MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
Element szczególny w otoczeniu - interakcje A Special Element in Its Surroundings - Interactions - ebook
Element szczególny w otoczeniu - interakcje A Special Element in Its Surroundings - Interactions - ebook
Książka Element szczególny w otoczeniu – interakcje (dwujęzyczna – j. polski i j. angielski) to zbiór ponad 150 fotografii, które powstały na terenach Skansenu Kolejowego w Chabówce w ramach pleneru artystycznego stanowiącego integralną część konferencji KRAJart, wzbogacony o skojarzone z nimi refleksje autorów, dające wyraz głębi wrażeń i przeżyć, jakie otwierają się przed tymi, którzy potrafią dostrzec interakcję pomiędzy człowiekiem, jego wytworami a otoczeniem. Ten składnik książki, ściśle powiązany z dyscypliną: sztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki, stanowi wartość samą w sobie. Uczestnicy pleneru, kierując się inspiracją artystyczną, starali się odczytać i udokumentować unikatowe walory estetyczne związane z historycznymi obiektami zgromadzonymi w skansenie. I tak, odcienie zniszczonych ścian i przestrzeni wagonów w destrukcie to nie tylko obraz fizycznej degradacji, ale zastanowienie nad przemijaniem. Każdy strzęp farby, każda warstwa rdzy skrywała sekret, obrazy faktur były łącznikiem z przeszłością, a ściany wagonów stały się płótnem malarskim. Stare wagony, niegdyś pulsujące życiem centrum komunikacji, przypominały nam o ulotności i nietrwałości materii. Docenił to recenzent, prof. Myczkowski, pisząc: Fenomenalne ujęcie różnej skali, kolorystyki, faktury. Kadry i kompozycje „zardzewiałego świata” wprawić mogą i wprawiają w zamyślenie, ale też w tych najwyższej próby artystycznych ujęciach pozwalają na konstatację, że pozorny „chaos świata rdzy” jest po prostu …malowniczy! Książka Element szczególny w otoczeniu – interakcje adresowana jest do studentów sztuk plastycznych, amatorów i znawców fotografii, których zainteresuje na pewno różnorodność w postrzeganiu i dokumentowaniu niekiedy tych samych eksponatów znajdujących się w skansenie, wynikająca z szerokiej gamy specjalności zawodowych reprezentowanych przez autorów zdjęć. Dla miłośników starych lokomotyw jest to podróż przez historię kolejnictwa, zatrzymaną w czasie i uwiecznioną w różnorakich obiektywach, a miłośnicy kinematografii rozpoznają zapewne na jednej z fotografii peron kolejowy znany z filmu „Lista Schindlera” Stevena Spielberga.
| Kategoria: | Literatura piękna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-24293-0 |
| Rozmiar pliku: | 44 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WSTĘP
W dniach 20–23 września 2023 r. odbyła się w Zakopanem VI KONFERENCJA ARTYSTYCZNO- -NAUKOWA KRAJart 2023 pt. „Element szczególny w otoczeniu – interakcje”. Głównym organizatorem konferencji była Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie (obecnie Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie).
Referaty konferencji KRAJart nawiązywały do przewodniego tematu konferencji, jakim były wzajemne oddziaływania pomiędzy środowiskiem, jego wybranymi elementami a człowiekiem oraz wytworami jego działań w sferze artystycznej, społecznej i technicznej. Przedmiot zainteresowania stanowiły zjawiska widziane zarówno retrospektywnie, jak i w perspektywie krótko- lub długookresowej.
Wyniki badań i realizacje artystyczne autorów prac dotyczyły wybranych zagadnień z podanej poniżej listy:
• kształtowanie dzieł architektury (obiekty architektoniczne, drobna forma architektoniczna, wnętrza, wzornictwo) z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju;
• destrukcja krajobrazu kulturowego wybranych rejonów w Polsce i na świecie;
• człowiek a przestrzeń;
• projektowanie zdrowej przestrzeni życia, wypoczynku i pracy;
• wpływ otoczenia na zachowania ludzi, procesy uczenia się oraz dobrostan fizyczny i psychiczny;
• waloryzacja miejsca i obiektu oraz rola estetycznego kształtowania otoczenia;
• kształtowanie żywej materii przyrodniczej;
• tworzenie dzieł sztuki i ich ekspozycja;
• kształtowanie otoczenia dzieł sztuki;
• ekspozycja elementów szczególnych w krajobrazie.
W konferencji brali udział zarówno ludzie nauki i sztuki z kraju i zagranicy, kształcący przyszłych projektantów, jak i czynnie działający architekci, architekci krajobrazu, architekci wnętrz, projektanci wzornictwa i inni artyści sztuk plastycznych.
Konferencja KRAJart, a także organizowana jednocześnie przez ATA konferencja ARCHBUD, od lat odbywają się jednocześnie i w ścisłej symbiozie z organizowaną przez Wojskową Akademię Techniczną w Warszawie konferencją ECOMILITARIS. Poszerza to znacznie liczbę uczestników (do ponad dwustu) i paletę zagadnień, co umożliwia uczestnikom wybór i wysłuchanie referatów, również spoza swoich zwykłych zainteresowań zawodowych i badawczych. Kuluary konferencji stały się platformą licznych interesujących interdyscyplinarnych dyskusji, nawiązano wiele kontaktów, w tym z firmami produkcyjnymi i biznesem.
