli, kto są spadkobiercy Timpego. Ale może o tem usłyszycie jeszcze kiedyś.

— Może?

— Tak.

— Kiedy?

— Gdy dłużej będziemy razem.

— Czy nie mógłbym teraz o tem się dowiedzieć, sir?

— Teraz? Czemu?

— Bo nazywam się Timpe.

— Co? Jak? Wy nazywacie się Timpe? Timpe wam na nazwisko?

— Tak.

— Naprawdę? Rzeczywiście?

— Pocóż miałbym przybierać cudze nazwisko?

— Wonderful! Ja szukam Timpego od wielu lat, wszędzie po wszystkich dolinach i górach, na wschodzie i na zachodzie, we dnie i w nocy, w słońcu i w deszczu, a teraz kiedy wyrzekłem się już odszukania go, jedzie on w taką pogodę u mego boku i prawie obojętnie patrzy, gdy ja omal się nie utopiłem w rzece, a do tego nie mówi mi, kto on!

— Szukacie mnie? — spytał towarzysz zdziwiony.

— Tak, tak i po raz trzeci: tak!

— Dlaczego?

— No, z powodu spadku!

— Spadku? Hm! Kto wy jesteście właściwie, sir?

— Jestem także Timpe.

— Także? A skąd?

— Z tamtej strony oceanu.

— Z Niemiec?

— Naturalnie! To się przecież samo przez się rozumie! Czy mógł jaki Timpe gdzieindziej się urodzić?

— I owszem, ja naprzykład urodziłem się tutaj w Stanach.

— Ale z rodziców Niemców!

— Ojciec był Niemiec. A wy z których okolic pochodzicie?

— Z Hofu w Bawaryi.

— W takim razie dalecy sobie jesteśmy, gdyż ja pochodzę z Plauen w Voigtland.

— Oho! Dalecy? Mój ojciec pochodzi także z Plauen i przeniósł się stamtąd do Hofu.

Ciemnowłosy zatrzymał konia. Deszcz ustał nagle po silnym grzmocie, a wicher rozegnał chmury. W kilku miejscach wyjrzało jaśniejsze niebo i obydwaj jeźdźcy mogli twarze swoje rozpoznać.

— Z Plauen przeniósł się do Hofu? — zapytał ciemnowłosy. — W takim razie nie tylko nie jesteśmy sobie dalecy, lecz może nawet krewnymi. Nasze szczególnie brzmiące nazwisko nie trafia się tak często, żeby je miały nosić tysiące ludzi. Czem był wasz ojciec?

— Rusznikarzem, a ja także nauczyłem się tego rzemiosła.

— To się zgadza, to się zgadza! To przypadek, jakich mało! Ale tutaj się nie zatrzymujmy, bo burza mogłaby jeszcze wrócić, a teraz mamy przed sobą najgorszą część doliny, dlatego skorzystajmy z tej znośniejszej pogody. Lepiej będzie pomówić, kiedy staniemy na miejscu. Ruszajmy więc, sir, albo kuzynie, jeśli się wam to bardziej podoba!

— Kuzynie, albo bracie stryjeczny, to wszystko jedno. A zatem naprzód!

Pojechali dalej doliną, w tej części tak wązką, że zostało bardzo mało przestrzeni między rzeką a wznoszącą się prawie pionowo skałą. Miejsce to porosłe było mnóstwem krzaków tak, że konie musiały się nieraz poprostu przeciskać. Gdyby burza była nie ustała i było tak ciemno jak przedtem, trudno byłoby wprost tamtędy przejechać.

Taka droga prowadziła przez jakiś czas, poczem dolina się rozszerzyła, ale w pół godziny znowu zwęziła się tak dalece, że tworzyła przesmyk nie długi, który uchodził na plac, zwany Firwood-Camp, ponieważ sterczały tu tylko niebotyczne jodły.

Dwie doliny krzyżowały się tutaj pod prostym kątem, a to dolina rzeki, którą przybyli obaj Timpowie, oraz druga, przez którą budowano właśnie kolej. Camp znaczy obóz, a że się tu obóz znajdował, to dostrzegli jeźdźcy pomimo nocnej ciemności, kiedy wjeżdżali w przesmyk.

Leżało tam mnóstwo olbrzymów ze świata roślinnego, które ścięto w tym celu, żeby z pni porobić deski, a z grubszych konarów progi do szyn, odpadki zaś przeznaczyć na paliwo. Most nad rzeką był już prawie gotowy, a w pobliżu stał przenośny tartak, którego piły miały pokonać te masy drzewa. Nieco dalej czerniała otchłań kamieniołomu, który dostarczał kamieni do murowanych części kolei, a na lewo ciągnęło się kilka z belek i desek wystawionych budynków, służących do pomieszczenia ludzi, narzędzi i zapasów.

