-
W empik go
Gruby - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
20 października 2023
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Gruby - ebook
Chłopięca przyjaźń, początki dorastania, społeczne wykluczenie i potransformacyjna rzeczywistość, w której trudno związać koniec z końcem.
Gruby albo Buła, jak nazywają głównego bohatera nawet kumple, wraca z wakacyjnego obozu organizacji paramilitarnej, na który posłała go babcia, by w końcu zrobić z niego mężczyznę. Udaje się to tylko częściowo. Chłopak zrzuca wprawdzie sporo nadprogramowych kilogramów, jednak w oczach otoczenia nie przestaje być Bułą. W dalszym ciągu jest obiektem drwin ze strony rówieśników i ofiarą różnego rodzaju przemocy, także fizycznej, i nieuchronne przybiera z powrotem na wadze.
Gdy do klasy dołącza nowy kolega, o rok starszy Sebastian, życie Buły odmienia się na lepsze. Wraz z Mareczkiem, dotychczas jego jedynym przyjacielem, tworzą teraz nierozłączne trio. Przynajmniej dopóki nie pojawią się pierwsze narkotyki.
„Gruby” to czwarta powieść Michała Michalskiego, ale pierwsza, która ukazuje się pod jego własnym nazwiskiem.
| Kategoria: | Literatura piękna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 9788367515429 |
| Rozmiar pliku: | 1,0 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
1
Mówili na mnie Gruby albo wołali Buła, ale z obozu, na który wysłała mnie babka, wróciłem odmieniony. Nie tylko dlatego, że nie byłem już gruby, a przynajmniej nie tak jak przed wyjazdem. Zmieniłem się całkowicie.
Włosy, wcześniej do ramion, miałem zgolone przy samej skórze. Gdy zrzuciłem plecak, wołając w progu: wróciłem!, kobiety zaczęły piszczeć z zachwytu. Tak działał mundur i dziarsko wetknięty za pagon beret. Chuj z tym, że tymi kobietami były moja mama, babcia i ich koleżanki. Teraz wołały na mnie: dziarski kawaler i chłop, co się zowie. Wreszcie.
Był koniec wakacji. Za tydzień rozpoczynałem naukę w szóstej klasie Szkoły Podstawowej nr 23 imienia Mariusza Zaruskiego w Darłowie. I nikt już nigdy nie miał powiedzieć do mnie per Gruby.
Oczywiście gówno z tego wyszło. Już na wstępie usłyszałem: kurwa, Gruby, to ty?! Marek, mój najbliższy przyjaciel, był jeszcze większą baryłą niż ja. Ale do niego nikt nie odważył się nigdy odezwać w sposób pozbawiony szacunku. To dlatego, że Marek nie był po prostu gruby. Był tak gruby, że budził strach. Zbity, krępy i obły – śmiertelne zagrożenie w formie żywej kuli armatniej. Żaden cios wymierzony w jego zbite cielsko nie robił na nim wrażenia. Równie obły jak twardy. Coś jak wyglansowany głaz.
Ja rozlewałem się miękko na wszystkie strony – wystarczyło popchnąć. Nie przysparzało mi to popularności.
Byliśmy więc z Mareczkiem sami, we dwóch. On sam, bo się go bali. Ja, bo mną gardzili.
Mareczek też wołał na mnie Buła. Mówił: ej Buła!, a zaraz potem: sorry, kurde, przepraszam, nie chciałem, ale mijało raptem kilka minut, a on znowu: ej Buła! I tak w kółko, więc w ogóle przestałem się tym przejmować, nigdy się zresztą tak naprawdę nie przejmowałem. Wiedziałem, że nie robi tego złośliwie, tylko tak mu po prostu wychodzi. Raz mu nawet powiedziałem: gościu, mów do mnie, jak chcesz, jak ci wygodniej, ja się nie gniewam, serio. W ustach innych to było przezwisko, ale w jego tylko ksywka. Mareczek ciągle przepraszał. Ja się wciąż nie gniewałem. I tak to się toczyło.
Babcia postanowiła coś z tym zrobić. Była kobietą czynu, więc na postanowieniach się nie skończyło. Emerytowana wojskowa w stopniu majora uruchomiła kontakty i załatwiła mi turnus na obozie Strzelców – organizacji paramilitarnej zrzeszającej dzieciaki, których rodzina wyraźnie chciała pozbyć się z domu, bo na przykład sprawiały problemy i trochę musztry nie mogło im zaszkodzić.