Integralną część konferencji stanowił jednodniowy plener artystyczny, który odbył się na terenach Skansenu Kolejowego w Chabówce. Uczestnicy pleneru, kierując się inspiracją artystyczną, starali się odczytać i udokumentować unikatowe walory estetyczne zaistniałe w obszarze techniki, związane z historycznymi obiektami zgromadzonymi w skansenie.
Efekty ich pracy znajdą Państwo na dalszych kartach tej monografii, która stanowi kolejny tom cyklu wydawniczego ATA poświęconego tematyce – „Element szczególny w otoczeniu”.
Kuratorem pleneru był profesor Przemysław Krajewski, który przybliżył uczestnikom tło historyczne, zachęcił do wnikliwych poszukiwań zarówno zauważalnych przejawów interakcji pomiędzy człowiekiem, przyrodą i techniką, jak i wartości ponadczasowych.
Istotny wpływ na jakość zebranego materiału fotograficznego miała dr hab. sztuki Anna Plewka, doradca artystyczny pleneru, która zapoznała uczestników z wymaganymi parametrami technicznymi fotografii i w razie potrzeby służyła ekspercką pomocą.
Wszyscy uczestnicy uznali plener za ważne wydarzenie, które zaowocowało nie tylko ciekawymi pracami fotograficznymi, które już były i jeszcze będą prezentowane na wystawach, ale również pogłębioną integracją środowiska naukowo-artystycznego skupionego wokół Wydziału Architektury ATA.
Bogdan Gorczyca
PRODZIEKAN WYDZIAŁU
Architektury Akademii Techniczno-artystycznej Nauk Stosowanych w Warszawie (ata)INTRODUCTION
The 6th ARTISTIC AND SCIENTIFIC CONFERENCE KRAJart 2023 entitled “Special Element in Its Surroundings – Interactions” was held in Zakopane on 20-23 September 2023. The main conference organiser was the University of Ecology and Management in Warsaw (currently The University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw, or the UTA).
The KRAJart conference papers referred to the main theme of the conference, which was the interaction between the environment, its selected elements and man as well as the products of man’s actions in the artistic, social and technical spheres. The focus was on phenomena seen both retrospectively and in the short- or long-term perspective.
Research results and artistic creations of the authors of the papers covered some of the concepts listed below:
• shaping architectural works (architectural objects, small architectural forms, interiors, design) with respect for the principles of sustainable development;
• destruction of the cultural landscape of selected regions in Poland and worldwide;
• man vs. space;
• designing healthy living, leisure and work spaces;
• effects of the environment on human behaviour, learning processes, physical and psychological well-being;
• enhancement of the place and structure and the role of aesthetic shaping of the surroundings;
• shaping live nature;
• creation and display of works of art;
• shaping the surroundings of works of art;
• highlighting particular landscape elements.
The conference was attended by both Polish and foreign academics and artists educating future designers and by active architects, landscape architects, interior designers, designers and other visual artists.
For many years now the KRAJart conference and the parallel ARCHBUD conference organised by the UTA have been held simultaneously and in close symbiosis with the ECOMILITARIS conference of the Military University of Technology in Warsaw. Consequently, the number of participants (excessing two hundred) and the range of topics are greatly increased; thus participants may choose to hear speakers also from outside of their usual professional and research interests. The conference backstage has become a platform for numerous interesting interdisciplinary discussions, with many contacts established along the way, for example with production companies and business.
The conference essentially included a one-day plein-air workshop, held on the grounds of the Open-air Railway Museum in Chabówka. Guided by their artistic inspiration, the participants of the plein-air event attempted to read and document the unique aesthetic qualities existing in the area of technology, associated with the historical objects collected at the open-air museum.
The outcomes can be found further in this monograph, which constitutes the next volume of the UTA’s publication series on “A Special Element in Its Surroundings “.
The plein-air workshop was curated by Professor Przemysław Krajewski, who familiarised the participants with the historical background and encouraged an in-depth search for conspicuous manifestations of the interaction between man, nature and technology, on the one hand, and timeless values, on the other hand.
The person who significantly contributed to the quality of the collected photographic material was Anna Plewka, Ph.D. hab. in Arts, the artistic advisor for the plein-air workshop, who familiarised the participants with the required technical photographic parameters and provided expert assistance when needed.
All participants acknowledged that the plein-air workshop was an important event which resulted not only in interesting photographic works on recent or would-be exhibitions, but also in a more profound integration of the scientific and artistic community gathered around the UTA’s Faculty of Architecture.
Bogdan Gorczyca
THE VICE DEAN
of the Faculty of Architecture at the University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw (uta)PRZEDMOWA
Mamy przyjemność zarekomendować Państwu nową monografię naukowo-artystyczną poświęconą prezentacji wyselekcjonowanych fotogramów, które powstały w czasie pleneru artystycznego na terenie Skansenu Kolejowego w Chabówce.