Jedna z tych bud, zwanych tutaj shops, była nadzwyczajnie długa i głęboka. Cztery czuwające nad dachem kominy i oświetlone teraz okna kazały się domyślać, że mieszkają w niej zatrudnieni przy kolei robotnicy. Z tego powodu zwrócili się tam obydwaj przybysze.

Już zdaleka powitał ich dość wyraźny zgiełk ludzkich głosów, co świadczyło o obecności wielu ludzi, a im bardziej się zbliżali, tem silniej czuć było w powietrzu opary wódki. Zsiedli z koni, przywiązali je do wbitych prawdopodobnie w tym celu pali i chcieli już właśnie wejść, kiedy ukazał się w drzwiach człowiek, który odwróciwszy się jeszcze do środka, zawołał:

— Zaraz nadejdzie pociąg budowlany. Wyprawię go i wrócę. Może przywiezie listy i gazety.

Po tych słowach puścił się od progu, wtem ujrzał przybyłych, cofnął się na bok, aby się dostali w padające przez drzwi światło i przypatrzył im się uważnie.

— Good evening, sir — pozdrowił go blondyn. — Przemokliśmy do nitki. Czy można się tu gdzie wysuszyć?

— Tak — odpowiedział. — Jest nawet gdzie się przespać, jeżeli nie należycie do ludzi, których lepiej nie wpuszczać.

— Bez obawy, sir! Jesteśmy rzetelnymi westmanami, gentlemanami, którzy nie wyrządzą wam szkody i zapłacą za wszystko.

— Jeżeli wasza uczciwość jest tak wielka, jak długość ciała, to jesteście zaiste największymi gentlemanami na świecie. No, idźcie do środka, na lewo do mniejszej izby i powiedzcie shopmanowi , że engineer pozwolił wam zostać.

Nieznajomy odszedł, przybysze zaś usłuchali jego wezwania.

Wnętrze budy tworzyło jedną wielką izbę, z której po lewej stronie oddzielono mniejszą tylko ścianą z desek wysokości człowieka. Było tam mnóstwo prymitywnych stołów i ławek, poprzybijanych do podłogi, a pomiędzy niemi i wzdłuż ścian znajdowały się gromadne łoża, zaścielone przeważnie tylko słomą i sianem. Na czterech kominach płonęły ognie i oświetlały izbę od biedy w braku lamp i świec, wskutek czego wyglądali ludzie i przedmioty w tem migotliwem świetle jak widma.

Około dwustu robotników kolejowych siedziało przy stołach, lub na łożach. Byli to ludzie mali, żółtej cery, z długimi warkoczami, wystającemi kośćmi policzkowemi i skośnie wykrojonemi oczyma. Ze zdziwieniem popatrzyli wszyscy na obie długie postaci.

— Tfu, do dyabła! Chińczycy! Można było tego się domyślić, gdyż zapachy rozchodziły się już na dworze! — rzekł ciemnowłosy. — Chodźcie prędko do małej izby! Może tam będzie znośniejsze powietrze.

W tym przedziale spotkali także przy fajce i szklance wielu robotników, ale białych. Były to szorstkie, ogorzałe, postaci, z których niejeden miał lepszą przeszłość za sobą, ale niejeden przybył tu tylko dla tego, że nie mógł się już pokazywać w krajach cywilizowanych. Ich zbyt głośna rozmowa zamilkła natychmiast na widok gości, za którymi poszły ich zdziwione spojrzenia aż tam, gdzie stał shopman, oparty o stół, zastawiony flaszkami i szklankami.

— Rail roaders? — spytał, odpowiadając na ich powitanie.

— Nie, sir — rzekł blondyn. — Nie mamy zamiaru zabierać zarobku siedzącym tu gentlemanom. Jesteśmy westmanami i szukamy ognia, żeby się wysuszyć. Engineer nas do was przysyła.

— Czy możecie zapłacić? — zapytał, mierząc oceniającem spojrzeniem ich długie postaci.

— Tak.

— W takim razie dostaniecie wszystko, czego wam narazie trzeba, a potem wygodne, oddzielone łóżko tam za skrzyniami i beczkami. Usiądźcie przy ciepłym kominie! Ten drugi stół przeznaczony jest dla urzędników i wyższych gentlemanów.

— Well! Zaliczacie nas zatem do niższych gentlemanów. Byłbym się tego po was nie spodziewał, choćby ze względu na to, że jesteśmy tak dłudzy. Ale to nic. Podajcie nam gorącej wody, rumu i cukru! Chcielibyśmy rozegrzać się także wewnętrznie.

Usiedli przy wskazanym stole tak blizko ognia, że wysuszyli niebawem swe przemokłe ubrania. Z podanych składników sporządzili sobie grog. Biali robotnicy usłyszawszy, że nie grozi im współzawodnictwo, uspokoili się i z zadowoleniem zaczęli nanowo swą hałaśliwą rozmowę.