Ojciec temu nawet przyklasnął, choć w milczeniu, matka nie protestowała. Chciała mi jakoś pomóc, ale sama nie mogła dojść do ładu ze swoją wagą i wyraźnie nie miała dla mnie lepszego pomysłu, pieniędzy zresztą też, żeby w całości opłacić mój wyjazd. Wydałem więc na niego wszystkie swoje oszczędności. Nie żebym chciał. Babcia jednak nie należała do osób, którym można się sprzeciwić, a ja nie byłem kimś, kto sprzeciwiać się za bardzo umiał.
A ci cali Strzelcy to była taka banda popaprańców, co to nie tyle udawała wojsko, ile była wojskiem udawanym. To znaczy oficjalnie nie można było rekrutować do armii dzieci, a harcerstwo to jednak bardziej dla pedałów i niemot, dlatego pod skrzydłami Wojska Polskiego, żeby nawiązać do przedwojennych tradycji, powołano sobie paramilitarną organizację Strzelców i całkowicie legalnie musztrowano tam dzieciaki w wieku od lat siedmiu.
No i do tych Strzelców na bite dwa miesiące wakacji wysłała mnie babcia.
Mamie powiedziała, że to dla mojego dobra, bo w końcu zmężnieję. Ojcu nic nie musiała mówić, bo on w ogóle nie protestował. Ja z początku zresztą też nie, bo wszystko było lepsze niż pomaganie matce w ogarnianiu pokoi i gości w trakcie sezonu. Gdy w końcu chciałem zaprotestować, było za późno. Podobno zaliczki, zapłaconej z moich oszczędności, nie dało się już odzyskać. Nigdy nie sprawdziłem, czy to prawda. Miałem przecież jedenaście lat.
Cieszyłem się na ten wyjazd, chociaż były to pierwsze wakacje bez Mareczka. Ani ja, ani on nie wyjeżdżaliśmy nigdzie latem, bo wtedy był sezon. A jak był sezon, to każda para rąk do pracy się liczyła. Zwłaszcza darmowych. Rodziny się przecież nie zatrudnia, bo rodzina nie pracuje, tylko pomaga.
Wszystko było jednak lepsze niż wypływanie ze starym na połów.
W sezonie ojciec wypływał kutrem na krótkie rejsy, żeby można było dać naszym gościom to, po co – jak twierdził – przyjechali. Mnie tam się wydawało, że ludzie przyjeżdżają odpocząć, a nie po jakieś śmierdzące glonami rybsko, ale co ja tam wiem.
Gdy zjawiali się goście, to zawsze mogłem wymówić się od połowu koniecznością pomocy mamie na pokojach. Z deszczu pod rynnę, ale jak kto woli. Gorzej robiło się jesienią, gdy ojciec wypływał na dłużej i potrzebował pomocy bardziej niż latem. Nie chciałem i nie umiałem mu odmówić, ale nie było ze mnie na łodzi zbyt dużego pożytku. Stary tylko częściej się wściekał, ciągle kurwił na mnie i groził wyrzuceniem za burtę, jak nie przestanę się mazać. Nie pomagało. Wprost przeciwnie. W końcu coraz rzadziej pytał, czy z nim popłynę, aż przestał pytać w ogóle, ale chyba głównie dlatego, że sieci było coraz trudniej napełnić i zarobek nie wystarczał już nawet na opłacenie konserwacji łajby, więc stary sprzedał ją w piździec.
Nie mogłem już pomagać staremu, gdy bywanie na morzu zamienił na wyjazdy w trasę ciężarówką kupioną na kredyt, którego miał nigdy nie spłacić. Nie musiałem już też pomagać matce przy pokojach gościnnych, bo coraz rzadziej się ktoś trafiał. Nie widziałem złych stron tej sytuacji, choć nie trzeba było wcale być starszym czy mądrzejszym, żeby je dostrzec. Po prostu nie chciałem tego robić.
Ludzie nie przestali przyjeżdżać nad morze. Otwierały się nowe pensjonaty i działały stare, wielkie ośrodki wczasowe pobudowane jeszcze przed moim urodzeniem. Roboty było sporo, przynajmniej na pierwszy rzut oka.
I właśnie na niej mijało lato za latem. Ojciec wyjeżdżał, wracał, znowu wyjeżdżał. Matka pracowała to tu, to tam, czasami podnajmując górę naszego domu jakimś turystom, którzy zostawiali parę groszy i niewyobrażalny syf, jakby przyjechali tutaj właśnie po to, żeby go zrobić.
W te wakacje wszystko miało się niby zmienić, bo w końcu i ja gdzieś wyjeżdżałem. Mimo że wcale nie chciałem.
Mareczek nie mówił do mnie per Buła bite dwa tygodnie. I tak wytrzymał najdłużej ze wszystkich.