Plener ten był integralną częścią konferencji naukowo-artystycznej KRAJart 2023 zatytułowanej „Element szczególny w otoczeniu – interakcje”, która odbyła się w dniach 20–23 września 2023 r. w Zakopanem – Kościelisku.
W „Kalendarzu domowym i gospodarskim na rok zwyczajny 1845” możemy między innymi przeczytać; „Parochód podobnie jak koń używa się do ciągu. / Parochód, idąc po kolei żelaznej / / w przewożeniu podróżnych przebiega mniej więcej 6 mil na jedną godzinę”.
Informacja ta odnosi się do czasu pojawienia się na ziemiach Polski pierwszej linii kolejowej. Przedmiotem naszych działań artystycznych były historyczne obiekty transportu kolejowego zgromadzone na terenie dawnej parowozowni w Chabówce, która teraz pełni rolę skansenu.
Wybór zdjęć zamieszczonych w monografii stanowi, w naszej opinii, zbiór najbardziej interesujących dokonań artystycznych. Prezentują one różne, charakterystyczne dla poszczególnych autorów, sposoby patrzenia na zgromadzone w skansenie historyczne obiekty transportu kolejowego, które wraz z otoczeniem pejzażowym stanowiły dla fotografujących źródła twórczych inspiracji.
Wchodząc do skansenu, zaczynamy przeżywać niezwykle silną emocjonalnie interakcję z czasem. Ciasne rzędy stojących na torach parowozów i wagonów wywołują nieodparte wrażenie olbrzymiej rekwizytorni. Wszechobecna rdza i warstwy łuszczącej się farby pokrywającej metalowe powierzchnie sprawiają dość przygnębiające wrażenie opuszczenia i zapomnienia. Wspinając się po metalowych drabinkach do wnętrz parowozów, podziwiamy tam dziesiątki przyrządów, pokręteł, manometrów, dźwigni i uchwytów o archaicznych geometrycznych kształtach. Fotografując, rejestrujemy obraz przemijającego świata; budujemy nowe wartości artystyczne i poszukujemy ukrytego piękna w poddanej destrukcji upływającego czasu materii.
Może warto tu zwrócić uwagę na kilka różnych dróg poszukiwań artystycznych, które wystąpiły w zaprezentowanym w katalogu zbiorze fotografii:
• wprowadzenie współczesnej narracji estetycznej zbudowanej przez eksponowanie atrakcyjnej wizualnie formy historycznego detalu technicznego;
• świadome eksponowanie roli i właściwości światła w kreowaniu unikalnego klimatu przestrzeni wnętrza;
• zapis wzajemnych powiązań, będących w różnym stopniu destrukcji, obiektów technicznych z otaczającą je żywą naturą;
• komponowanie kadrów fotograficznych traktowanych jako wyrafinowane kolorystycznie materie malarskie;
• budowanie graficznego minimalizmu estetycznego przez zastosowanie czarno-białej techniki fotograficznej.
Zebrana w prezentowanej monografii suma dokonań artystycznych w postaci fotogramów stanowi unikalny zapis swoistej podróży w czasie przez świat, który odszedł w niepamięć. Jednocześnie jest to także zapis interakcji zachodzących między nim a otaczającą nas rzeczywistością.
Przemysław Krajewski
KURATOR PLENERU FOTOGRAFICZNEGOFOREWORD
We are pleased to recommend to you a new scientific and artistic monograph dedicated to the presentation of selected photograms that were created during an artistic plein-air workshop on the grounds of the Open-air Railway Museum in Chabówka.
The plein-air event was an integral part of the KRAJart 2023 scientific and artistic conference entitled “Special Element in Its Surroundings – Interactions”, which took place on 20-23 September 2023 in Zakopane – Kościelisko.
In the “Domestic and Farm Calendar for the Ordinary Year of 1845” one can read, among other things: “A steamer, like a horse, is used for draught. /... The steamer, following the iron railway /... / in carrying travellers runs about six miles per hour.”
This information refers to the period when the first railway line appeared on the Polish soil. Our artistic endeavours focused on the historical objects of railway transport collected on the premises of the former steam locomotive depot in Chabówka, which now serves as an open-air museum.
The selection of photographs included in the monograph is, in our opinion, a collection of the most interesting artistic creations. They present different, characteristic of individual authors, ways of looking at the historical objects of railway transport collected at the open-air museum which, together with their landscape surroundings, were sources of creative inspiration for the photographers.
On entering the open-air museum, one begins to experience an emotionally powerful interaction with time. The tight rows of steam locomotives and carriages standing on the tracks create an irresistible impression of a huge prop house. The widespread rust and layers of peeling paint covering the metal surfaces give a rather depressing impression of abandonment and oblivion. Climbing up metal ladders into the interiors of the steam locomotives, one marvels at the dozens of instruments, dials, manometers, levers and handles with archaic geometric shapes. By taking photographs, one records the image of a transient world, building new artistic values, searching for beauty hidden in the matter that is subject to destruction caused by the passing time.