Przy stole, przeznaczonym dla urzędników i wyższych gentlemanów, siedział młody człowiek lat niespełna trzydziestu, ubrany jak biały myśliwiec, ale barwa jego skóry i układ twarzy nie wskazywały na członka rasy kaukaskiej. Był to metys, jeden z owych mieszańców, którzy dziedziczą wprawdzie zalety, ale niestety i wady swych różnobarwnych rodziców. Członki miał silne i gibkie jak u pantery, ale ciemne jego oczy czyhały z pod nizko spadających powiek i rzęs, jak para kotów, zaczajonych na zdobycz. Zdawało się, że nie uważał na obcych, rzucał jednak ku nim często niedostrzegalne spojrzenia i nachylił głowę w ich stronę, aby słyszeć, o czem będą mówili. Chciał się dowiedzieć, co ich sprowadziło w te strony, czy tu zostaną, czy też nie. Niestety, nie rozumiał ani słowa, pomimo że rozmawiali dość głośno, ponieważ posługiwali się językiem niemieckim, którego on nie umiał.

Napełniwszy szklanki, wypili je do dna, poczem ciemnowłosy odstawił swoją i powiedział:

— To było powitanie, któreśmy sobie byli winni, a teraz znowu do rzeczy! A więc pan jest rusznikarzem, jak pański ojciec. Z tego, powiedziawszy nawiasem, można wnosić, że jest pan dobrym strzelcem. Choćbyśmy się nawet zgodzili na pokrewieństwo między sobą, to mimo to ja wyznam szczerze, że nie wiem, czy mam się względem pana zachować jak krewny.

— Czemużby nie?

— Z powodu spadku.

— Jakto?

— Oszukano mnie i nic nie dostałem.

— I ja także!

— Ach! Naprawdę? Nic pan nie otrzymał?

— Ani feniga, ani grosza!

— Ale spadkobiercom w starym kraju wypłacono znaczną sumę!

— Tak, spadkobiercom Timpego w Plauen, ale nie mnie, chociaż jestem tak samo prawdziwym Timpem, jak oni.

— Pozwól pan, że zbadam nieco tę prawdziwość! Jak się pan nazywa na imię?

— Kazimierz Obadja Timpe.

— A ojciec?

— Rehabeam Zacharjasz Timpe.

— Ilu braci miał pański ojciec?

— Pięciu. Trzej młodsi wyjechali do Ameryki w nadziei, że się prędko wzbogacą, gdyż potrzebowano tu wówczas dużo strzelb. Wszyscy bracia byli rusznikarzami.

— Jak się nazywał drugi z braci, pozostałych w Plauen?

— Jan Daniel. Umierając, zostawił dwu synów, Piotra Michę i Marka Absalona, którzy odziedziczyli sto tysięcy talarów i otrzymali je z miasta Fayette w Alabamie.

— To się zgadza, to się znów zgadza! Pańska znajomość miejsc i osób dowodzi, że istotnie jest pan moim bratem stryjecznym.

— O, ja potrafię panu jeszcze lepiej tego dowieść! Mam papiery i legitymacye, które przechowuję jak świętość i noszę je zawsze na sercu. Mogę je panu natychmiast...

— Nie teraz, nie teraz, chyba później — przerwał mu Hazael Benjamin Timpe, tak bowiem nazywał się ciemnowłosy. — Wierzę panu. Wszak pan wie, dlaczego wszyscy bracia mają biblijne imiona?

— To był prastary zwyczaj w tej rodzinie, od którego nikt nie chciał odstąpić.

— To prawda! Tego zwyczaju można było dochować tu w Stanach, gdyż Amerykanin lubi także takie imiona. Mój ojciec był trzecim z braci, nazywał się Dawid Machabeusz i został w Nowym Yorku. Mnie na imię Hazael Benjamin. Dwaj młodsi udali się w głąb kraju i osiedlili się w Fayette w stanie Alabam. Najmłodszy nazywał się Józef Habakuk, zeszedł ze świata bezdzietnie i zostawił ten wielki spadek. Czwarty brat, Tobiasz Holofernes, umarł w tem samem mieście, a jego jedyny syn, Nahum Samuel, jest oszustem.

— Jakto?

