Retelling, czyli baśnie i legendy opowiedziane na nowo – co warto wiedzieć i przeczytać?

Literacki recykling – czyli czym jest retelling legend i baśni?

Retelling oznacza opowiedzenie na nowo mitów, legend, baśni czy podań. Retelling to pojęcie, którego nie tłumaczy się na język polski. Niemniej zdarza się, że synonimicznie zjawisko to określa się renarracją lub literackim recyklingiem. Autorzy retellingowych powieści wnoszą do literatury nową jakość, odmiennie przedstawiając znaną wszystkim opowieść.

Oto zestawienie najciekawszych retellingów legend i baśni:

Mgły Avalonu – Marion Zimmer Bradley

Legendy arturiańskie stanowią jedno z najchętniej wykorzystywanych źródeł do retellingu. Trudno znaleźć kogoś, kto nie słyszał o królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu. Pierwsze wersje utworów pochodzą aż z VIII wieku. Na motywach opowieści arturiańskich tworzono sztuki, filmy, seriale. Z kolei w 1982 roku świat doczekał się wyjątkowego retellingu legendy w postaci powieści fantasy Mgły Avalonu autorstwa amerykańskiej autorki Marion Zimmer Bradley. Jest to pierwsza część 4-tomowej serii, w której skład wchodzą również Leśny Dom, Pani Avalonu i Kapłanka Avalonu.

Cinder. Saga Księżycowa – Marissa Meyer

Marissa Meyer stworzyła Sagę Księżycową, w której każdy tom stanowi retelling innej baśni. Pierwsza część, a jednocześnie udany debiut autorki, to Cinder – powieść science fiction na motywach Kopciuszka. Autorka przenosi czytelników w przyszłość. Na ulicach Nowego Pekinu można spotkać ludzi i androidy.

Główną bohaterką jest Cinder – utalentowana mechanik, która jest cyborgiem. W związku z tym postać należy do obywateli drugiej kategorii, a na domiar złego ma macochę, która nienawidzi jej i wini ją za chorobę siostry. Nikt jednak się nie spodziewa, że tajemnicza przeszłość Cinder to klucz do uratowania świata. Jego ocalenie nie będzie łatwe. Tym bardziej że bohaterka doświadczy zauroczenia przystojnym księciem Kaiem. Więcej podobnych e-booków wymieniamy w artykule Przeraził Ci się „Rok 1984”? Poznaj inne książkowe dystopie.

Pieśń syreny – Alexandra Christo

Mała Syrenka należy do jednej z najpopularniejszych baśni Hansa Christiana Andersena. Jednocześnie jest to jedna z najpiękniejszych opowieści miłosnych w literaturze. Motyw Małej Syrenki wykorzystywany był w różnych obszarach kultury i sztuki. Brytyjska pisarka Alexandra Christo w 2018 roku stworzyła mroczny i brutalny retelling tej baśni pt. Pieśń syreny. Nie sposób spodziewać się jednak po tej historii cukierkowej i ściskającej za serce opowieści. Alexandra Christo zrobiła z pierwowzoru thriller.

Morski świat syren toczy zaciekłą walkę z lądowym światem ludzi. Księżniczka Lira jest jedną z najskuteczniejszych morskich morderczyń. W piasku na dnie swojej sypialni zakopała już 17 książęcych serc. Gdy pewnego razu popełnia błąd, zostaje zamieniona w coś, czego najbardziej nienawidzi – człowieka. Żeby odzyskać syreni ogon, musi zabić lądowego księcia Eliana, który jest zabójcą syren. Lira dobija z nim niebezpiecznego targu. Czy na drodze do jego realizacji może stanąć uczucie?

Chłopcy – Jakub Ćwiek

Chłopcy Jakuba Ćwieka to retelling dla dorosłych oparty na bajce o Piotrusiu Panie. Jeżeli komuś wydaje się, że już dawno wyrósł z opowiadań o przygodach bohaterów z Nibylandii – jest w błędzie. W książce Jakuba Ćwieka czytelnicy poznają gang motocyklistów. Bohaterowie uciekli z Nibylandii i w niewyjaśnionych okolicznościach stali się zawziętymi wrogami Piotrusia Pana. Chłopcy zmienili się fizycznie oraz mentalnie, jednak nadal drzemie w nich wewnętrzne dziecko.

Bohaterowie korzystają z dorosłości. Piją alkohol, nie stronią od seksu, lubią dźwięk silników i skórzane kurtki. Ich młodzieńczy język też uległ zmianie – od wulgaryzmów mogą uszy rozboleć. W całej historii nie zabraknie też Dzwoneczka – pozbawionego magii, ale za to seksownego, stojącego na czele gangu. Pod płaszczem skomplikowanych charakterów kryje się jednak dobre serce. Bohaterowie są chętni do pomocy potrzebującym. Pewnego dnia będą musieli zmierzyć się z Piotrusiem Panem. Wtedy okaże się, jak mętny jest świat ludzi dorosłych.

Moc srebra – Naomi Novik

Naomi Novik przedstawia niebanalną i magiczną powieść opartą na motywach baśni braci Grimm. W Rumpelsztyku, czy inaczej zwanym Titeliturym, główna bohaterka miała słynąć z przędzenia złota ze słomy. W opowieści Novik pt. Moc srebra po okolicy rozchodzi się wieść, że młoda lichwiarka, Mirjem, potrafi zamienić srebro w złoto.

Dziewczyna szybko staje się obiektem zainteresowań wielu osób. Jej postać nie umyka uwadze siejącego postrach króla Starzyków – obdarzonego nadnaturalnymi mocami. Pisarka już od pierwszych stron wykreowała czarujący klimat opowieści. Miejscami zimowy i chłodny, ale przede wszystkim baśniowy. Dzięki temu książka wciąga od samego początku i trzyma w napięciu do końca.

Zaczytana i bestia – Ashley Poston

Piękna i Bestia to baśń, spisana prawdopodobnie po raz pierwszy w XVII wieku przez francuską pisarkę Gabrielle-Suzanne Barbot de Villeneuve. Doczekała się ona kilkunastu adaptacji filmowych i równie licznych retellingów europejskich, amerykańskich czy azjatyckich. Jednym z najbardziej współczesnych retellingów Pięknej i Bestii jest Zaczytana i bestia z 2020 roku, autorstwa Ashley Poston. Amerykańska pisarka kreuje urokliwą i magiczną opowieść, przemycając w niej wiele współczesnych problemów i wartości. Porusza kwestie akceptacji siebie i szacunku do drugiej osoby czy podejmuje wątek LGBT.

Autorka osadza postacie we współczesnych czasach. Główną bohaterką jest Rosie – miłośniczka książek. Próbuje ona dostać się na wymarzone studia, borykając się jednocześnie ze stratą matki. Pewnego dnia poznaje tajemniczego cosplayera, o którym nie może zapomnieć. Główną męską postacią jest Vance – znana ze skandali gwiazda Hollywood. Ostatni jego wybryk przeszedł wszelkie granice. Wobec tego mężczyzna musi zaszyć się w małym miasteczku. To właśnie w tym miejscu skrzyżują się losy dwojga bohaterów.