Several different paths of artistic exploration that have emerged in the collection of photographs presented in the catalogue may be worth noting here:
• introduction of a contemporary aesthetic narrative built by exposing the visually attractive form of a historical technical detail;
• conscious emphasis on the role and properties of light in creating the unique climate of the interior;
• recording of mutual relationships of technical objects, which are in varying degrees of destruction, with the living nature that surrounds them;
• composition of photographic frames treated as colouristically sophisticated painting matter;
• construction of graphical aesthetic minimalism through the use of the black-and-white photographic technique.
The sum of the artistic creations collected in the presented monograph by way of photograms constitutes a unique record of a peculiar journey in time through a world that has passed into oblivion. At the same time, it is also a record of interactions between that world and the reality that surrounds us.
Przemysław Krajewski
CURATOR OF THE PLEIN-AIR PHOTOGRAPHIC WORKSHOPWPROWADZENIE
Wrześniowy plener fotograficzny w okolicach starej stacji kolejowej w Chabówce, osadzonej w zamarłej przestrzeni, trwał kilka godzin. Podobnie jak w poprzednich latach, oślepiające światło wrześniowego słońca nie ułatwiało procesu fotografowania. Kontrast oświetlenia był męczący nie tylko dla oczu, ale również dla aparatów. Prześwietlenia niejednokrotnie doprowadzały do przepalenia obrazu, ale i głębokich czerni. Odcienie zniszczonych ścian i przestrzeni wagonów w destrukcie stanowią nie tylko obraz fizycznej degradacji, ale także pretekst do zastanowienia się nad przemijaniem. Mogliśmy niespiesznie fotografować mapy historii zapisane we wnętrzach kolejowych kolosów. Każdy strzęp farby, każda warstwa rdzy skrywały sekret, obrazy faktur były łącznikiem z przeszłością, a ściany wagonów stały się płótnem malarskim. Stare wagony, niegdyś pulsujące życiem centrum komunikacji, przypominały nam o ulotności i nietrwałości materii. Jednakże, oprócz samego aktu fotografowania, plener w skansenie Chabówka zmusza do zastanowienia: obiekty, które dziś stanowią atrakcję turystyczną, kiedyś były codziennością dla ludzi podróżujących. Wyprawa stworzyła również pole dla kreatywności artystycznej. Pokazać materię to jedno, ale wyzwaniem było uchwycić ducha i atmosferę miejsca, nadać plastyczny kształt fotografiom. Wagony i parowozy porośnięte były kurzem, a ich metalowa skóra – pokryta bliznami przeszłości. Pomyśleć, że obiekty były kiedyś symbolem technicznej rewolucji. Stalowe faktury, rdza, złamane okucia, popękane fragmenty ścian zostały pochłonięte przez naturalny krajobraz zieleni otoczenia. Plener fotograficzny w skansenie Chabówka to podróż przez historię, zatrzymaną w czasie i uwiecznioną w różnorakich obiektywach, obiektywach codziennych, czasem profesjonalnych, a czasem najprostszych będących notatnikami z podróży. Nie zawsze aparat „opowie to, co widzimy”, a nawet opowie inaczej lub więcej, w konsekwencji widzimy nowe obrazy tej samej przestrzeni. Każdy z uczestników pleneru „użył” własnego filtru, co w efekcie dało różnorodny zbiór obrazów fotograficznych, które zebrane stanowią barwną ilustrację monografii.
Anna PlewkaINTRODUCTION
The September photographic plein-air workshop in the vicinity of the old railway station in Chabówka, set in a frozen space, lasted several hours. As in previous years, blinding light of the September sun did not facilitate the photographic process. Not only was the lighting contrast tiring for the eyes, it was also tiring for the cameras. Overexposure frequently led to burned-out images and deep blacks. The shades of the dilapidated walls and spaces of the carriages in disrepair were not only an image of physical degradation, but also served as a pretext for a reflection on transience. Unhurriedly, we were able to photograph the maps of history written in the interiors of the railway giants. Every shred of paint, every layer of rust hid a secret; images of textures were a link to the past; and walls of the carriages became painting canvas. The old carriages, once a pulsating centre of transport, reminded us of the transience and impermanence of matter. However, apart from the act of photography itself, the open-air workshop at the Chabówka open-air museum forces us to reflection: objects that are tourist attractions today used to be part of travellers’ everyday life. The expedition also provided a field for artistic creativity. To show the matter is one thing, but the challenge was to capture the spirit and atmosphere of the place, to give an artistic shape to the photographs. The carriages and steam locomotives were covered with dust and their metal skin was scarred by the past. It is hardly imaginable that the objects were once symbols of technical revolution. Steel textures, rust, broken fittings and cracked wall sections were swallowed up by the natural green landscape of the surroundings. The photographic plein-air workshop at the Chabówka open-air museum is a journey through history, arrested in time and immortalized in a variety of lenses, everyday lenses, sometimes professional, and sometimes the simplest ones constituting notepads from a journey. The camera will not always “tell the viewer what the camera operator sees”; it may happen that it tells a story differently or in more detail, which in consequence makes us see new images of the same space. Each of the participants of the plein-air workshop “used” their own filter, contributing to a diverse collection of photographic images which, collected together, provide the colourful illustration of the monograph.