— Czy pan tego nie widzi? Ja nie przeczuwałem niczego. Ojciec pisywał jakiś czas do obydwu braci w Fayette, ale to potem ustało i zapomniano wzajemnie o sobie. Oddalenia w Stanach są tak wielkie, że wkońcu nawet bracia znikają sobie z oczu. Po śmierci ojca prowadziłem interes z różnem powodzeniem, a z zyskiem tak małym, że ledwie wystarczało mi na życie. Wtem spotkałem się w Hoboken z Niemcem, który świeżo przyjechał był z Plauen. Zapytałem go oczywiście o swoich tamecznych krewnych i dowiedziałem się ku memu zdziwieniu, że odziedziczyli po stryju Habakuku gotówką sto tysięcy talarów. A ja nic! Myślałem, że mnie szlak trafi! Miałem prawo żądać swego udziału i napisałem do Fayette z dziesięć, a może więcej listów, lecz nie dostałem odpowiedzi. Wobec tego sprzedałem w krótkiej drodze interes i udałem się tam.

— Całkiem słusznie, całkiem słusznie, kochany bracie! A skutek?

— Nie było żadnego skutku, ponieważ ten ptaszek zrobił się niewidzialnym. Wyleciał.

— Jaki ptaszek?

— Szczególne pytanie! Może się pan domyślić! W Fayette przypuszczano, że stary Józef Habakuk zmarł w dobrych stosunkach, ale nie przeczuwano, żeby był aż taki bogaty. Prawdopodobnie nie okazywał tego ze sknerstwa. Brat jego, Tobiasz Holofernes, był bardzo ubogi i umarł przed nim, Habakuk więc wziął do siebie jego syna, a swego bratanka, Nahuma Samuela. Ten właśnie jest oszust. Nie mógł on wprawdzie tych stu tysięcy talarów nie posłać do Plauen, ale z resztą pieniędzy zabrał się gdzieś w świat. Tak przepadło drugich sto tysięcy talarów, które ja powinienem był dostać.

— On prawdopodobnie i moje pieniądze zabrał.

— Pewnie!

— Łajdak! Ojciec wyprowadził się z Plauen, poróżniwszy się bardzo z bratem na tle konkurencyi. Nieprzyjaźń wzrastała mimo oddalenia, wkońcu doszło do tego, że jeden o drugim nic nie chciał wiedzieć. Tymczasem umarł mój ojciec i brat jego w Plauen. Później napisali mi synowie tego stryja, że po stryju Habakuku odziedziczyli sto tysięcy talarów. Pojechałem natychmiast do Plauen, by się czegoś dowiedzieć. Tam było wszystko na wielką stopę urządzone. Obudwu braci stryjecznych nie nazywano inaczej, jak spadkobiercami Timpego. Oni porzucili swój zawód i żyli jak książęta. Przyjęli mnie bardzo dobrze, zatrzymując u siebie kilka tygodni. O dawnej nieprzyjaźni nie wspominano ani słowem, nie mogłem się jednak niczego bliższego dowiedzieć, ani o stryju, Józefie Habakuku, ani o jego puściźnie. Bracia stryjeczni dali mi skosztować swego bogactwa, ale o moim udziale mowy nie było. Zrobiłem więc krótko tak jak pan. Sprzedałem interes, pojechałem do Ameryki i udałem się z Nowego Yorku natychmiast prosto do Fayette.

— Ach, więc także! Cóż pan tam znalazł?

— To, co i pan, tylko że mnie w dodatku wyśmiano. Powiedziano mi, że tameczni Timpowie nie byli nigdy zamożni.

— Nonsens! Czy umiał pan podówczas po angielsku?

— Nie.

— Więc wodzili pana za nos jako Niemca. Cóżeś pan począł?

— Pojechałem do St. Louis, gdzie przyjąłem pracę u mr. Henry’ego, wynalazcy słynnego sztućca na dwadzieścia pięć strzałów. Starałem się jak najwięcej z jego sztuki skorzystać. Tymczasem znalazłem się w mieście Napoleon nad Arkanzas i Mississippi w towarzystwie kilku myśliwych z preryi, którym mogłem się przydać jako rusznikarz. Ci nie puścili mnie już od siebie i nakłonili, żebym się udał w Góry Skaliste. Tak zostałem westmanem.

— A czy pan zadowolony z tej zamiany?

— Tak. Byłoby mi oczywiście przyjemniej, gdybym był schwycił moich sto tysięcy talarów i mógł żyć in dulci jubilo, jak spadkobiercy Timpego.

— Hm! To może jeszcze nastąpić.

— Trudno! Mnie także przyszło później na myśl, że stary Józef Habakuk był bardzo bogaty i że jego bratanek, Nahum Samuel, uciekł z pieniędzmi. Szukałem tego drugiego przez kilka lat, ale, jak już powiedziałem, napróżno.

— Ja także go szukałem z tym samym skutkiem, lecz tylko do niedawna, gdyż mam już ślad jego.

— Ślad... je... go. Jak... co... naprawdę? — zawołał Kazimierz, zrywając się tak nagle z miejsca, że wszyscy obecni zwrócili na to uwagę i skierowali ku niemu spojrzenia.