***
Mieliśmy w klasie takiego Pawełka, co to jakby mnie teraz do niego na długość ręki kto dopuścił, to chyba bym go ubił. On wołał do mnie Buła-sruła. Nie miało to żadnego sensu, może właśnie dlatego było tak okrutnie nie do zniesienia. Do wszystkiego mogłem przywyknąć, naprawdę, ale ten to mnie tym Buła-sruła wkurwiał tak, że no ciężko było, nie ma co ukrywać.
Ale nie Pawełek był najgorszy, tylko Marcinek. Na Marcinka każdy mówił Szpaku, bo nazwisko miał Szczygielski. Komuś się kiedyś widać ptaki pomyliły i tak zostało.
Szpaku to był ten, co to się nie bał Mareczka. Jako jedyny chyba. To Mareczek się go bał i Szpaku, gnojek w typie nie do zajebania, o fizjonomii i charakterze goblina, chętnie to wykorzystywał. To znaczy: gnębił mnie. A jak inni widzieli, że Szpaku sobie na mnie używa i nic się nie dzieje – co niby miało się dziać, skoro Mareczek udawał, że tak generalnie to go nie ma, choć trudno było nie zauważyć, że przecież jest – to z chęcią się do Szpaka przyłączali.
Kiedyś Szpaku tak się czymś wkurwił, nie pamiętam czym dokładnie – mogło to być coś w stylu, że on do mnie hej, a ja do niego nic, albo że zajebał mi kanapkę i mu nie posmakowała, tego typu to był człowiek – że wziął i mi palca złamał. U nogi wprawdzie, więc niby szkoda mniejsza i nie było co roztrząsać, przecież nawet gipsu mi nie założyli, bo u nogi na palec się nie zakłada. Zresztą na pewno nie chciał mi nic złamać, to wypadek, niechcący tak wyszło, tłumaczyli mi dorośli, rodzice Szpaka, nauczyciele Szpaka, szkolna psycholog Szpaka. Szpaka, bo nie moi przecież. Ani wtedy, ani nigdy, bo żeby tak się stało, musieliby choć jeden raz, którekolwiek z nich, wziąć moją stronę. A nikt nie chce brać strony grubasa, bo wiadomo przecież, że grubas jest zawsze winny, przecież nie po to jest grubasem, żeby nie mieć czego na sumieniu. Brali więc Szpaka w obronę i tłumaczyli go tak długo, aż sam w to uwierzyłem, bo przecież na pewno nie chciał mi złamać palca, złamas zasrany. Kto by chciał złamać komuś palca u nogi, tłumaczyli, to kompletnie bez sensu. Jak się naprawdę chce, to u rąk się łamie, po co niby u nogi – wmawiałem sobie sam. Marcinek nie chciał, a oficjalna skarga Marcinkowi życie zmarnuje, będzie kiblować w klasie kolejny rok za złe zachowanie, jeden już kiblował przecież; wyjebią go ze szkoły, poprawczak go czeka, po co mi to – mieć Marcinka na sumieniu?
Nie to, żeby Szpaku był czyimś ulubieńcem. Nikt go, poza dwoma czy trzema wyjątkowymi przygłupami, tak naprawdę nie lubił. Bano się go raczej, ale nie tak jak Mareczka; Mareczka bano się, jak człowiek boi się pędzącego pociągu, ośmiotysięcznika albo haubicy 3600 mm; Marcinka bano się jak nieobliczalnego zjeba/psychola/narkomana, którym zresztą był. Nauczyciele też nie pałali do niego wielką miłością, bo oceny miał, delikatnie mówiąc, takie se, co nas akurat łączyło. Ostatecznie uznałem, że koleś może faktycznie ma wystarczająco przejebane i nie ma co mu dokładać.
Szpak wyraził wdzięczność w charakterystyczny dla siebie sposób: dostałem lepę na ryj po lekcjach za szkołą, żebym przypadkiem ryja nie rozwarł. Nie miało znaczenia, że przecież nie otworzyłem. Kapusi wyrzuca się na otwartym morzu, żeby szorowali po dnie, powiedział, a ja tylko, że spoko, że wiem, a w ogóle to umiem pływać, ale tego już chyba nie usłyszał. Debil.
Na obozie w drewnianych barakach, które – jak ktoś mi powiedział – były kiedyś kolonią karną, przebywałem równe dwa miesiące, przynajmniej według rodziny i kalendarza. Mnie się jednak wydawało, że minęły lata. Przez cały ten czas robiłem cztery rzeczy: stałem na baczność, kopałem rowy, szorowałem sracze i spałem. Trzy z nich robiło się zwykle za karę, a jednej za karę nie można było robić, nawet gdy się bardzo chciało.
Większość dni można by streścić w ten sposób: wstawaliśmy rano i czekaliśmy na poranną inspekcję przeprowadzaną przez sierżanta. Czy łóżka ładnie zasłane, czy buty czyste, czy mundur dopięty, takie tam pierdolety, z których wszyscy się śmiali, ale tylko na początku. Po inspekcji, o ile wszyscy bez wyjątku przeszliśmy ją pozytywnie, mogliśmy iść na śniadanie.