Anna PlewkaWSPÓŁAUTORZY PUBLIKACJI
CO-AUTHORS
Elżbieta BŁESZYŃSKA
Politechnika Śląska w Gliwicach
Silesian University of Technology in Gliwice
Jakub BOTWINA
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Warsaw University of Life Sciences
Bogdan GORCZYCA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Barbara JAWORSKA-KSIĘŻAK
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Mazovian Office of Regional Planning
Julia KARŁOWSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Lucjan KASPRZAK
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Maciej KONOPKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Urszula WODNICKA-KASPRZAK
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Przemysław KRAJEWSKI
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Zuzanna KRASUSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Jan ŁUKASZKIEWICZ
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Warsaw University of Life Sciences
Agnieszka MARCZEWSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Sławomir MARKOWSKI
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
Christian Theological Academy in Warsaw
Lidia OZIMKOWSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Anna PLEWKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Alicja ŚNIADACH
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Barbara WERNER
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Jerzy WOJTATOWICZ
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Dorota ZYCH-CHARAZIAK
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
W dniach 20–23 września 2023 r. odbyła się w Zakopanem VI KONFERENCJA ARTYSTYCZNO- -NAUKOWA KRAJart 2023 pt. „Element szczególny w otoczeniu – interakcje”. Głównym organizatorem konferencji była Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie (obecnie Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie).
Referaty konferencji KRAJart nawiązywały do przewodniego tematu konferencji, jakim były wzajemne oddziaływania pomiędzy środowiskiem, jego wybranymi elementami a człowiekiem oraz wytworami jego działań w sferze artystycznej, społecznej i technicznej. Przedmiot zainteresowania stanowiły zjawiska widziane zarówno retrospektywnie, jak i w perspektywie krótko- lub długookresowej.
Wyniki badań i realizacje artystyczne autorów prac dotyczyły wybranych zagadnień z podanej poniżej listy:
• kształtowanie dzieł architektury (obiekty architektoniczne, drobna forma architektoniczna, wnętrza, wzornictwo) z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju;
• destrukcja krajobrazu kulturowego wybranych rejonów w Polsce i na świecie;
• człowiek a przestrzeń;
• projektowanie zdrowej przestrzeni życia, wypoczynku i pracy;
• wpływ otoczenia na zachowania ludzi, procesy uczenia się oraz dobrostan fizyczny i psychiczny;
• waloryzacja miejsca i obiektu oraz rola estetycznego kształtowania otoczenia;
• kształtowanie żywej materii przyrodniczej;
• tworzenie dzieł sztuki i ich ekspozycja;
• kształtowanie otoczenia dzieł sztuki;
• ekspozycja elementów szczególnych w krajobrazie.
W konferencji brali udział zarówno ludzie nauki i sztuki z kraju i zagranicy, kształcący przyszłych projektantów, jak i czynnie działający architekci, architekci krajobrazu, architekci wnętrz, projektanci wzornictwa i inni artyści sztuk plastycznych.
Konferencja KRAJart, a także organizowana jednocześnie przez ATA konferencja ARCHBUD, od lat odbywają się jednocześnie i w ścisłej symbiozie z organizowaną przez Wojskową Akademię Techniczną w Warszawie konferencją ECOMILITARIS. Poszerza to znacznie liczbę uczestników (do ponad dwustu) i paletę zagadnień, co umożliwia uczestnikom wybór i wysłuchanie referatów, również spoza swoich zwykłych zainteresowań zawodowych i badawczych. Kuluary konferencji stały się platformą licznych interesujących interdyscyplinarnych dyskusji, nawiązano wiele kontaktów, w tym z firmami produkcyjnymi i biznesem.
Integralną część konferencji stanowił jednodniowy plener artystyczny, który odbył się na terenach Skansenu Kolejowego w Chabówce. Uczestnicy pleneru, kierując się inspiracją artystyczną, starali się odczytać i udokumentować unikatowe walory estetyczne zaistniałe w obszarze techniki, związane z historycznymi obiektami zgromadzonymi w skansenie.
Efekty ich pracy znajdą Państwo na dalszych kartach tej monografii, która stanowi kolejny tom cyklu wydawniczego ATA poświęconego tematyce – „Element szczególny w otoczeniu”.
Kuratorem pleneru był profesor Przemysław Krajewski, który przybliżył uczestnikom tło historyczne, zachęcił do wnikliwych poszukiwań zarówno zauważalnych przejawów interakcji pomiędzy człowiekiem, przyrodą i techniką, jak i wartości ponadczasowych.
Istotny wpływ na jakość zebranego materiału fotograficznego miała dr hab. sztuki Anna Plewka, doradca artystyczny pleneru, która zapoznała uczestników z wymaganymi parametrami technicznymi fotografii i w razie potrzeby służyła ekspercką pomocą.