— Cicho, spokojnie! — upomniał Hazael. — Nie trzeba tak prędko się rozdrażniać. Słyszałem z ust niezawodnych, że niejaki Nahum Samuel Timpe, dawniej rusznikarz, stał się teraz bardzo bogatym i mieszka w Santa Fé.

— W Santa Fé? Musimy się tam udać bezzwłocznie, obydwaj, ja i pan!

— Zgadzam się na to, bracie! Miałem właśnie zamiar odszukać go i zmusić do wydania całej kwoty wraz z procentami. Wiedziałem, że będzie to trudne zadanie, dlatego cieszę się, że pana spotkałem, gdyż dwom przyjdzie to z większą łatwością. Wystąpimy wobec niego w ten sposób, że ze strachu przyzna się do swego czynu niecnego i wypłaci nam pieniądze natychmiast. Jesteśmy westmanami i zagrozimy mu prawem preryi. Prawda?

— Samo się przez się rozumie! — potwierdził Kazimierz skwapliwie. — Co za szczęście, że pana spotkałem, pana, pana, pana? Czy to nie głupota, że jako bracia stryjeczni nazywamy siebie panami; my, tacy blizcy krewni i towarzysze niedoli?

— Mnie także się tak wydaje.

— A więc zawrzemy braterstwo i będziemy mówili do siebie: ty. Dobrze?

— Zgoda. Oto moja ręka. Uderz w nią! Napełnijmy szklanki nanowo i wypijmy za nasze zdrowie i pomyślność przedsięwzięcia. No, trąć się ze mną!

— Na zdrowie, bracie, albo raczej, kochany Hazaelu!

— Na zdrowie! Ale ho, Hazaelu? Czy wiesz, że w Stanach załatwiają się ludzie jak najkrócej ze wszystkiem, osobliwie z imionami. Mówi się Jim, Tim, Ben i Bob, opuszczając resztę zgłosek, skoro jedna wystarczy. Mój ojciec mówił do mnie Haz zamiast Hazael i przyzwyczaiłem się do tego. Ty nazywaj mnie tak samo!

— Haz? Hm! W takim razie ty musiałbyś mnie wołać: Kaz zamiast Kazimierz.

— Owszem.

— Czy to nie brzmi zbyt głupio?

— Głupio? Nonsens! To brzmi ładnie, powiadam ci; mnie się podoba, a jakie wrażenie to na innych robi, to mi obojętne. A więc jeszcze raz na zdrowie, kochany Kaz!

— Na zdrowie, kochany Haz! Na zdrowie Kaza i Haza, najnowszych spadkobierców Timpego! Trącili się cicho, ale z zapałem, aby nie zwracać na się uwagi reszty pijących. Potem rzekł ciemnowłosy Haz:

— A więc do Santa Fé! Ale tego nie tak łatwo dokonać, gdyż trzeba będzie daleko objeżdżać.

— Czemu? — zapytał jasnowłosy Kaz.

— Bo udając się drogą najkrótszą, musielibyśmy przejeżdżać przez terytoryum Komanczów.

— Nie słyszałem, żeby czerwonoskórzy wykopali teraz topór wojenny.

— Ja także nie, ale te kanalie zachowują się zdradziecko nawet w czasie pokoju, a zawsze są względem bladych twarzy wrogo usposobieni. Spotkałem się wczoraj z pedlarem, który wracał od nich. Wiesz o tem, że Indsmani nie czynią nic złego pedlarom, bo ci im są niezbędni. Ten powiedział im, że wielki wódz, Tokwi Kawa , oddalił się teraz z kilku najlepszymi wojownikami ze swego szczepu, nie mówiąc nikomu dokąd.

— Tokwi Kawa, „Czarny Mustang“, niszczyciel strzelców? Z najlepszymi wojownikami? Nie mówiąc, dokąd? Z tego można istotnie wnosić, że znów myśli o jakiemś okrucieństwie. Nie boję się żadnego czerwonoskórca, ale byłoby zawsze lepiej nie spotkać się wcale z takim hultajem. Wolimy objechać dokoła i przybyć do Santa Fé o dzień później. Nasz Nahum Samuel nie ucieknie nam chyba po raz wtóry.

— A gdyby nawet uciekł, to mamy już ślad, a dzięki temu złowilibyśmy go pewnie, gdyż...

Wtem przerwano mu, bo powrócił inżynier i przyprowadził jeszcze dwu mężczyzn. Kaz i Haz niedosłyszeli w zapale rozmowy dwukrotnego świstu lokomotywy. Pociąg roboczy nadszedł, inżynier wyprawił go i wracał teraz w towarzystwie jednego z dozorców i zarządcy magazynu. Skłonił się obydwu westmanom, poczem wszyscy trzej usiedli obok metysa przy stole, przeznaczonym dla „urzędników i wyższych gentlemanów“. Kazali sobie także podać grogu, poczem mieszaniec zapytał:

— No, cóż, sir, czy gazety nadeszły?

