Urbi et zombi - ebook

KSIĘGA TEOFILA

1Jej Świątobliwość mnie wzywa? – zapyta kardynał Teofil z ironią skierowaną do nie wiadomo kogo. Do przedwczoraj miłościwie nam panująca? Nagłym atakiem apopleksji trzy dni temu rażona? Zmarła w konwulsjach na środku sali audiencyjnej? Na oczach czcigodnych hierarchów?! Dostojnych purpuratów?! Magistrów, doktorów i lekarzy Kościoła?! Prostych księży, wąsatych Szwajcarów i pryszczatych ministrantów?! Wzywa mnie?!

2Już tam ranne wstają zorze, a tymczasem w apartamencie kardynała Teofila nikt o wstawaniu nie myśli, gdyż nikt jeszcze się nie położył; wciąż trwają gorączkowe narady i negocjacje. Nagła, a z dawien dawna wyczekiwana śmierć papieżycy, postawiła świętą stolicę w stan najwyższego duchowego pogotowia. Nastaw jeszcze kawy, Maczuga, prosi kardynał Teofil. I gdzie jest ten kalkulator; jeszcze raz chcę to zobaczyć. Podliczyć, zsumować kworum nasze drogie. Obietnice naobiecywane, urzędy rozdane, łapówki wlepione. Czujesz, Maczuga, jak ta wielka maszyneria stosunków międzyludzkich, relacji, sprawnie naoliwiona i posmarowana, zaczyna wolno się kręcić? Jak to zmieniają ton gładko albo i ociężale na spolegliwy, ci co weszli tu kardynalni i pryncypialni, jeszcze przed chwilą niezłomnie coś tam twierdząc? Czujesz, Maczuga? Twarda matematyka tu się liczy, mówi dalej Teofil, a według niej mój czcigodny rywal, kardynał Lukrecjusz, może w tej chwili liczyć na jakieś, w najlepszym wypadku, czterdzieści dziewięć głosów. Na świętą Stefanię, Maczuga, przeraża się nagle Teofil. Cóż to jest pięćdziesiąt jeden głosów? Przewaga dwóch zaledwie! Czy to aby wystarczy? A jeśli coś pójdzie nie tak? A jeśli pomyli się coś jednemu czy drugiemu kardynałowi, pomyli mu się kulka biała z czarną!? A może jeden z drugim jest daltonistą?! Czy wypada nam wystawiać Bożą opatrzność, która przecież jeszcze przed stworzeniem świata upodobała mnie sobie na tron Piotrowy, na takie ryzyko? Narażać jej i tak już nadwyrężony autorytet na przypadkowy blamaż!? Potrzebujemy dla pewności znaleźć gdzieś jeszcze jeden głos albo najlepiej dwa. Myślmy intensywnie, Maczuga, myślmy gorączkowo!

3Arcybiskup Dalton, zawoła magister Maczuga, odrywając wzrok od papierów. Ależ oczywiście! Zapomnieliśmy o nim, bo śpią jeszcze po długiej podróży, on i cała jego delegacja. Przychylność poselstwa Madagaskaru, tego właśnie nam potrzeba. Żeby mi tylko na konklawe nie zaspali, zrzędzi Teofil, susły jedne madagaskarskie. Zresztą co tam; dawaj mi ich tu, bez zwłoki, decyduje nagle kardynał, wyśpią się w trumnie. Maczuga pchnął umyślnego w plecy, po czym nasypał sześć łyżeczek cukru do Teofilowej kawy. Ten w tym czasie rozsiadł się w swoim fotelu i założył nogę na nogę, wygładzając albę. Podniósł ostrożnie filiżankę do ust, lecz tym razem to ona, filiżanka, upiła go troszkę. Pyszniutka kawa, słodziutka, mówi Teofil lekko zmieszany, mając nadzieję, że Maczuga niczego nie zauważył. No, myślże, czym by go tu, Maczuga, czym by go tu? Co tam u nich w cenie, braci naszych dzikusów? Szklane kulki, plastikowe paciorki? Paciorki też, ale jest coś lepszego, mówi magister Maczuga. Tamtejsze kopalnie mąki dostarczają surowca do wypieku komunikantów dla naszego Kościoła, dla wszystkich nielegalnych kościołów i gmin chrześcijańskich na całym panbisurmańskim świecie. Może by więc tak odmalować szacownemu i pełnemu cnót kardynałowi Daltonowi wizję podniesienia cła zaporowego na mąkę, zastanawia się magister Maczuga. He, podjął bystro Teofil, a białka oczu błysnęły mu ochoczo na twarzy, o jakieś dwa procenty? Którą to nieuzasadnioną, a krzywdzącą podwyżkę papieżyca zdążyła podpisać tuż przed śmiercią, z ostatnim wręcz tchnieniem? A to ci psikus zza grobu! I jakże niefortunny dla skarbu kurii madagaskarskiej, która i tak przecież nie ma, zewsząd otoczona bisurmanami, łatwego życia. Cóż za pech byłby to, gdyby wrócił poseł z tą hiobową wieścią, czyż nie? My jednak moglibyśmy spróbować odwrócić tę nieszczęsną decyzję, co sądzisz, Maczuga, moglibyśmy? Maczuga pokręcił się w kółko w wielkim zatroskaniu, wreszcie wydusił z siebie: tak, musielibyśmy zakasać sutanny i ciężko nad tym popracować. Świątobliwie wokół tego pokombinować. I może wtedy udałoby się jakoś zmazać ten nieszczęsny dla kurii madagaskarskiej zapis. A wtedy, ożywia się Teofil, nie wyobrażam sobie, aby kardynał Dalton nie poczuł do nas odrobiny wdzięczności, nie dostrzegł, ile dla niego robimy? Zaiste, zgodził się z nim Maczuga, w końcu daltonizm to nie krótkowzroczność. Absolutnie nie, potwierdził to słuszne spostrzeżenie kardynał Teofil.