Wszyscy uczestnicy uznali plener za ważne wydarzenie, które zaowocowało nie tylko ciekawymi pracami fotograficznymi, które już były i jeszcze będą prezentowane na wystawach, ale również pogłębioną integracją środowiska naukowo-artystycznego skupionego wokół Wydziału Architektury ATA.
Bogdan Gorczyca
PRODZIEKAN WYDZIAŁU
Architektury Akademii Techniczno-artystycznej Nauk Stosowanych w Warszawie (ata)INTRODUCTION
The 6th ARTISTIC AND SCIENTIFIC CONFERENCE KRAJart 2023 entitled “Special Element in Its Surroundings – Interactions” was held in Zakopane on 20-23 September 2023. The main conference organiser was the University of Ecology and Management in Warsaw (currently The University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw, or the UTA).
The KRAJart conference papers referred to the main theme of the conference, which was the interaction between the environment, its selected elements and man as well as the products of man’s actions in the artistic, social and technical spheres. The focus was on phenomena seen both retrospectively and in the short- or long-term perspective.
Research results and artistic creations of the authors of the papers covered some of the concepts listed below:
• shaping architectural works (architectural objects, small architectural forms, interiors, design) with respect for the principles of sustainable development;
• destruction of the cultural landscape of selected regions in Poland and worldwide;
• man vs. space;
• designing healthy living, leisure and work spaces;
• effects of the environment on human behaviour, learning processes, physical and psychological well-being;
• enhancement of the place and structure and the role of aesthetic shaping of the surroundings;
• shaping live nature;
• creation and display of works of art;
• shaping the surroundings of works of art;
• highlighting particular landscape elements.
The conference was attended by both Polish and foreign academics and artists educating future designers and by active architects, landscape architects, interior designers, designers and other visual artists.
For many years now the KRAJart conference and the parallel ARCHBUD conference organised by the UTA have been held simultaneously and in close symbiosis with the ECOMILITARIS conference of the Military University of Technology in Warsaw. Consequently, the number of participants (excessing two hundred) and the range of topics are greatly increased; thus participants may choose to hear speakers also from outside of their usual professional and research interests. The conference backstage has become a platform for numerous interesting interdisciplinary discussions, with many contacts established along the way, for example with production companies and business.
The conference essentially included a one-day plein-air workshop, held on the grounds of the Open-air Railway Museum in Chabówka. Guided by their artistic inspiration, the participants of the plein-air event attempted to read and document the unique aesthetic qualities existing in the area of technology, associated with the historical objects collected at the open-air museum.
The outcomes can be found further in this monograph, which constitutes the next volume of the UTA’s publication series on “A Special Element in Its Surroundings “.
The plein-air workshop was curated by Professor Przemysław Krajewski, who familiarised the participants with the historical background and encouraged an in-depth search for conspicuous manifestations of the interaction between man, nature and technology, on the one hand, and timeless values, on the other hand.
The person who significantly contributed to the quality of the collected photographic material was Anna Plewka, Ph.D. hab. in Arts, the artistic advisor for the plein-air workshop, who familiarised the participants with the required technical photographic parameters and provided expert assistance when needed.
All participants acknowledged that the plein-air workshop was an important event which resulted not only in interesting photographic works on recent or would-be exhibitions, but also in a more profound integration of the scientific and artistic community gathered around the UTA’s Faculty of Architecture.
Bogdan Gorczyca
THE VICE DEAN
of the Faculty of Architecture at the University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw (uta)PRZEDMOWA
Mamy przyjemność zarekomendować Państwu nową monografię naukowo-artystyczną poświęconą prezentacji wyselekcjonowanych fotogramów, które powstały w czasie pleneru artystycznego na terenie Skansenu Kolejowego w Chabówce.
Plener ten był integralną częścią konferencji naukowo-artystycznej KRAJart 2023 zatytułowanej „Element szczególny w otoczeniu – interakcje”, która odbyła się w dniach 20–23 września 2023 r. w Zakopanem – Kościelisku.
W „Kalendarzu domowym i gospodarskim na rok zwyczajny 1845” możemy między innymi przeczytać; „Parochód podobnie jak koń używa się do ciągu. / Parochód, idąc po kolei żelaznej / / w przewożeniu podróżnych przebiega mniej więcej 6 mil na jedną godzinę”.
Informacja ta odnosi się do czasu pojawienia się na ziemiach Polski pierwszej linii kolejowej. Przedmiotem naszych działań artystycznych były historyczne obiekty transportu kolejowego zgromadzone na terenie dawnej parowozowni w Chabówce, która teraz pełni rolę skansenu.
Wybór zdjęć zamieszczonych w monografii stanowi, w naszej opinii, zbiór najbardziej interesujących dokonań artystycznych. Prezentują one różne, charakterystyczne dla poszczególnych autorów, sposoby patrzenia na zgromadzone w skansenie historyczne obiekty transportu kolejowego, które wraz z otoczeniem pejzażowym stanowiły dla fotografujących źródła twórczych inspiracji.