— Nie — odrzekł inżynier, — nadejdą jutro, ale wiadomości otrzymałem.

— A dobre?

— Niestety, nie. Będziemy musieli odtąd bardzo się pilnować.

— Dlaczego?

— Niedaleko od stacyi powrotnej widziano ślady Indyan.

W tej chwili oczy mieszańca, schowane do połowy pod powiekami, zabłysnęły gniewem. Zapytał jednak głosem zupełnie spokojnym:

— W tem niema jeszcze powodu do niezwykłej czujności!

— Ja sądzę przeciwnie!

— Pshaw! Żadne plemię nie wykopało wojennego tomahawka, a gdyby nawet tak było, to z kilku śladów nie można jeszcze spodziewać się nieprzyjaciół.

— Przyjaciele się pokazują, a kto się kryje, ten nie żywi dobrych zamiarów. Ja tak twierdzę, pomimo że nie jestem skutem , ani westmanem.

— Twierdzicie tak właśnie dlatego, że nim nie jesteście. Doświadczony westman wiedziałby, że czerwonoskórcy przeszli koło stacyi kolejowej, bo nie mieli czasu się pokazywać.

— Nie mieli czasu? Czerwonym nie brak czasu do włóczenia się za białymi i żebrania od nich. Skoro się kryją, to nie w dobrych zamiarach. Jesteś tęgim i znanym w tych stronach wyszukiwaczem ścieżek; nająłem cię na to, żebyś od jutra zaczął dokładnie badać nasze otoczenie.

Lekkie drgnienie przebiegło postać i twarz metysa, jak gdyby chciał się z gniewem poderwać. Zapanował jednak znowu nad sobą i powiedział spokojnie:

— Zrobię to, sir, chociaż wiem, że to nie potrzebne, ślady Indyan oznaczają tylko w czasach wojennych coś złego. I jeszcze jedno: Czerwoni są często lepsi i wierniejsi od białych.

— To zapatrywanie przynosi zaszczyt twej powszechnej miłości dla ludzi, ale mógłbym ci dowieść na wielu przykładach, że jesteś w błędzie.

— A ja potrafię jeszcze więcej podać dowodów, że mam słuszność. Czy był kto kiedy tak wierny jak Winnetou względem Old Shatterhanda?

— Winnetou jest wyjątkiem. Czy znasz go?

— Nie widziałem go jeszcze.

— A Old Shatterhanda?

— Także nie, ale słyszałem o ich czynach.

— To pewnie słyszałeś także o Tangui, wodzu Keiowejów.

— Tak.

— Cóż to był za zdrajca z tego łajdaka! Jeszcze wówczas, kiedy Old Shatterhand był surveyorem , narzucił mu się na opiekuna, a mimo to nieustannie godził na jego życie. I byłby go pewnie zdmuchnął, gdyby ten słynny biały nie był takim mądrym i rozważnym, a zarazem mężnym i silnym człowiekiem. Gdzie tu wierność o której mówisz? A co do tego, że ślady Indyan tylko podczas wojny oznaczają niebezpieczeństwo, to czy Siouksi Ogallala nie napadali na pociągi podczas pokoju? Czy nie zabijali mężczyzn i kobiet nie porywali? Spotkała ich za to kara nie od wielkich gromad strzelców i wojska, lecz od dwu ludzi, od Winnetou i Old Shatterhanda, którym nikt nie dorówna. Gdyby się ci dwaj tu znajdowali, spokojny byłbym, nawet gdybym sto śladów indyjskich zobaczył.

— Pshaw! Przesadzacie, sir! Ci ludzie mieli szczęście. Znaleźliby się inni tacy sami jak oni, a nawet lepsi

— Gdzie?

Metys spojrzał mu wyzywająco w oczy i odrzekł:

— Nie pytajcie, lecz rozglądnijcie się tylko!

— Czy masz może siebie na myśli?

— A kogoż?

Inżynier chciał mu właśnie odpowiedzieć karcąco lecz przeszkodzono mu. Oto Kaz zbliżył się w dwu krokach na swych długich nogach, stanął przed metysem i rzekł:

— Jesteś największą baranią głową na świecie mój synu!

Mieszaniec powstał w tej chwili i wyrwał nóż z za pasa, lecz jeszcze prędzej odwiódł Kaz swój rewolwer, wyciągnął go ku niemu i upomniał:

— Bez pośpiechu, my boy! Istnieją podobno ludzie, którzy nie potrafią znieść kuli w swojej głupiej głowie, ani tego przeżyć, a ja przypuszczam, zdaje się, słusznie, ze ty właśnie do takich należysz.

Wymierzona ku metysowi lufa rewolweru nie pozwoliła mu użyć broni, bo kula jest zawsze szybsza od najlepszej klingi. Wściekły z tego powodu syknął do długosza.