4 Niewprawne oko powiedziałoby: mgła. Patrzy Maczuga przez okno w dół, na dziedziniec, gdzie ledwo może dostrzec krzątających się wokół ogniska Indian, gotowych w każdej chwili wypuścić dym ogłaszający dobrą nowinę, i wie, że to nie żadna mgła, lecz wyjątkowo intensywna obecność Ducha Świętego, a konstatacja ta wprawia go w miłe poczucie ważności. Muszę powiedzieć Czerwonoskórym, przychodzi mu do głowy, aby użyli czarnego dymu, bo inaczej, kto się w tym połapie, któż odróżni jeden biały tuman od drugiego? Mógł naprawdę Duch Święty pomyśleć trochę! Zdaje się, że za Kaplicą Sykstyńską leżą jakieś opony, przypomina sobie jeszcze, po czym, mając świadomość wiekopomności chwili, odwraca się monumentalnie w stronę drzwi, przez które dziurką od klucza i szparą przy podłodze przesącza się biała smużka; obfita obecność Ducha w watykańskich korytarzach jest jeszcze większa niż na zewnątrz. Ba! Tam dopiero jest widoczna tak, że praktycznie nic nie widać. Stężenie Jego esencji doszło do takiego poziomu, że alarmy przeciwpożarowe włączają się jak oszalałe, utrudniając i tak niełatwą pracę posłańców, którzy, obijając się o siebie w tej duchowej zaćmie, nawet przekląć soczyście swego losu nie mogą, gdyż z takiego powodu przecież nie wypada. I oto właśnie jeden z nich, najwyraźniej przez Maczugę oczekiwany, pokasłując, wchodzi do apartamentu Teofila, z guzem na czole i listem w ręku.

5Szepcze coś przez chwilę Maczudze na ucho; ten zastyga na moment, pociera nos i uśmiecha się nieśmiało. Po czym mówi: i jest jeszcze coś. Ale teraz to już mnie Wasza Miłość ozłoci. Na co kardynał jęknął i osiadł czemuś rozczarowany. Na jego obliczu pojawił się grymas, jakby ptak niepokoju, przeleciawszy mu przed oczami, przyozdobił mu czoło cierniową koroną wydatków. Po czym pyta podejrzliwie: o co chodzi? Rzecz się tyczy, zaczyna Maczuga, głównego konkurenta Waszej Eminencji w wyścigu po papieski laur, kardynała Lukrecjusza, zaczyna magister, Sługi Bożego bez najmniejszej skazy. Poza jedną. Wiem skądinąd, ciągnie niby niechętnie Maczuga, że kardynał Lukrecjusz ma córkę. Jest to śliczna panna o niezwykłych wprost zaletach... Niech cię licho, Maczuga! Która jeszcze chwila, a ze staropanieństwa się nie wykaraska... Mów dalej... A której to oblubieńca, bardzo zdolnego młodego człowieka, prywatnie raptusa i obiboka, Lukrecjusz przekonał jakiś czas temu pewną skromną sumką do zaprzestania amorów i udania się w siną dal... A ja zupełnie przypadkiem... Z pomocą Ducha Świętego, oczywiście... Już coś czuję, Maczuga! Odnalazłem go, a inna drobna sumka sprawiła, że jego miłość rozgorzała na nowo z niespotykaną wprost siłą. I niech sobie Wasza Miłość wyobrazi, że ogłoszenie zaślubin wypadnie, dzięki boskiej opatrzności, dokładnie na godzinę przed rozpoczęciem konklawe. I to na samym środku Placu Piotrowego! Tymczasem Lukrecjusz nic o tym nie wie, gdyż młodzi, za moją poradą, postanowili zrobić mu miłą niespodziankę. A niech cię diabli, Maczuga!... Niech cię diabli, tam i z powrotem! Jakaż to będzie piękna chwila dla Lukrecjusza, zapala się Teofil. Już nie mogę się doczekać, aby mu pogratulować! Aby zobaczyć jego wzruszoną twarz dumnego ojca, a wkrótce pewnie i dziadka, któremu właśnie roi się, że zostanie papieżem. Ach, te wszystkie pieluszki, chrzciny, gaworzenia. Jak cacanie! No, z tego to on się już nie wywinie. A ty, Maczuga, szybko się, widzę, przyuczasz do zawodu. Trzymaj się mnie, to daleko zajdziesz. I popatrz, jak to Duch Święty tak wszystko zaplanował, tak tobą pokierował, dodaje przytomnie kardynał, bo jeszcze musiałbym tobie być wdzięczny, i nie daj Bóg oddać ci drobną sumkę. Ale chodź, niechże cię chociaż ucałuję z całego serca. Chwała niech będzie Panu Zastępów!

6Konklawe. Konklawe! Cóż to za słowo dziwne i tajemnicze, zamyśla się nagle Teofil, jakby pierwszy raz je usłyszał. Słodkie niczym baklawa, i jakie klawe. Obraca je kardynał na języku i smakuje niespiesznie. A przez język radość promieniować zaczyna powoli na całą tę żywą świątynię Boga, jaką jest jego ciało, jego umysł. A po chwili, co Teofil słyszy wyraźnie, pod kopułą tej świątyni, z różnych jej zakamarków ciche zrazu dzwonki zaczynają dobiegać i jakieś inne hałasy, jakby gorączkowych przygotowań, niczym przed świętami; radosny jakiś rwetes. Bo gdzieś tam z sof powstają ochoczo, z szezlongów, westalki. Z wersalek. A Miriam, prorokini, już w bębenek bębni i wszystkie tancerki ruszają za nią, w idylliczny wkręcając się pląs. Teofil widzi oczami wyobraźni, jak z radości falującym płyną potokiem. Z cytrami, kobzami, klarnetami. W zgiełku blaszanych instrumentów, w grzechotek hałasie, w gibki idą tan. Teofila trąbią chwałę, śpiewem ją głoszą światu; habemus! Habemus papam! Para rara pap pa ram!

7Jakże chwalebnym był pontyfikat naszej papieżycy Moon Lee Drugiej, mówi Teofil, i obfitującym w owoce! Duch Święty prowadził ją pewną ręką, a właściwie gołębim skrzydełkiem. Wiódł ją przez pełne zagrożeń wyboje i wykroty dzisiejszego świata, dzięki czemu chwała Najwyższego była w nim mocno umocowana. Ja jednak, zatroskany po ojcowsku o dobro Kościoła, odczuwałem od pewnego czasu niepokój o to, czy aby postępowanie naszej papieżycy zgodne jest całkowicie z Literą. Gdyż, jak słusznie mówi Pismo, zauważaj w oku bliźniego najmniejsze nawet ździebełko w trosce o jego dobro. I ja właśnie takie ździebełko mikroskopijne dostrzegałem, nieledwie cieniek ździebełka w źrenicy papieżycy, niech Pan obdarzy ją w niebie wszelkimi wygodami. Pewną taką belkę o śmiertelnym wprost dla naszego Kościoła znaczeniu. Cóż takiego to było, czym była ta belka, dopytuje się Maczuga. A, dodaje zaraz, pewnie chodzi o to, że świętej pamięci Moon Lee Druga sapała, stękała nieprzyjemnie i spluwała przez lewe ramię podczas odprawiania mszy świętej? Nie, nie o to? Nie. Może więc o to, zastanawia się dalej Maczuga, że była kobietą, a jako taka powinna tłuc w kuchni kotlety i siedzieć cicho, jak mówi Pismo? Nie, nie o to. A może o to, że była zakichaną Chinką, a tym samym obrazą majestatu Najwyższego i zakałą sprawowanego przez siebie urzędu? Oczywiście, że nie o to. Nie chodzi chyba o to, że była zarażona śmiertelną dla duszy zarazą weganizmu, bo przecież i tak, w trosce o jej zdrowie i życie wieczne, dodawaliśmy jej do potraw smalcu, żelatyny i siekanych byczych ozorów? Nie. A może o to, że zamiast krucyfiksu nosiła na złotym łańcuchu penisa, co do którego nie było pewności, czy to wibrator, czy może podejrzane jakieś trofeum? Nie, nie o to. A może o to, że była feministką, nimfomanką, tarocistką, lesbijką, opiumistką, komunistką o odchyleniu maoistowskim i płetwonurkinią słodkowodną, a jej religijny liberalizm był tak wielki, że nikt właściwie nie wiedział, jaką w ogóle religię wyznaje?! Oczywiście, że nie o to. Cóż więc, zachodzi w głowę Maczuga i nagle mu się rozjaśnia: Ach, ten list! Tak, ten list, przyznaje Teofil. Z prywatnej korespondencji, nigdy niepublikowany. Z siedemnastego dnia września, w którym w sposób jednoznaczny wypowiada się za możliwością przyjmowania komunii świętej na stojąco. Jak można było, Maczuga, bez przenikającej jestestwo trwogi pomyśleć myśl taką?! Że na stojąco?! A o fundamentalnej przecież wadze tej sprawy niech świadczy tylko to, że jak mówi święta Faustyna, gdyby anioły potrafiły zazdrościć, to zazdrościłyby nam tylko dwóch rzeczy: cierpienia oraz przyjmowania komunii świętej na klęczkach.

8Byłażli w świętej historii naszego świętego Kościoła, zapyta ni stąd ni zowąd kardynał, pogryzając daktyle, jakaś Moon Lee Pierwsza? Nie, odpowie magister Maczuga, dlaczego? A nie wiem. Tak się pytam.

9A teraz, pociera dłonie Teofil, skoro szanse czcigodnego Lukrecjusza najwyraźniej legły pogrzebane pod stosem brudnych pieluszek, najwyższy chyba czas poważnie zastanowić się nad jadłospisem uczty konklawnej. Pierwsze, chaotyczne jeszcze myśli, są takie: ślimaki w delfinim mleku, całoświn z grilla w pierwiosnkach, senegalskie przepiórki w majonezie, ptifurki w mundurkach od Diora, smażone japońskie serniki. Bita śmietana serwowana na sutkach karmelitanek bosych. A ty, co lubisz, Maczuga, ziemniaki? Ma być do zrzygania, kontynuuje Teofil, i powyżej uszu, żeby mi później nikt nie mówił. A biedakom przeznaczy się pięć koszy odpadków, jeśli jakieś zostaną. O, świetny pomysł, podchwytuje Maczuga. I jakże głęboko symboliczny, zgadza się Teofil. No ale, jacyż byliby z nas chrześcijanie, gdybyśmy z naszych piedestałów nie myśleli o najbardziej potrzebujących, o głodnych? Żadni przecież!

10Teofil pomyślał wewnętrznie, że jest bardzo spragniony, że łaknie. Wyczerpany wzniosłymi przemyśleniami, umęczony szarpaniną z czcigodnymi dostojnikami, a z drugiej strony coraz bardziej promieniujący wewnętrznie, coraz bardziej rozżarzony żarem zbliżających się zaszczytów, siedział teraz oto i patrzył na butelkę wina, w tej nagłej, a niespodziewanej chwili apatii; czystej i bezkresnej. I wtedy stał się cud. Butelka uniosła się łagodnie do góry, pyknęła korkiem i przechyliła się w stronę kryształowego kielicha z kolekcji Domenici, napełniając go powoli strumieniem rubinowoczerwonego wina. Oniemiały Teofil wpatrywał się w to tak intensywnie, że aż pot krwawy wystąpił mu na czoło. Przecierając oczy, próbował zrozumieć ten fenomen i gdy wydawało się, że z wysiłku myślenia rozleci się na kawałki, coś zaczęło majaczyć. Coś do butelki było przytroczone. Coś, jakby z mgły się wyłaniało, urealniało na jego oczach. Coraz bardziej wyraźne stawało się, że była to ręka, ręka, do której doczepiony był habit z zakonnicą w środku... z zakonnicą... Jakżeż jej jest na imię... No... mniejsza o to.

11Nieraz myślał, a dokładniej raz, a jeszcze dokładniej teraz jest ten raz, gdy o nich myśli, o tych cichych istotach, siostrach duchowych. Tak nienarzucających się, że praktycznie niewidocznych. Zawsze pod ręką, gdy ich potrzebuje. Nie dostrzega ich, gdy są przy nim; a może stoją również tuż obok, gdy myśli, że jest sam? Gdy w swym apartamencie celebruje swoje małe przyjemności, jak dajmy na to przymierzanie przed lustrem nowego ornatu albo różowej obroży z kolcami? Może są tam wtedy i stoją, jak oniemiały z wrażenia chór służebnic pańskich podziwiając go bezgłośnie? Myśl ta przeniknęła do głębi jego jestestwo. Gdyż zatrważające jest to i ciekawe. Dziwne i rozpamiętania godne. Że są takie właśnie. Wciąż piorą, suszą, wieszają. Te rzędy skarpetek w szufladzie, szeregi równo poukładanych slipek, pachnących świeżością siateczkowych podkoszulków na ramiączkach, gdy rano lub o innej porze zabiera się do garderoby. Obowiązek i praca? Z pewnością. Sumienność i staranie? Zapewne. Ale musi w tym być coś więcej; to świadectwo. Świadectwo oddania siebie, całkowitego zatracenia w służbie. Wzruszyło go to odkrycie i rozczulenie popłynęło z jego serca w stronę tych pięknych duchowo istot, poświęcających swe życie dla... A z drugiej strony, może nie na miejscu jest współczucie? Gdyż czy aby na pewno poświęcających się? Bo czy może być coś lepszego, czy coś wspanialszego może spotkać człowieka w życiu niż służyć Bogu?

12 A jeszcze do tego ten mit krzywdzący, jakimś dziwacznym zrządzeniem losu wciąż pokutujący wśród wiernych, że to one służą mi i Kościołowi. A tak naprawdę to przecież ja, kardynał, i my wszyscy biskupi i prałaci, nuncjusze i protonotariusze apostolscy, kuriozalni kanclerze kurii: wyleniałe jaszczury, wypielęgnowane gładzisze; to my jesteśmy ich prawdziwymi sługami. Niestrudzenie duchowy patronat sprawujemy nad tym, co mają najdroższego, czyli nad ich duszami czystemi jak lelije. Dwadzieścia cztery godziny na dobę! Piątek, świątek, w dzień czy w nocy! Ileż to razy się zdarzyło, że już brałem do ust jajeczko z majonezem, prosto od kurki, a tu masz, wezwanie po nagłą pomoc duchową, wezwanie do posługi duszpasterskiej pośrodku nocy do odległego jakiegoś klasztoru. Więc odstawiałem, zostawiałem na zastawionym stole niedojedzone i szedłem, wsiadałem do karety złotej i jechałem. Udawałem się głodny, nie marudząc. A gdybym tak zginął przy tej posłudze, postradał życie, powiedzmy, zanosząc im, głodny, dar ojcowskiego pouczenia, to czy oprócz Boga wszechwiedzącego pamiętałby kto o mnie? Może by tylko wspominali przez lata zakrystian z kuchenną, z nabożną bojaźnią palcem pokazując: o, tu zostawił jajko nadgryzione z majonezem, tak do połowy niedojedzone. Z kapłańską posługą w ciemną noc poszedł głodny i nie wrócił. I oczy by im zachodziły łzami. I ogarniałaby ich za każdym razem żałość i trwoga niemalże granicząca z utratą ufności w Bożą sprawiedliwość! Bo takie jest właśnie życie codzienne robotnika w pańskiej owczarni, w winnicy! Ale czy ja narzekam? Gdzieżby! Nikt nie obiecywał, że będzie łatwo. Przeciwnie. Powiedział Chrystus: prześladować was będą z powodu mojego imienia, w więzieniach sadzać. Tak więc, tak to się przedstawia sprawa z tymi zakonnicami.

13 Nalejże, póki co, wody źródlanej dla przepłukania gardła. Byle nie wina, ha, ha! Jedno jest pewne: za mego pontyfikatu wina to ty nie będziesz nalewał; jeszcze mi życie miłe! Ale nie myśl, Maczuga, że o tobie zapomniałem, powiedział hojnie, a nawet zawadiacko kardynał. Twoje zasługi..., a szczególnie jedna, zasługują na coś bardzo, bardzo specjalnego. Słuchaj uważnie: magister Maczuga, wicenuncjusz Kadyksu. Brzmi nieźle, co? I tak zresztą nigdzie nie pojedziesz, potrzebuję cię tutaj, doda jeszcze na boku teatralnym szeptem.

14 A jeszcze ci powiem tak: bo ty tam gdzieś w kajeciku skrobiesz jakieś dyrdymałki; głębię z gołębia wyciskasz. Możesz być pewien, że nowy papież złoży ci zamówienie na hymn strzelisty. Psalmy, a może i sonet. I treny. W każdym razie roboty nie zabraknie.

15 Któż inny, pomyśli Maczuga z rosnącym podziwem, lepiej nadawałby się na stanowisko Ojca Świętego, Pasterza Dusz na tych ziemskich halach niż kardynał Teofil? Który jakże łatwo potrafi przeniknąć w serce człowieka i poznać jego najskrytsze sekrety. No bo weźmy taki, jego, Maczugi, niepublikowany poemat dramatyczny o gołębiu rozjechanym na asfalcie, którego nigdy nikomu nie pokazał. Jeśli Teofil o nim wie, to tylko z powodu jego wielkiej zażyłości z Duchem Świętym. A Duch wieje, kędy chce! Czasami zostawiając po sobie bałagan niczym po przejściu huraganu. Dokładnie tak jak zdarzyło się w ostatni czwartek, gdy Maczuga, wróciwszy z adoracji złotego cielca, zastał wszystkie swe rzeczy przewrócone do góry nogami i spędził dobrą godzinę na porządkowaniu skromnego apartamentu, zanim wreszcie mógł zabrać się do cowieczornej lektury intymnego dzienniczka swej ulubionej mistyczki, błogosławionej Marioli.

16 A wtedy z fotela unosi się Teofil, a unosi się naprawdę cały; z łokciami, rzymskim nosem, górną dwójką, trzustką, dwunastnicą, kciukiem lewej ręki, pieprzykiem pod łopatką, no ze wszystkim, ze wszystkim; kolor jego oczu unosi się w górę wraz z nim i w uniesieniu tym mówi: oto czuję, jak zawładnął mną duch Jahwe! Zapisuj prędko, Maczuga: widzę oto koniec świata! Cała ludzkość zgromadzona na Placu Piotrowym. Tłumy nieprzeliczone, nieprzebrane; tłumy strwożone (nawiasem mówiąc, czy nie powinniśmy, Maczuga, poszerzyć trochę Plac Piotrowy, tak aby cała ludzkość się zmieściła, gdy już przyjdzie co do czego? Byłoby to mocno niefortunne, gdyby z powodu braku miejsca nie wszyscy mogli uczestniczyć w końcu świata)! Czeredy biskupów i chmary kardynałów. Zwykłych księży bez liku, a księży profesorów jak psów. Wszystko drży od dzwonów, organów, wszystko spowite kadzidlanym dymem. Znaki na niebie. Ostateczność i podenerwowanie. A w centrum tego wszystkiego moje na papieskim tronie podniosłe siedzenie. Widzisz to, co ja, Maczuga? Ten splendor, który mnie owija całunem chwały, gdy jako pasterz ludzkości, witam przybywającego na sąd ostateczny Chrystusa?! Widzisz!? A On, no cóż... Jak to On: w białej szacie, nic szczególnego, umówmy się.

17 To ja bym poszedł na tym tle w galową albę z dwunastometrowym trenem, z powpinanymi, gdzie się da drogimi kamieniami, sowicie obszywaną złotą lamówką, z pasem podwójnie ornamentowanym złotem i takimż bajecznie zdobionym, wywijanym kołnierzem. Do tego wielka kapa liturgiczna ze strojnie wyhaftowanym znakiem Ducha Świętego, i półmetrowa czapa ciężka od klejnotów z papieskim herbem pośrodku, z nadobnie wyszytą dewizą traktującą o skromności i marności świata tego. No i oczywiście siedzę w lektyce niesionej przez dwanaście dziewczynek w strojach komunijnych; nawet się nie odzywaj; z lektyki nie ustąpię! No i nie możemy zapomnieć o czerwonych pantofelkach z wydzierganym krzyżem do całowania, bo przecież o krzyż w tym wszystkim najbardziej chodzi, no i może jeszcze jakiś akcent beżowy tu i tam, co myślisz?

18 Ale powiem ci też, że trochę się denerwuję, zwierza się Teofil. No wiesz, jak już przyjdzie powtórnie, upragniony co prawda Zbawiciel; cały ten sąd ostateczny, to wywlekanie brudów. Wrzucanie kąkolu do ognia, i to wszystko. Może być nieprzyjemnie. Mam chociaż nadzieję, Maczuga, że niebo, jak już się jest papieżem, Ojcem Świętym jakby nie było, to chyba gwarantowane, prawda? No... niby tak, odpowiada powściągliwie magister. Co znowu, Maczuga? Jaki znowu problem? A tak mi się przypomniało. Że co? Że pierwsi będą ostatnimi, a ostatni pierwszymi. Więc tak się zastanawiam, gdy Pan przyjdzie powtórnie i zobaczy kogoś, kto tak bardzo się wywyższył, jakby chciał z Bogiem konkurować… Bo jak było z wieżą Babel? Zresztą ja nie wiem, wycofuje się Maczuga, ja nic nie mówię.

19 A toś mnie zbił z panteonu, stropił się Teofil. Myślisz, że mógłby się zeźlić Najwyższy? Strącić mnie z piedestału za to, że stoję na samym szczycie? Żem się dochrapał?! Boże! Po co te wszystkie starania, zabiegi? Po co tam się pchałem, na tego wysokiego konia? Może w takim razie dać nogę, póki czas, abdykować? Samozdegradować się do ministranta? Albo pomywaczem zostać na stołówce w kurii? I oklapł gwałtownie Teofil, opadł na fotel i zamyślił się.

20 Z tego oklapnięcia zrezygnowanego taka mu myśl nieoczekiwanie się wykluła. Słuchaj, Maczuga: po chwili głębszej refleksji i bezdennego namysłu dotarł do mnie prawdziwy sens Słowa Bożego. Otóż zwinnymi palcami mego umysłu wyłuskałem z nich Dobrą Nowinę. A brzmi ona tak: aby być naprawdę pierwszym, ale tak ostatecznie pierwszym, to muszę być, no co? Ostatnim papieżem! Rozumiesz?! Rozumiesz to?! Ależ to się układa wszystko! Jakże zepną się w ten sposób dzieje zbawienia, którego ja będę klamrą! Ale jak tego dokonać? Jak sprawić, żeby po mnie już nikt papieżem nie został, żeby po mnie już tylko potop?! A widzisz! To jest ten moment, Maczuga, nie chwaląc się, kiedy wypada mieć coś pod biretem! Słuchaj uważnie: przyszło ci kiedyś do głowy, dlaczego Pan nasz tak zwleka z powtórnym przyjściem swoim, co, Maczuga? No widzisz. Bo może koniec świata sam się nie zrobi, co? Może trzeba mu trochę pomóc? Może to jest naszym zadaniem w planie zbawienia? Nie pomyślałeś o tym! Tym właśnie będziemy się zajmować w czasie mojej pontyfikacji. Do wielkich rzeczy jestem stworzony. To dopiero jest zadanie! Zadrżałeś, Maczuga, przyznaj się, zadrżałeś. Papież czasów ostatecznych! Ależ mi się otwierają horyzonty. Wizje jakie. Tak, mój drogi Maczugo, tu trzeba myśleć apokaliptycznie!

21 Lecz po chwili znów chmura niepokoju nadciąga na Teofilowe niebo; słuchaj, Maczuga, kiedy już pierwsi staną się ostatnimi, to wtedy przecież będą ostatnimi! I wtedy jako ostatni znów, wedle słów Pana, staną się pierwszymi! Ale wtedy jako pierwsi znowu staną się ostatnimi, będą musieli spaść na ostatnie miejsce. Będą musieli iść na tył kolejki! A tam, jako ostatni, znów zostaną wywyższeni, staną się pierwszymi! I tak dalej, i tak dalej, bez końca. W głowie mi się kręci, zawrotów dostaję. Maczuga, powstrzymaj karuzelę mych myśli. Powiedz, że się mylę.

22 No i to jeszcze: co się stanie z tymi, którzy nie byli ostatnimi ani pierwszymi, ale dajmy na to akurat osiemdziesiątymi szóstymi? Co z nimi się stanie, Maczuga, co z nimi?!

23 Na czuprynę Elizeusza, mówi po chwili kardynał. Gdy sens Słowa Bożego uderzy cię naprawdę mocno, wtedy dostrzegasz, jaka w nim jest mądrość przeszywająca! I jakie możliwości interpretacyjne, które możemy wykorzystać do własnych celów. Bo popatrz inaczej na tę zamiankę pierwszych na ostatnich; czy aby Pan, tak się zastanawiam, nie chce mi tu aby czegoś powiedzieć? Czyż nie jest to przypadkiem narzędzie, które mi podsuwa, abym tu wszystko poustawiał we właściwy sposób, przetasował; wywrócił do góry nogami!? Gdyż ta hierarchia, powiem ci szczerze, która tu obecnie się panoszy w Stolicy Piotrowej, zupełnie mi nie odpowiada. I jeśli taka jest wola Boża, to my mu ją wypełnimy! A przy okazji utrzemy nosa niektórym mądralom i to przy pomocy Słowa Bożego! A więc tak: drugich zrobimy przedostatnimi. Trzecich przedprzedostatnimi. W specyficznych przypadkach szóstych uczynimy jedenastymi, podczas gdy ósmych dziewiątymi! Roszady, ożywcze zmiany. Dużo zmian. Podczas gdy na wysokościach niezmienny Pan.

24Teofil rozsiadł się wygodnie w fotelu, wygładził albę i tak mówi: A gdyby tak, wyobraźmy sobie, ktoś nie miał wąsów. Albo nie... poczekaj, Maczuga, mam lepszy pomysł. Gdyby nie miał... wiary. O, tak, wiary na przykład. Gdyby ktoś nie miał, a tu akurat tak by się złożyło, że zostałby papieżem. No to wiesz; jak by to wyglądało? Byłoby widać, myślisz, bardzo?

25 O, kryzys wiary! Widzę, że dopadło i Waszą Ekscelencję. To każdego kiedyś spotka prędzej czy później. No, chyba że będzie miał szczęście i umrze w dzieciństwie. W każdym razie niech się Wasza Świątobliwość nie boryka. Pan nas doświadcza w ten sposób niczym Hioba, ku naszemu dobru. Łyżką tranu niewiary jakby. Weźmy na ten przykład mój przykład. Jaką ja miałem wiarę za młodu! Pierwsi chrześcijanie to by mi mogli po fajki skoczyć. Ale lata lecą, a czas biegnie. Odprawiasz te msze, chrzcisz w chrzcielnicy, prowadzisz dusze do nieba w codziennym trudzie prowadzenia dusz do nieba. Głowisz się nad kazaniami; zaczynasz plagiatować swoje własne z zeszłego roku liturgicznego, czego nikt nie zauważa, więc gorycz cię zalewa, bo tyle twórczej inwencji, talentu włożyłeś, aż wreszcie przychodzi ten wtorek, siadasz na kanapie, gapisz się w paprotkę i nagle uświadamiasz sobie, że ci się nie chce. Nie chce ci się, bo ci się wiara wyczerpała. Spłynęła po tobie jak po kaczce. Spoglądasz w lustro, gdzie dawniej nad twą głową świecił wesoło płomyk Ducha Świętego, później już tylko żarzył się z trudem jak papieros w ciemności, a teraz widzisz, że tylko niedopałek się ostał. Otwierasz lodówkę, lodówka pełna, ale co ty widzisz? Pustkę widzisz. Pożeranie się nieustanne materii. Nienasycenie. Po co to? Dokąd to? Prawisz wszystkim o życiu po śmierci, o wiecznym szczęściu, a oni umierają w boleściach jak najęci, tygodnia nie ma bez pogrzebu. Pchają się do piachu i żadnego znaku nie dają. Kamień w wodę po prostu; śliwka w kompot. Modlisz się, błagasz o znak, zaczynasz za dużo palić. I kląć pod nosem. Szemrać po kątach. Myślisz, po co to wszystko. Walisz pięścią w ścianę we wściekłej rozpaczy albo popukujesz w nią uważnie, jak najdelikatniej, nasłuchując. Czy za tą ścianą rzeczywistości, za tą materii zasłoną, jest inna rzeczywistość? Prawdziwa? Czy jest jakieś tego materialnego wnętrza, w którym żyjemy, cudowne zewnętrze? Czytasz Pismo. Czytasz i czytasz. Studiujesz prasę. I gdy już nie możesz znieść tych mądrości, tego bezsensu wiedzy, tej prawdy chropawej, gdy już stoisz na granicy rozpaczy, na ulicy rzucić się pod samochód myślisz, nagle widzisz na tej samej ulicy, jak przez nią przechodzi, młodego kleryka. Głupiego jak motyl, a przecież duchowego atletę! Młodego boga, praktycznie! Co, jakby z popiołów twych papierosów palonych w rozpaczy powstał. I widzisz, że on idzie i świeci! On promienieje! I wszystko ci się przypomina, wraca na swój tor w mgnieniu oka, i wszystko ci zmartwychwstaje. Pragniesz znów być, jakim byłeś, jak teraz on. Pragniesz być nim albo choćby i w nim. I w ułamku sekundy Duch Święty cię przemienia. Otwiera cię. Otwiera skrzypiący dekiel twej głowy, wkłada ci wielki lejek, i prosto z nieba wiarę, jak ogień w płynie, w ciebie leje. I wpadasz po uszy w pożar gorejący miłości gorącej. I płonie twoja głowa, płoniesz jak lasy w Australii, i już nie wiesz nic, bo wiesz wszystko, tylko to jedno wiesz; jest Bóg!

26 Ale wiara to w ogóle jest nic, dodaje Maczuga, ochłonąwszy. To w ogóle nie o to chodzi. Wiarą niech się zajmują wierni. Wasza Ekscelencja natomiast musi sobie zdać sprawę z najbardziej fundamentalnej i zasadniczej kwestii, bez której nie można zostać papieżem. Otóż proszę posłuchać: cała ta rzeczywistość, cały ten świat materialny, jest nieprawdziwy. Jest zasłoną jedynie, taką firanką, za którą ukrywa się Bóg, tylko buty wystają. Jak to, dziwi się kardynał, nieprawdziwy? A dziwi się zastygnięciem ręki, która właśnie wyciągała się po szklaneczkę, ale zawisła oto nad nią. Ta karafka jałowcówki, pyta zdziwiony, nieprawdziwa? Nieprawdziwa, potwierdza Maczuga. Te wnętrza ociekające zdobywanym przez wieki takim czy innym sposobem złotem: nieprawdziwe? Nieprawdziwe, kręci głową magister. Dziesiątki obrazów starych mistrzów wartych fortunę, na które nie chce mi się nawet patrzeć, popowieszane na tych ścianach, nieprawdziwe? Nieprawdziwe, cierpliwie odpowiada magister Maczuga. Moja kolekcja rzadkich much morskich, jedyna pamiątka po ukochanym tatusiu, spoczywająca na poczytnym miejscu na mym biurku, nieprawdziwa? Nieprawdziwa, potwierdza niemalże z entuzjazmem Maczuga.

27 Licz no się ze słowami, Maczuga, unosi się na to gwałtownie kardynał. Tylko dotknij mojej kolekcji much morskich, a nie żyjesz! Wiesz, że ja nie żartuję, Maczuga, znasz mnie! A zaprawdę powiadam ci, kto mnie zna, ten tak naprawdę mnie nie zna. A tylko ten kto mnie naprawdę nie zna, ten właśnie pozna mnie naprawdę. Tak więc zaprawdę, powiadam ci, na pamięć mego tatusia, lepiej sobie uważaj!

28 Tymczasem prawdziwość Boga, kontynuuje znacznie ostrożniej magister Maczuga, który jest światłością świata, mogę udowodnić od ręki, tu, stojąc w tej komnacie. Do tego celu będziemy potrzebować cokolwiek nieprawdziwego. A ponieważ wszystko, co nas otacza, jest nieprawdziwe, więc weźmy byle co. Choćby taki, na tej ścianie, pstryczek-elektryczek. Pstrykasz i jest światło, tutaj Maczuga aż parsknął. Czy takie widzialne światło, które daje pstryczek, może być Prawdziwe? Skoro można je zobaczyć i zmierzyć? Skoro jest dostępne na pstryknięcie? Jak ladacznica babilońska? Na pewno nie! My, ludzie wierzący: ja, Wasza Ekscelencja, inne ekscelencje, dostrzegamy oczami duszy, że tuż obok, proszę uważać, to jest ważne, tuż obok tego wulgarnego, niby-pstryczka, a może nawet w tym samym dokładnie miejscu, o, tak, dokładnie w tym samym, jest inny, tym razem Prawdziwy Pstryczek. Którego nie można zobaczyć, bo jest niewidzialny. Widzi, Wasza Ekscelencja? Nie, odpowiada Teofil. I gdy naciśniemy ten Prawdziwy Pstryczek, ciągnie Maczuga, wtedy cały pokój zaleje cudowne światło, którego oczywiście nie widać, a to z tego powodu, że jest to Światło Prawdziwe. I w zachwycie wyciąga Maczuga rękę, i naciska Prawdziwy Pstryczek, nie dotykając go, i naraz zaczyna go przenikać świetliste ciepło. Otwiera się na nie cały, wystawia pierś, rozszerza jak kobra. Ależ grzeje, mówi w uniesieniu. Ależ daje po oczach to Światło Prawdy!

29 Ech, rozmarza się nagle Maczuga, w niebie to dopiero będzie życie! Wieczna wieczność. Ale taka naprawdę wieczna. Wyższa wyższość i głębsza głębia. Odczuwanie. Rozumie Wasza Miłość? Ogień, żar jak w hucie. Jakaś taka... jakaś taka... fizyczna wręcz metafizyczność! Psalmy strzeliste. A do tego Panienka Najjaśniejsza! A do tego pączki. Kotlety. No i oczywiście zanurzenie bez reszty w niepojęcie intymnej wspólnocie z Trójcą Świętą; już się nie mogę doczekać! A nie to, co tu: jakieś takie byle co.

30 No właśnie, Maczuga, jak to jest z tą Trójcą Świętą, zastanawia się głośno Teofil. Jeden jest Bóg, a w trzech osobach? Pojąć tego nie mogę! Nie każdemu było dane tak jak mnie, odpowiada niemal uroczyście Maczuga, studiować na Katowickim Uniwersytecie Lubelskim. Gdzie w bardzo przystępny sposób wyjaśniono nam Tajemnicę Trójcy Świętej. A to przez analogię ze słynnym problemem, na którym niejeden matematyczny geniusz połamał sobie zęby. Mówię tu oczywiście o Równaniu Gupiego, które wyraża się następująco: 1=3. Dlaczego człowiek rozumu staje wobec tajemnicy, piękna i mocy tego równania całkowicie oniemiały? A dlatego, odpowiada łagodnie człowiek wiary, że człowiek rozumu patrzy na nie rozumem. A czyż nie mówi wyraźnie Katechizm Kościoła Katolickiego, że wiara jest ważniejsza niż rozum? Wystarczy poczytać. Ale nie, oni będą swoim archaicznym szkiełkiem i okiem, termometrem, mierzyć gorącość porywów serca! A później płacz i rozpacz, bo nie rozumieją prostego równania. I ujadają na próżno, serwanci świata tego. Tymczasem dla wiary to równanie to bułka z masłem. Tymczasem wiara je łyka jak kaszkę z mleczkiem. Wiara w tym właśnie momencie, wobec tego równania, w całej swej chwale: tryumfuje!

31 Czuję, powiem ci, Maczuga, jakbym już pana Boga za nogi złapał. Papieskie sombrero coraz bliżej. Na wyciągnięcie ręki można powiedzieć. Czy tam głowy. Już trzeba zacząć pastować lakierki. Prasować komże. A tymczasem... Skoro mamy chwilę, zanim suseł madagaskarski się obudzi, to powiedz no mi, Maczuga, tak ogólnie chociaż: skąd to wszystko się wzięło? Wszechświat, ja, morskie potwory? Bo jeszcze zaczną przepytywać, dopytywać. Węszyć. Nie, nie zaczną, zapewnia Maczuga. A jak zaczną? Ech nie, teraz to już za późno, w seminarium to może jeszcze, ale teraz to nie. A jak jednak zaczną, upiera się kardynał. Nie, nie zaczną. No, ale dobrze. Hmm, gdzie by tu zacząć, myśli Maczuga. Otóż na początku było Słowo.

32 Słowo, dziwi się Teofil. Jak to: słowo? Słowo, odpowiada magister, po prostu. Ale jak to po prostu? No i jakie słowo konkretnie? Wielbłąd? Październik? Mokasyny? Oczywiście, że nie, zaśmiewa się Maczuga. Na początku było słowo Słowo. A dokładniej słowo Logos. To znaczy, pyta ostrożnie kardynał. Znaczy słowo. Maczuga, kpisz sobie? Toż to nic nie znaczy, toż to jest masło maślane. Właśnie tak, przytakuje gorąco magister Maczuga, masło maślane! Świetnie to Wasza Ekscelencja ujął! Ale to właśnie jest najlepsze: przez swą maślaną maślaność Logos jest Tajemnicą nie do wyjaśnienia. Dzięki temu ta zabawa nigdy się nie skończy. Taki lizaczek, co się liże, lecz nigdy nie zliże. I niechże jeszcze monsignor zauważy, jak to dobrze Pan Bóg wymyślił: nieważne, czy za objaśnianie Tajemnicy weźmie się ostry jak brzytwa umysł profesora teologii, czy przygłupi wiejski proboszcz; efekt jest taki sam: Tajemnica staje się jeszcze bardziej tajemnicza i niepojęta. A potęga Kościoła tylko na tym kwitnie. No i przy okazji nasz respekt u owieczek: że niby my z tą Tajemnicą za pan brat. No i w ogóle, że my i Bóg to ho, ho: nie wiadomo co.

33 Ale skąd się wzięło, skąd to Słowo, drąży Teofil, znikąd? Od Boga, oczywiście, odpowiada Maczuga. Momencik, reflektuje się Teofil, to znaczy, że najpierw był Bóg jednak, a nie Słowo! Maczuga zdecyduj się: Bóg czy Słowo? Słowo. To znaczy Bóg. Aha! Już mi się przypomniało, opamiętuje się Maczuga. Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. Innymi słowy: na początku był Bóg, a Bóg był u Boga i Bogiem był Bóg. Albo jeszcze innymi słowy: na początku było Słowo, a Słowo było u Słowa i Słowem było Słowo. No już chyba prościej się nie da! Jeśli tego Wasza Ekscelencja nie pojmuje, to ja już nie wiem; rozkładam ręce. Czyś ty oszalał, na litość boską, zaperza się Teofil, jak słowo daję, wymyśl coś innego! Jak ja z tym pójdę do ludzi, kto mi w to uwierzy?! A nie, o to bym się akurat nie martwił, zapewnia magister Maczuga. Posiekać się za to dadzą, bo mają obiecane. Niebo-śmy im obiecali szczodrą ręką, Niebo przez duże N.

34 Było to trzy tygodnie wcześniej, o tej godzinie, kiedy jeden człowiek nie może rozpoznać drugiego, czyli o dziewiątej. Studiując księgę Koheleta w zaciszu swej malutkiej celi, którą niektórzy z nieznanych powodów nazywają apartamentem, magister Maczuga doznał zwiastowania. Anioł zszedł z obrazu i rzekł do niego: pójdź do kuchni. Maczuga zszedł więc na dół, kazał sobie ubić łanię bez skazy i upiec ją. W kiosku na czarnym rynku kupił telefon jednorazowego użytku. Włamał się do skarbca papieskiego i wyniósł stamtąd największą złotą tacę, jaką udało mu się znaleźć. W drodze powrotnej zabrał jeszcze stolik na kółkach spod drzwi papieskiego dentysty. W kuchni kucharze położyli mu łanię na tacy; dołożył jeszcze do tego butelkę wina, po czym zjechał windą do lochów. W windzie rozpruł brzuch łani mizerykordią i włożył do niego telefon. Zastukał do pustej celi, otworzył drzwi, wwiózł stoliczek do środka i wtedy dopiero poczuł się naprawdę absurdalnie. Co ja właściwie robię, myślał, z tą łanią w tej pustej celi, w lochu tym?! Cóż ten anioł mi kazał i po co? Przeląkł się, bo poczuł, że ktoś na niego patrzy, lecz nie było nikogo. Zrobił szybko w tył zwrot i, nie oglądając się za siebie z powodu słupa soli, czym prędzej wrócił na górę, aby dalej biczować się Koheletem.

35 A powiedz no mi jeszcze, Maczuga, dlaczego akurat ubodzy duchem wejdą do Królestwa Niebieskiego, docieka kardynał. Dlaczego akurat oni? Pojęcia nie mam, odpowiada szczerze magister, ale jest to bardzo dla nas dobra wiadomość.

36 Popatrz, jak walą w drzwi, jak im się spieszy, susłom madagaskarskim. Dobrze więc: idź i otwórz, tylko nie spiesz się za bardzo. Przetrzymaj ich trochę, ostudź. Powiedz, że akurat krzyżem leżę w ekstazie, kontemplując Święty Obraz Najświętszego Serca Przenajświętszej Panienki. Ukłuj im sumienia.

37 Jej Świątobliwość mnie wzywa? Teofil przenosi wzrok z barokowego cyferblatu, na którym ociężale dochodzi szósta nad ranem, na twarz magistra Maczugi, speszoną, brzoskwiniowatą. Przecież widziałeś, na rany boskie! Ledwo zagryzła ciała i napiła się krwi Chrystusa, gdy padła jak kłoda. Widziałeś, jak leżała na posadzce martwa! Malutka i nieważna jak łupki po orzeszkach, mówże, bo zaraz zwariuję! Widziałem, wyjąkał niechętnie magister Maczuga, wszyscy widzieli. Zgon ten gwałtowny i niespodziewany, odchrząknął, i potwierdzony zaraz oficjalnie: widelcem ją przecież Nadworny Mistrz Pasztetu tu dziabnął, tam ukłuł, w oko, ucho. Jednym słowem, gwoli protokołu, trup. Co się stało zatem, Maczuga, co się stało, bo nie rozumiem?! Umarła czy nie umarła? Umarła najpewniej, co zostało stwierdzone, ale pewnie później jej się polepszyło. Ona ma ze sto dwadzieścia lat, rozpacza Teofil, jej nie mogło się polepszyć. Cud może, zastanawia się dalej Maczuga. Cud? Cud?! Do dupy taki cud! Ach, głowa mi zaraz pęknie! I trzęsąc się cały na ciele, wsunie Teofil swe stopy w lamowane srebrną lamą pantofle z pomponami, podarowane mu ongiś przez nuncjusza japońskiego, i sapiąc spyta, kogo przysłali? Ojciec Maserati przyszedł i jeszcze jakiś magister, którego nie znam, w towarzystwie dwóch Szwajcarów, odparł magister Maczuga, niby nic, a jednak... szarpać się nie przystoi. Mnie nie przystoi! Mnie! A od czego ciebie mam!? Idź i się szarp! Idźcie i się szarpcie, jak mówi Zbawiciel. Korkociąg wyrzuciłeś? Jak najbardziej, odpowie Maczuga z nutką urażonej dumy, no, półnutką, bo najwyraźniej coś poszło nie tak.

38 Więc chodźmy, mówi Teofil, narzucę tylko coś na siebie i... cóż; stanąć trzeba w obliczu nawarzonego piwa. Żeby tylko zachowywali się z kulturą, bo chamstwa nie znoszę. Ciekawym, co w kwestii ubioru protokół przewiduje w takiej okoliczności. Żyje! A to ci dopiero bigos. Tylko bez paniki. W bożą opiekę się oddajmy, w płaszcz Najświętszej Panienki się zawińmy... Pamiętać także wypada, że za wielkimi kłopotami kryją się... cholerne pompony... Gdzież, u diabła, jest płaszcz futerkiem lisa polarnego podbijany, który swego czasu sprezentował mi nuncjusz Poncjusz? Do lochu bez niego zaciągnąć się nie dam!

39 Jeszcze muszę do toalety, bo później to może być różnie. A to wstydliwa dla osoby konsekrowanej rzecz. Powiedz im zatem, Maczuga, żeby poczekali, bo zapragnąłem odmówić... co by tu... może nowennę pompejańską, dziękczynną, za cudowne ocalenie papieżycy. No idźże, nie bój się, zaraz wracam. A gdy pójdzie wreszcie Maczuga, pobiegnie Teofil ku biblioteczce i ścianę wokół zacznie oklepywać, obmacywać pospiesznie, gdzieś tu jest ten guziczek, zmyślnie zawoalowany, nigdy nieużywany, do sekretnego przejścia, kto by się spodziewał, że będzie potrzebny, czyż nie mogli dać strzałki? No jest, nareszcie! Teofil wciska guziczek dziesięć razy, aż wreszcie, z zatrważającą powolnością, uchyli się małe wejście, które wielkim wyjściem do ocalenia będzie, i tam kardynał Teofil zniknie ze swoimi pomponami, płaszczami, pozłacanymi sznurowadłami oraz z tak nagle pogrzebanymi nadziejami na najświętszy urząd.

40 I będzie też ktoś zupełnie inny. Nie z tego świata, choć z tego. Kto powinien być martwy, a żyje, kto został zapomniany, a tymczasem objawi się w chwale. Kto wróci i odnowi oblicze tej ziemi. Ale nie w ten sposób, jak myślicie, lecz w inny. Raczej w poprzek i ukośnie. A także z boku. A także z drugiej, ukrytej strony. I zagrzmią grzmoty. I zapłonie płomieniem wielki ogień, a na niebie ukaże się znak, którego nikt nie będzie umiał odczytać. Wszystkich ogarnie wielki strach. I wołać będą wszyscy: co to za wielki znak na niebie, którego nie rozumiemy? A mówić tak będą, bo go nie zrozumieją. I będą się działy rzeczy wielkie. Małe zupełnie przestaną się dziać: tylko wielkie. Do tego tajemnica nieprawości zrodzi odstępstwo. Ale nie wszyscy z tych, którzy czytają te słowa, pomrą, gdy nadejdą dni, których nadejście przepowiadają te słowa. Więc bójcie się Boga, bójcie się jak diabli! Czekajcie, módlcie się i denerwujcie.