W żadnych innych warunkach nie tknąłbym tego gówna czubkiem języka, nie spojrzałbym na nie nawet. Kto odmówił posiłku, był karany. Pół biedy, gdyby za karę chodziło się głodnym, bo to, co dawali nam do żarcia, wyglądało i smakowało jak rzygowiny, które bezdomny pies zlizał z podłogi, a potem wyrzygał z powrotem. Pusty żołądek byłby nagrodą. Odmowa zjedzenia posiłku oznaczała niesubordynację. Niesubordynację karano obowiązkiem wyszorowania kibli na błysk. Szczoteczką do zębów.
Szorowanie kibli było karą za cokolwiek – albo odpowiedzią na wszystko. Niedopięty guzik, bójkę, kablowanie.
Spaliśmy w barakach po kilkadziesiąt osób. Po kilkunastu na salę. Podzieleni według wieku, ale nie rocznikami, tylko przedziałami wiekowymi. W mojej sali wylądowali więc inni dziesięciolatkowie, ale też czternasto- czy piętnastoletnie byczki.
Bardzo ich złościło, kiedy na przykład prosiłeś w nocy, żeby zgasili latarki, bo nie możesz spać, a poza tym, jak sierżant zobaczy, że nie śpią, to wszyscy będziemy zapierdalać pompki pół nocy. Albo myć kible szczoteczkami do zębów.
Oni jednak chcieli akurat walić konia, a ciężko ogląda się pornosy po ciemku, więc japa w kubeł młody, bo inaczej zrobimy ci kocówę.
Nieopatrznie powiedziałem o tym sierżantowi, licząc na odrobinę spokoju, a może i wdzięczności, dzięki czemu miałem jedyną w swoim rodzaju okazję kolejny dzień spędzić na szorowaniu kibli szczoteczką do zębów. Kible nawet przez chwilę, nawet z daleka, nie wyglądały, jakby kiedykolwiek ktoś je czyścił.
Po wszystkim chłopaki z wdzięczności zrobili mi kocówę. I dalej walili sobie wieczorami konia, tylko teraz jakby głośniej, pewnie na złość.
Jedyną szansą na to, żeby sierżant wyznaczył inną karę niż szorowanie kibli, było nie znajdować się w pobliżu jakichkolwiek kibli. Na przykład maszerować przez poligon. Na poligonie nie ma kibli, więc jak człowiek coś zjebał – nierówno stawiał nogi, stawiał je za wolno, za szybko, za krzywo, albo z kimś gadał – sierżant rozkazywał orbitować.
Czterdzieści okrążeń wokół niezatrzymującej się kolumny marszowej. Żeby nie było za łatwo, sierżant w każdej chwili mógł wydać rozkaz, by kolumna przeszła w trucht. I robił to.
Można było od tego wyrzygać płuca i umrzeć. Ale, kurwa, jak się od tego chudło!
Normalnie przy takim stresie, jak na tym zesłaniu, co mi je babcia zgotowała, to bym wpierdalał do porzygu. Ale że tam żarcie wyglądało jak wyglądało, to nie bardzo miałem na to ochotę, a poza tym przez większość dni byłem tak styrany, że starczało mi siły tylko, żeby zwalić się na pryczę. W sensie pójść spać, a nie jak te zbole ode mnie z pokoju, które nawet po sobie specjalnie nie sprzątały, tylko wpychały ufaflunione chustki pod poduszkę.
Zapraszamy do zakupu pełnej wersjiKONTAKT:
[email protected]
Z prozy współczesnej w ArtRage do tej pory ukazały się:
- Verena Kessler _Duchy z miasteczka Demmin_
w tłumaczeniu Małgorzaty Gralińskiej
- Victoria Kielland _Moi mężczyźni_
w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej
- Nona Fernández _Strefa mroku_
w tłumaczeniu Agaty Ostrowskiej
- Aleksandra Pakieła _Oto ciało moje_
- Margaryta Jakowenko _Przemieszczenie_
w tłumaczeniu Agaty Ostrowskiej
- Charles Yu _Ucieczka z Chinatown_
w tłumaczeniu Agi Zano
- Andrea Abreu _Ośli brzuch_
w tłumaczeniu Agaty Ostrowskiej
- Linn Strømsborg _Nigdy, nigdy, nigdy_
w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej
- Mohamed Mbougar Sarr _Bractwo_
w tłumaczeniu Jacka Giszczaka
- Claudia Salazar Jiménez _Krew o świcie_
w tłumaczeniu Tomasza Pindla
- Jessica Au _Mógłby spaść śnieg
_w tłumaczeniu Agi Zano
- Kjersti Anfinnsen _Chwile wieczności
_w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej
- Jonas Eika _Po słońcu
_w tłumaczeniu Macieja Bobuli
- Aleksandra Tarnowska _Wniebogłos_
- Nick Cave _Gdy oślica ujrzała anioła_
w tłumaczeniu Jerzego Łozińskiego
- Sebastian Barry _Tysiąc księżyców
_w tłumaczeniu Krzysztofa Cieślika
- Adda Djørup, _Kot Bułhakowa
_w tłumaczeniu Zuzanny Zywert
Mówili na mnie Gruby albo wołali Buła, ale z obozu, na który wysłała mnie babka, wróciłem odmieniony. Nie tylko dlatego, że nie byłem już gruby, a przynajmniej nie tak jak przed wyjazdem. Zmieniłem się całkowicie.
Włosy, wcześniej do ramion, miałem zgolone przy samej skórze. Gdy zrzuciłem plecak, wołając w progu: wróciłem!, kobiety zaczęły piszczeć z zachwytu. Tak działał mundur i dziarsko wetknięty za pagon beret. Chuj z tym, że tymi kobietami były moja mama, babcia i ich koleżanki. Teraz wołały na mnie: dziarski kawaler i chłop, co się zowie. Wreszcie.
Był koniec wakacji. Za tydzień rozpoczynałem naukę w szóstej klasie Szkoły Podstawowej nr 23 imienia Mariusza Zaruskiego w Darłowie. I nikt już nigdy nie miał powiedzieć do mnie per Gruby.
Oczywiście gówno z tego wyszło. Już na wstępie usłyszałem: kurwa, Gruby, to ty?! Marek, mój najbliższy przyjaciel, był jeszcze większą baryłą niż ja. Ale do niego nikt nie odważył się nigdy odezwać w sposób pozbawiony szacunku. To dlatego, że Marek nie był po prostu gruby. Był tak gruby, że budził strach. Zbity, krępy i obły – śmiertelne zagrożenie w formie żywej kuli armatniej. Żaden cios wymierzony w jego zbite cielsko nie robił na nim wrażenia. Równie obły jak twardy. Coś jak wyglansowany głaz.
Ja rozlewałem się miękko na wszystkie strony – wystarczyło popchnąć. Nie przysparzało mi to popularności.
Byliśmy więc z Mareczkiem sami, we dwóch. On sam, bo się go bali. Ja, bo mną gardzili.
Mareczek też wołał na mnie Buła. Mówił: ej Buła!, a zaraz potem: sorry, kurde, przepraszam, nie chciałem, ale mijało raptem kilka minut, a on znowu: ej Buła! I tak w kółko, więc w ogóle przestałem się tym przejmować, nigdy się zresztą tak naprawdę nie przejmowałem. Wiedziałem, że nie robi tego złośliwie, tylko tak mu po prostu wychodzi. Raz mu nawet powiedziałem: gościu, mów do mnie, jak chcesz, jak ci wygodniej, ja się nie gniewam, serio. W ustach innych to było przezwisko, ale w jego tylko ksywka. Mareczek ciągle przepraszał. Ja się wciąż nie gniewałem. I tak to się toczyło.
Babcia postanowiła coś z tym zrobić. Była kobietą czynu, więc na postanowieniach się nie skończyło. Emerytowana wojskowa w stopniu majora uruchomiła kontakty i załatwiła mi turnus na obozie Strzelców – organizacji paramilitarnej zrzeszającej dzieciaki, których rodzina wyraźnie chciała pozbyć się z domu, bo na przykład sprawiały problemy i trochę musztry nie mogło im zaszkodzić.
Ojciec temu nawet przyklasnął, choć w milczeniu, matka nie protestowała. Chciała mi jakoś pomóc, ale sama nie mogła dojść do ładu ze swoją wagą i wyraźnie nie miała dla mnie lepszego pomysłu, pieniędzy zresztą też, żeby w całości opłacić mój wyjazd. Wydałem więc na niego wszystkie swoje oszczędności. Nie żebym chciał. Babcia jednak nie należała do osób, którym można się sprzeciwić, a ja nie byłem kimś, kto sprzeciwiać się za bardzo umiał.
A ci cali Strzelcy to była taka banda popaprańców, co to nie tyle udawała wojsko, ile była wojskiem udawanym. To znaczy oficjalnie nie można było rekrutować do armii dzieci, a harcerstwo to jednak bardziej dla pedałów i niemot, dlatego pod skrzydłami Wojska Polskiego, żeby nawiązać do przedwojennych tradycji, powołano sobie paramilitarną organizację Strzelców i całkowicie legalnie musztrowano tam dzieciaki w wieku od lat siedmiu.
No i do tych Strzelców na bite dwa miesiące wakacji wysłała mnie babcia.
Mamie powiedziała, że to dla mojego dobra, bo w końcu zmężnieję. Ojcu nic nie musiała mówić, bo on w ogóle nie protestował. Ja z początku zresztą też nie, bo wszystko było lepsze niż pomaganie matce w ogarnianiu pokoi i gości w trakcie sezonu. Gdy w końcu chciałem zaprotestować, było za późno. Podobno zaliczki, zapłaconej z moich oszczędności, nie dało się już odzyskać. Nigdy nie sprawdziłem, czy to prawda. Miałem przecież jedenaście lat.
Cieszyłem się na ten wyjazd, chociaż były to pierwsze wakacje bez Mareczka. Ani ja, ani on nie wyjeżdżaliśmy nigdzie latem, bo wtedy był sezon. A jak był sezon, to każda para rąk do pracy się liczyła. Zwłaszcza darmowych. Rodziny się przecież nie zatrudnia, bo rodzina nie pracuje, tylko pomaga.
Wszystko było jednak lepsze niż wypływanie ze starym na połów.
W sezonie ojciec wypływał kutrem na krótkie rejsy, żeby można było dać naszym gościom to, po co – jak twierdził – przyjechali. Mnie tam się wydawało, że ludzie przyjeżdżają odpocząć, a nie po jakieś śmierdzące glonami rybsko, ale co ja tam wiem.
Gdy zjawiali się goście, to zawsze mogłem wymówić się od połowu koniecznością pomocy mamie na pokojach. Z deszczu pod rynnę, ale jak kto woli. Gorzej robiło się jesienią, gdy ojciec wypływał na dłużej i potrzebował pomocy bardziej niż latem. Nie chciałem i nie umiałem mu odmówić, ale nie było ze mnie na łodzi zbyt dużego pożytku. Stary tylko częściej się wściekał, ciągle kurwił na mnie i groził wyrzuceniem za burtę, jak nie przestanę się mazać. Nie pomagało. Wprost przeciwnie. W końcu coraz rzadziej pytał, czy z nim popłynę, aż przestał pytać w ogóle, ale chyba głównie dlatego, że sieci było coraz trudniej napełnić i zarobek nie wystarczał już nawet na opłacenie konserwacji łajby, więc stary sprzedał ją w piździec.
Nie mogłem już pomagać staremu, gdy bywanie na morzu zamienił na wyjazdy w trasę ciężarówką kupioną na kredyt, którego miał nigdy nie spłacić. Nie musiałem już też pomagać matce przy pokojach gościnnych, bo coraz rzadziej się ktoś trafiał. Nie widziałem złych stron tej sytuacji, choć nie trzeba było wcale być starszym czy mądrzejszym, żeby je dostrzec. Po prostu nie chciałem tego robić.
Ludzie nie przestali przyjeżdżać nad morze. Otwierały się nowe pensjonaty i działały stare, wielkie ośrodki wczasowe pobudowane jeszcze przed moim urodzeniem. Roboty było sporo, przynajmniej na pierwszy rzut oka.
I właśnie na niej mijało lato za latem. Ojciec wyjeżdżał, wracał, znowu wyjeżdżał. Matka pracowała to tu, to tam, czasami podnajmując górę naszego domu jakimś turystom, którzy zostawiali parę groszy i niewyobrażalny syf, jakby przyjechali tutaj właśnie po to, żeby go zrobić.
W te wakacje wszystko miało się niby zmienić, bo w końcu i ja gdzieś wyjeżdżałem. Mimo że wcale nie chciałem.
Mareczek nie mówił do mnie per Buła bite dwa tygodnie. I tak wytrzymał najdłużej ze wszystkich.
***
Mieliśmy w klasie takiego Pawełka, co to jakby mnie teraz do niego na długość ręki kto dopuścił, to chyba bym go ubił. On wołał do mnie Buła-sruła. Nie miało to żadnego sensu, może właśnie dlatego było tak okrutnie nie do zniesienia. Do wszystkiego mogłem przywyknąć, naprawdę, ale ten to mnie tym Buła-sruła wkurwiał tak, że no ciężko było, nie ma co ukrywać.
Ale nie Pawełek był najgorszy, tylko Marcinek. Na Marcinka każdy mówił Szpaku, bo nazwisko miał Szczygielski. Komuś się kiedyś widać ptaki pomyliły i tak zostało.