— Nie znam was. Jakiem prawem wtrącacie się do naszej rozmowy?

— Z własnej woli, mój chłopcze, z własnej. Gdy sobie lub komukolwiek na coś pozwalam, ciekaw byłbym widzieć takiego, któryby usiłował do tego nie dopuścić!

— Jesteście gburem, sir!

— Well. Przyjmuję tę odpowiedź, gdyż widzę, że zaczynam ci się podobać. Staraj się, żebyś i ty mnie się trochę spodobał, gdyż tak z tobą będzie, jak u spadkobierców Timpego!

— Spadkobierców Timpego? Któż wy właściwie jesteście, sir?

— Ktoś, kto nie ścierpi, by uchybiano Winnetou, lub Old Shatterhandowi. Więcej ci wiedzieć nie potrzeba. Bywaj zdrów, my boy, i schowaj swoje szydełko, ażebyś przypadkiem nie ukłuł siebie samego!

Kaz wrócił do swego stołu i usiadł wygodnie. Metys śledził jego ruchy płonącemi oczyma, gotował się już do skoku za tym, który go obraził, w celu przebicia go nożem, ale nie zdołał tego dokonać. Było coś w postawie tego długiego, cienkiego człowieka, co krępowało mu nogi. Schował nóż, zajął miejsce napowrót przy towarzyszach i mruknął na swoje usprawiedliwienie:

— To błazen widocznie, niezdolny obrazić rozsądnego człowieka. Niech sobie papla!

— Papla? — odrzekł engineer. — Przeciwnie, mnie się zdaje, że to człowiek niebezpieczny. Cieszy mnie to, że się ujął za Old Shatterhandem i Winnetou, ponieważ ich czyny i zdarzenia z ich życia są dla mnie najulubieńszym tematem rozmowy. Zobaczę, czy ich zna rzeczywiście. A zwróciwszy się do drugiego stołu, zapytał:

— Przedstawiacie się jako westmani, sir. Czy zetknęliście się kiedy z Old Shatterhandem, albo z Winnetou?

— Ile razy! — odrzekł Kaz, a jego mysie oczka zaiskrzyły się z zadowolenia. — Widziałem obydwu.

— Czy przez czas dłuższy?

— Jeździłem z nimi przez dwa tygodnie.

— Co? Ty? — zawołał zdumiony Haz. — Ty przebywałeś w towarzystwie dwu największych westmanów i nie wspomniałeś mi jeszcze o tem?

— Kiedyż miałem powiedzieć? Nie było jeszcze czasu pomówić o tem, cośmy przeżyli.

— O, znacie się dopiero odniedawna? — zapytał engineer.

— Zobaczyliśmy się dziś przed wieczorem po raz pierwszy — odrzekł Kaz.

— Czy mieliście jakie przygody z Winnetou i z Old Shatterhandem?

— To szczególne pytanie, sir. Kto tylko jest z tymi ludźmi, przeżywa coś zawsze, a często w jednym dniu więcej, niż kiedyindziej w miesiącu lub nawet w roku!

— Do pioruna! Czy nie przyszlibyście tu nam to opowiedzieć?

— Nie.

— Nie? Czemuż?

— Bo brak mi zdolności do opowiadania, a do tego trzeba właśnie zdolności wrodzonej. Próbowałem już nieraz, ale mi się nie udawało. Zaczynam z reguły od środka lub od końca i utykam w połowie. Wspomnę tylko krótko, że było nas wówczas ośmiu białych i że dostaliśmy się do niewoli Upsaroków, którzy przeznaczyli dla nas pal. Old Shatterhand i Winnetou, dowiedziawszy się o tem, odszukali nasz trop, poszli za nim, zakradli się do Upsaroków i sami zabrali nas w nocy. Było to arcydzieło, jakiego nie dokonałby najsławniejszy człowiek, nawet wasz halfbreed , który obok was siedzi i przedtem tak się chełpił straszliwie.

Metys chciał znów wybuchnąć, lecz inżynier uprzedził go pytaniem, zwróconem szybko do Kaza:

— Czy nie wiecie, gdzie oni się teraz znajdują?

— Nie mam pojęcia. Mówiono, że Old Shatterhand wyjechał do jednego z krajów staromodnych, do Egiptu czy Persyi, ale że tu powróci.

— Jakże chciałbym ich kiedyś zobaczyć! Czy wyglądają istotnie tak, jak ich opisują? Czy Old Shatterhand posiada rzeczywiście taką siłę w pięści? Powiedziano mi, że ma mimo to ręce tak małe jak lady.

— To prawda. Mimo to potrafi jednem uderzeniem grzmotnąć najcięższego człowieka o ziemię. Nie jest nadmiernie długi, ani szeroki, ale mięśnie jego są jak żelazo, a ścięgna jak stal. Taki sam jest Winnetou.