Wchodząc do skansenu, zaczynamy przeżywać niezwykle silną emocjonalnie interakcję z czasem. Ciasne rzędy stojących na torach parowozów i wagonów wywołują nieodparte wrażenie olbrzymiej rekwizytorni. Wszechobecna rdza i warstwy łuszczącej się farby pokrywającej metalowe powierzchnie sprawiają dość przygnębiające wrażenie opuszczenia i zapomnienia. Wspinając się po metalowych drabinkach do wnętrz parowozów, podziwiamy tam dziesiątki przyrządów, pokręteł, manometrów, dźwigni i uchwytów o archaicznych geometrycznych kształtach. Fotografując, rejestrujemy obraz przemijającego świata; budujemy nowe wartości artystyczne i poszukujemy ukrytego piękna w poddanej destrukcji upływającego czasu materii.
Może warto tu zwrócić uwagę na kilka różnych dróg poszukiwań artystycznych, które wystąpiły w zaprezentowanym w katalogu zbiorze fotografii:
• wprowadzenie współczesnej narracji estetycznej zbudowanej przez eksponowanie atrakcyjnej wizualnie formy historycznego detalu technicznego;
• świadome eksponowanie roli i właściwości światła w kreowaniu unikalnego klimatu przestrzeni wnętrza;
• zapis wzajemnych powiązań, będących w różnym stopniu destrukcji, obiektów technicznych z otaczającą je żywą naturą;
• komponowanie kadrów fotograficznych traktowanych jako wyrafinowane kolorystycznie materie malarskie;
• budowanie graficznego minimalizmu estetycznego przez zastosowanie czarno-białej techniki fotograficznej.
Zebrana w prezentowanej monografii suma dokonań artystycznych w postaci fotogramów stanowi unikalny zapis swoistej podróży w czasie przez świat, który odszedł w niepamięć. Jednocześnie jest to także zapis interakcji zachodzących między nim a otaczającą nas rzeczywistością.
Przemysław Krajewski
KURATOR PLENERU FOTOGRAFICZNEGOFOREWORD
We are pleased to recommend to you a new scientific and artistic monograph dedicated to the presentation of selected photograms that were created during an artistic plein-air workshop on the grounds of the Open-air Railway Museum in Chabówka.
The plein-air event was an integral part of the KRAJart 2023 scientific and artistic conference entitled “Special Element in Its Surroundings – Interactions”, which took place on 20-23 September 2023 in Zakopane – Kościelisko.
In the “Domestic and Farm Calendar for the Ordinary Year of 1845” one can read, among other things: “A steamer, like a horse, is used for draught. /... The steamer, following the iron railway /... / in carrying travellers runs about six miles per hour.”
This information refers to the period when the first railway line appeared on the Polish soil. Our artistic endeavours focused on the historical objects of railway transport collected on the premises of the former steam locomotive depot in Chabówka, which now serves as an open-air museum.
The selection of photographs included in the monograph is, in our opinion, a collection of the most interesting artistic creations. They present different, characteristic of individual authors, ways of looking at the historical objects of railway transport collected at the open-air museum which, together with their landscape surroundings, were sources of creative inspiration for the photographers.
On entering the open-air museum, one begins to experience an emotionally powerful interaction with time. The tight rows of steam locomotives and carriages standing on the tracks create an irresistible impression of a huge prop house. The widespread rust and layers of peeling paint covering the metal surfaces give a rather depressing impression of abandonment and oblivion. Climbing up metal ladders into the interiors of the steam locomotives, one marvels at the dozens of instruments, dials, manometers, levers and handles with archaic geometric shapes. By taking photographs, one records the image of a transient world, building new artistic values, searching for beauty hidden in the matter that is subject to destruction caused by the passing time.
Several different paths of artistic exploration that have emerged in the collection of photographs presented in the catalogue may be worth noting here:
• introduction of a contemporary aesthetic narrative built by exposing the visually attractive form of a historical technical detail;
• conscious emphasis on the role and properties of light in creating the unique climate of the interior;
• recording of mutual relationships of technical objects, which are in varying degrees of destruction, with the living nature that surrounds them;
• composition of photographic frames treated as colouristically sophisticated painting matter;
• construction of graphical aesthetic minimalism through the use of the black-and-white photographic technique.
The sum of the artistic creations collected in the presented monograph by way of photograms constitutes a unique record of a peculiar journey in time through a world that has passed into oblivion. At the same time, it is also a record of interactions between that world and the reality that surrounds us.
Przemysław Krajewski
CURATOR OF THE PLEIN-AIR PHOTOGRAPHIC WORKSHOPWPROWADZENIE
Wrześniowy plener fotograficzny w okolicach starej stacji kolejowej w Chabówce, osadzonej w zamarłej przestrzeni, trwał kilka godzin. Podobnie jak w poprzednich latach, oślepiające światło wrześniowego słońca nie ułatwiało procesu fotografowania. Kontrast oświetlenia był męczący nie tylko dla oczu, ale również dla aparatów. Prześwietlenia niejednokrotnie doprowadzały do przepalenia obrazu, ale i głębokich czerni. Odcienie zniszczonych ścian i przestrzeni wagonów w destrukcie stanowią nie tylko obraz fizycznej degradacji, ale także pretekst do zastanowienia się nad przemijaniem. Mogliśmy niespiesznie fotografować mapy historii zapisane we wnętrzach kolejowych kolosów. Każdy strzęp farby, każda warstwa rdzy skrywały sekret, obrazy faktur były łącznikiem z przeszłością, a ściany wagonów stały się płótnem malarskim. Stare wagony, niegdyś pulsujące życiem centrum komunikacji, przypominały nam o ulotności i nietrwałości materii. Jednakże, oprócz samego aktu fotografowania, plener w skansenie Chabówka zmusza do zastanowienia: obiekty, które dziś stanowią atrakcję turystyczną, kiedyś były codziennością dla ludzi podróżujących. Wyprawa stworzyła również pole dla kreatywności artystycznej. Pokazać materię to jedno, ale wyzwaniem było uchwycić ducha i atmosferę miejsca, nadać plastyczny kształt fotografiom. Wagony i parowozy porośnięte były kurzem, a ich metalowa skóra – pokryta bliznami przeszłości. Pomyśleć, że obiekty były kiedyś symbolem technicznej rewolucji. Stalowe faktury, rdza, złamane okucia, popękane fragmenty ścian zostały pochłonięte przez naturalny krajobraz zieleni otoczenia. Plener fotograficzny w skansenie Chabówka to podróż przez historię, zatrzymaną w czasie i uwiecznioną w różnorakich obiektywach, obiektywach codziennych, czasem profesjonalnych, a czasem najprostszych będących notatnikami z podróży. Nie zawsze aparat „opowie to, co widzimy”, a nawet opowie inaczej lub więcej, w konsekwencji widzimy nowe obrazy tej samej przestrzeni. Każdy z uczestników pleneru „użył” własnego filtru, co w efekcie dało różnorodny zbiór obrazów fotograficznych, które zebrane stanowią barwną ilustrację monografii.
Anna PlewkaINTRODUCTION
The September photographic plein-air workshop in the vicinity of the old railway station in Chabówka, set in a frozen space, lasted several hours. As in previous years, blinding light of the September sun did not facilitate the photographic process. Not only was the lighting contrast tiring for the eyes, it was also tiring for the cameras. Overexposure frequently led to burned-out images and deep blacks. The shades of the dilapidated walls and spaces of the carriages in disrepair were not only an image of physical degradation, but also served as a pretext for a reflection on transience. Unhurriedly, we were able to photograph the maps of history written in the interiors of the railway giants. Every shred of paint, every layer of rust hid a secret; images of textures were a link to the past; and walls of the carriages became painting canvas. The old carriages, once a pulsating centre of transport, reminded us of the transience and impermanence of matter. However, apart from the act of photography itself, the open-air workshop at the Chabówka open-air museum forces us to reflection: objects that are tourist attractions today used to be part of travellers’ everyday life. The expedition also provided a field for artistic creativity. To show the matter is one thing, but the challenge was to capture the spirit and atmosphere of the place, to give an artistic shape to the photographs. The carriages and steam locomotives were covered with dust and their metal skin was scarred by the past. It is hardly imaginable that the objects were once symbols of technical revolution. Steel textures, rust, broken fittings and cracked wall sections were swallowed up by the natural green landscape of the surroundings. The photographic plein-air workshop at the Chabówka open-air museum is a journey through history, arrested in time and immortalized in a variety of lenses, everyday lenses, sometimes professional, and sometimes the simplest ones constituting notepads from a journey. The camera will not always “tell the viewer what the camera operator sees”; it may happen that it tells a story differently or in more detail, which in consequence makes us see new images of the same space. Each of the participants of the plein-air workshop “used” their own filter, contributing to a diverse collection of photographic images which, collected together, provide the colourful illustration of the monograph.
Anna PlewkaWSPÓŁAUTORZY PUBLIKACJI
CO-AUTHORS
Elżbieta BŁESZYŃSKA
Politechnika Śląska w Gliwicach
Silesian University of Technology in Gliwice
Jakub BOTWINA
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Warsaw University of Life Sciences
Bogdan GORCZYCA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Barbara JAWORSKA-KSIĘŻAK
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Mazovian Office of Regional Planning
Julia KARŁOWSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Lucjan KASPRZAK
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Maciej KONOPKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Urszula WODNICKA-KASPRZAK
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Przemysław KRAJEWSKI
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Zuzanna KRASUSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Jan ŁUKASZKIEWICZ
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Warsaw University of Life Sciences
Agnieszka MARCZEWSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Sławomir MARKOWSKI
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
Christian Theological Academy in Warsaw
Lidia OZIMKOWSKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Anna PLEWKA
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Alicja ŚNIADACH
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Barbara WERNER
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Jerzy WOJTATOWICZ
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
Dorota ZYCH-CHARAZIAK
Akademia Techniczno-Artystyczna Nauk Stosowanych w Warszawie
University of Technology and Arts in Applied Sciences in Warsaw
więcej..