Szpaku to był ten, co to się nie bał Mareczka. Jako jedyny chyba. To Mareczek się go bał i Szpaku, gnojek w typie nie do zajebania, o fizjonomii i charakterze goblina, chętnie to wykorzystywał. To znaczy: gnębił mnie. A jak inni widzieli, że Szpaku sobie na mnie używa i nic się nie dzieje – co niby miało się dziać, skoro Mareczek udawał, że tak generalnie to go nie ma, choć trudno było nie zauważyć, że przecież jest – to z chęcią się do Szpaka przyłączali.
Kiedyś Szpaku tak się czymś wkurwił, nie pamiętam czym dokładnie – mogło to być coś w stylu, że on do mnie hej, a ja do niego nic, albo że zajebał mi kanapkę i mu nie posmakowała, tego typu to był człowiek – że wziął i mi palca złamał. U nogi wprawdzie, więc niby szkoda mniejsza i nie było co roztrząsać, przecież nawet gipsu mi nie założyli, bo u nogi na palec się nie zakłada. Zresztą na pewno nie chciał mi nic złamać, to wypadek, niechcący tak wyszło, tłumaczyli mi dorośli, rodzice Szpaka, nauczyciele Szpaka, szkolna psycholog Szpaka. Szpaka, bo nie moi przecież. Ani wtedy, ani nigdy, bo żeby tak się stało, musieliby choć jeden raz, którekolwiek z nich, wziąć moją stronę. A nikt nie chce brać strony grubasa, bo wiadomo przecież, że grubas jest zawsze winny, przecież nie po to jest grubasem, żeby nie mieć czego na sumieniu. Brali więc Szpaka w obronę i tłumaczyli go tak długo, aż sam w to uwierzyłem, bo przecież na pewno nie chciał mi złamać palca, złamas zasrany. Kto by chciał złamać komuś palca u nogi, tłumaczyli, to kompletnie bez sensu. Jak się naprawdę chce, to u rąk się łamie, po co niby u nogi – wmawiałem sobie sam. Marcinek nie chciał, a oficjalna skarga Marcinkowi życie zmarnuje, będzie kiblować w klasie kolejny rok za złe zachowanie, jeden już kiblował przecież; wyjebią go ze szkoły, poprawczak go czeka, po co mi to – mieć Marcinka na sumieniu?
Nie to, żeby Szpaku był czyimś ulubieńcem. Nikt go, poza dwoma czy trzema wyjątkowymi przygłupami, tak naprawdę nie lubił. Bano się go raczej, ale nie tak jak Mareczka; Mareczka bano się, jak człowiek boi się pędzącego pociągu, ośmiotysięcznika albo haubicy 3600 mm; Marcinka bano się jak nieobliczalnego zjeba/psychola/narkomana, którym zresztą był. Nauczyciele też nie pałali do niego wielką miłością, bo oceny miał, delikatnie mówiąc, takie se, co nas akurat łączyło. Ostatecznie uznałem, że koleś może faktycznie ma wystarczająco przejebane i nie ma co mu dokładać.
Szpak wyraził wdzięczność w charakterystyczny dla siebie sposób: dostałem lepę na ryj po lekcjach za szkołą, żebym przypadkiem ryja nie rozwarł. Nie miało znaczenia, że przecież nie otworzyłem. Kapusi wyrzuca się na otwartym morzu, żeby szorowali po dnie, powiedział, a ja tylko, że spoko, że wiem, a w ogóle to umiem pływać, ale tego już chyba nie usłyszał. Debil.
Na obozie w drewnianych barakach, które – jak ktoś mi powiedział – były kiedyś kolonią karną, przebywałem równe dwa miesiące, przynajmniej według rodziny i kalendarza. Mnie się jednak wydawało, że minęły lata. Przez cały ten czas robiłem cztery rzeczy: stałem na baczność, kopałem rowy, szorowałem sracze i spałem. Trzy z nich robiło się zwykle za karę, a jednej za karę nie można było robić, nawet gdy się bardzo chciało.
Większość dni można by streścić w ten sposób: wstawaliśmy rano i czekaliśmy na poranną inspekcję przeprowadzaną przez sierżanta. Czy łóżka ładnie zasłane, czy buty czyste, czy mundur dopięty, takie tam pierdolety, z których wszyscy się śmiali, ale tylko na początku. Po inspekcji, o ile wszyscy bez wyjątku przeszliśmy ją pozytywnie, mogliśmy iść na śniadanie.
W żadnych innych warunkach nie tknąłbym tego gówna czubkiem języka, nie spojrzałbym na nie nawet. Kto odmówił posiłku, był karany. Pół biedy, gdyby za karę chodziło się głodnym, bo to, co dawali nam do żarcia, wyglądało i smakowało jak rzygowiny, które bezdomny pies zlizał z podłogi, a potem wyrzygał z powrotem. Pusty żołądek byłby nagrodą. Odmowa zjedzenia posiłku oznaczała niesubordynację. Niesubordynację karano obowiązkiem wyszorowania kibli na błysk. Szczoteczką do zębów.
Szorowanie kibli było karą za cokolwiek – albo odpowiedzią na wszystko. Niedopięty guzik, bójkę, kablowanie.
Spaliśmy w barakach po kilkadziesiąt osób. Po kilkunastu na salę. Podzieleni według wieku, ale nie rocznikami, tylko przedziałami wiekowymi. W mojej sali wylądowali więc inni dziesięciolatkowie, ale też czternasto- czy piętnastoletnie byczki.
Bardzo ich złościło, kiedy na przykład prosiłeś w nocy, żeby zgasili latarki, bo nie możesz spać, a poza tym, jak sierżant zobaczy, że nie śpią, to wszyscy będziemy zapierdalać pompki pół nocy. Albo myć kible szczoteczkami do zębów.
Oni jednak chcieli akurat walić konia, a ciężko ogląda się pornosy po ciemku, więc japa w kubeł młody, bo inaczej zrobimy ci kocówę.
Nieopatrznie powiedziałem o tym sierżantowi, licząc na odrobinę spokoju, a może i wdzięczności, dzięki czemu miałem jedyną w swoim rodzaju okazję kolejny dzień spędzić na szorowaniu kibli szczoteczką do zębów. Kible nawet przez chwilę, nawet z daleka, nie wyglądały, jakby kiedykolwiek ktoś je czyścił.
Po wszystkim chłopaki z wdzięczności zrobili mi kocówę. I dalej walili sobie wieczorami konia, tylko teraz jakby głośniej, pewnie na złość.
Jedyną szansą na to, żeby sierżant wyznaczył inną karę niż szorowanie kibli, było nie znajdować się w pobliżu jakichkolwiek kibli. Na przykład maszerować przez poligon. Na poligonie nie ma kibli, więc jak człowiek coś zjebał – nierówno stawiał nogi, stawiał je za wolno, za szybko, za krzywo, albo z kimś gadał – sierżant rozkazywał orbitować.
Czterdzieści okrążeń wokół niezatrzymującej się kolumny marszowej. Żeby nie było za łatwo, sierżant w każdej chwili mógł wydać rozkaz, by kolumna przeszła w trucht. I robił to.
Można było od tego wyrzygać płuca i umrzeć. Ale, kurwa, jak się od tego chudło!
Normalnie przy takim stresie, jak na tym zesłaniu, co mi je babcia zgotowała, to bym wpierdalał do porzygu. Ale że tam żarcie wyglądało jak wyglądało, to nie bardzo miałem na to ochotę, a poza tym przez większość dni byłem tak styrany, że starczało mi siły tylko, żeby zwalić się na pryczę. W sensie pójść spać, a nie jak te zbole ode mnie z pokoju, które nawet po sobie specjalnie nie sprzątały, tylko wpychały ufaflunione chustki pod poduszkę.
Zapraszamy do zakupu pełnej wersjiKONTAKT:
[email protected]
Z prozy współczesnej w ArtRage do tej pory ukazały się:
- Verena Kessler _Duchy z miasteczka Demmin_
w tłumaczeniu Małgorzaty Gralińskiej
- Victoria Kielland _Moi mężczyźni_
w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej
- Nona Fernández _Strefa mroku_
w tłumaczeniu Agaty Ostrowskiej
- Aleksandra Pakieła _Oto ciało moje_
- Margaryta Jakowenko _Przemieszczenie_
w tłumaczeniu Agaty Ostrowskiej
- Charles Yu _Ucieczka z Chinatown_
w tłumaczeniu Agi Zano
- Andrea Abreu _Ośli brzuch_
w tłumaczeniu Agaty Ostrowskiej
- Linn Strømsborg _Nigdy, nigdy, nigdy_
w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej
- Mohamed Mbougar Sarr _Bractwo_
w tłumaczeniu Jacka Giszczaka
- Claudia Salazar Jiménez _Krew o świcie_
w tłumaczeniu Tomasza Pindla
- Jessica Au _Mógłby spaść śnieg
_w tłumaczeniu Agi Zano
- Kjersti Anfinnsen _Chwile wieczności
_w tłumaczeniu Karoliny Drozdowskiej
- Jonas Eika _Po słońcu
_w tłumaczeniu Macieja Bobuli
- Aleksandra Tarnowska _Wniebogłos_
- Nick Cave _Gdy oślica ujrzała anioła_
w tłumaczeniu Jerzego Łozińskiego
- Sebastian Barry _Tysiąc księżyców
_w tłumaczeniu Krzysztofa Cieślika
- Adda Djørup, _Kot Bułhakowa
_w tłumaczeniu Zuzanny Zywert
więcej..