— Czy są dumni?

— Ani im się śni! Prawdziwe dzieci! Mili, łagodni, serdeczni. Największe niebezpieczeństwo nawet nie wytrąci ich z równowagi, warto ich widzieć, gdy się co komu od nich należy! Te oczy, te kroki i ruchy, to siedzenie w siodle, to zimne obliczanie każdej korzyści, to zawsze niezawodne przewidywanie wszystkich, ale to wszystkich skutków tego, co czynią! Nie było jeszcze czerwonego, ani białego człowieka, któremu udałoby się złudzić ich na dłużej, aniżeli na chwilę!

— Opisujecie ich rzeczywiście jak półbogów, sir. Dałbym nie wiem co za to, żeby ich zobaczyć. Może nawet spotkałem już kiedy któregoś z nich, nic o tem nie wiedząc.

— To nie może być, sir. Kto ich zna, ten wie, że gdyby tu wszedł teraz jeden z nich, całkiem dla was obcy, przeczulibyście natychmiast, że to Old Shatterhand, albo Winnetou.

— A ich broń? Czy istotnie taka znakomita, jak mówią?

— Tak myślę, sir! Ze srebrnej strzelby Winnetou nie chybił jeszcze ani jeden strzał. Coś podobnego nigdzie się nie zdarza. Rusznica Old Shatterhanda jest lwem ryczącym, któremu zdobycz nie ujdzie, chociażby jak najchyżej umykała. A jego sztuciec Henry’ego! Byłem rusznikarzem i znam się na tem. Henry zrobił tylko dziesięć, czy dwanaście takich sztućców, ale kto je ma i gdzie one? Znany jest tylko ten, który ma Old Shatterhand. Ten sztuciec, pierwotnie martwe arcydzieło, stał się w jego ręku żywem stworzeniem, nauczył się myśleć, obliczać i słuchać. Old Shatterhand zakłada się, że dosięgnie celu z każdej cudzej strzelby po trzech strzałach na próbą, ale gdy ma sztuciec swój w ręce, ubiłby was gdybyście chcieli z nim się założyć. On czuje, jak kula wbija się w cel, już wówczas, kiedy ją ma jeszcze w kieszeni. On i sztuciec to jedna dusza, jedna myśl i jedna wola! Pojmujecie to?

— Nie.

— Bo nie jesteście myśliwym, namiętnym strzelcem. Te trzy strzelby posiadają nieocenioną wartość. Niepodobna osądzić, której z nich należałoby się pierwszeństwo, ale ja wybrałbym sztuciec Henry’ego. Jestem pewien, że właściciel gdyby mu dawano dziesięć, dwanaście a nawet więcej tysięcy dolarów, odszedłby z uśmiechem! Przed jego śmiercią nikt nie dostanie tej strzelby nikomu nawet nie będzie wolno jej zbadać, gdyż w innym ręku utraciłaby całą swą wartość i byłaby zwykłą martwą, bronią bez duszy i posłuszeństwa. Popełnionoby na mej morderstwo.

— Lackaday! Robicie się poetycznym, sir! Nie słyszałem jeszcze, żeby kto tak mówił o broni. A jednak twierdziliście, że nie umiecie opowiadać!

— Tak też jest. Jak już zauważyłem, trudniłem się dawniej rusznikarstwem, a teraz myśliwstwem. Ja utrzymuję, że każda strzelba posiada, pozwólcie, że się tak wyrażę, posiada duszę, którą strzelec powinien zbadać, zrozumieć i pokochać. Wówczas oboje mają jedną wolę! Kto nie jest fachowcem i nie złościł się nigdy na nic niewarte pukawki, ten tego nie rozumie i śmieje się z tego. Jeżeli wy chcecie się także śmiać, to się śmiejcie. Ja się nie sprzeciwiam...

— Ani myślę! Wasz pogląd jest wprawdzie bardzo niezwykły, ale mi się podoba, zarówno jak wy mi się podobacie

— Tak, podobam się wam, sir? Well, to zróbcie mi tę grzeczność i powiedzcie, gdzie możemy konie zaprowadzić. Chciałbym je umieścić pod dachem, bo wspomnieliście dopiero co o śladach Indyan.

— Czy was także niepokoją te ślady?

— Naturalnie. Ten mądry halfbreed może sobie myśleć, co chce, ja wiem, co o tem sądzić.

— W takim razie polecam wam naszą budę z narzędziami, bo zaopatrzona jest w mocny zamek. Zarządca wam ją wskaże i postara się o paszę dla koni.

Wymieniony wstał z gotowością, a Kaz i Haz wyszli za nim — do koni.

To niestety koniec bezpłatnego fragmentu. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki.