6 prowokacyjnych książek ostatnich dziesięcioleci. Te publikacje wywołały wiele dyskusji

Lolita

Lolita autorstwa Vladimira Nabokova – książka niegdyś kontrowersyjna, skandaliczna i zakazana. Dziś – arcydzieło. Jednak mimo upływu lat, zmian społecznych i kulturowych wciąż wywołuje wiele dyskusji. Bowiem to opowieść o spaczonej miłości, pedofilii i kazirodztwie. Jest to historia 40-letniego profesora literatury, który obsesyjnie zakochuje się w 12-latce i by zbliżyć się do niej, staje się jej ojczymem. To najgłośniejsza powieść Nabokova. Dziś trafiła do kanonu, a potencjał utworu docenił reżyser Stanley Kubrick, który podjął się filmowej adaptacji.

Rzeźnia numer pięć

Kurt Vonnegut to amerykański pisarz, który zasłynął powieścią Rzeźnia numer pięć. Na jego twórczość ogromny wpływ miały traumatyczne doświadczenia z przeszłości – bankructwo rodziny, walka na froncie europejskim podczas II wojny światowej, samobójstwo matki, niemiecka niewola i osadzenie w Dreźnie. Przez 20 lat Vonnegut próbował napisać o swoich wojennych utrapieniach i bombardowaniu Drezna. W końcu powstała Rzeźnia numer pięć ­- książka wielokrotnie cenzurowana i usuwana z bibliotek właśnie ze względu na ukazanie dramatu i okrucieństwa wojny w niepokojąco niekonwencjonalny sposób. Powieść to mieszanina science-fiction, czarnego humoru i satyry, co nie każdemu odpowiadało.

Szatańskie wersety

Szatańskie wersety Salmana Rushdiego, brytyjskiego pisarza pochodzenia indyjskiego, to kolejne zakazane arcydzieło. Powieść była częściowo inspirowana biografią Mahometa, a tytułowe szatańskie wersety odnoszą się do wersetów dodanych do Koranu po śmierci proroka. Książka wywołała silne oburzenie środowisk muzułmańskich, co w efekcie doprowadziło do ogłoszenia fatwy przez ajatollaha Ruhollaha Chomejniego – wyroku śmierci na pisarza i wszystkich osób powiązanych z wydaniem książki. Informuję dumnych muzułmanów na świecie, że autor książki Szatańskie wersety – która jest przeciwko islamowi, Prorokowi i Koranowi – jak i wszyscy, którzy są uwikłani w jej publikowanie i są świadomi jej zawartości, niniejszym są skazani na śmierć – grzmiał Chomejni w przemówieniu transmitowanym przez państwowe radio w Iranie. Z powodu Szatańskich wersetów zginęło kilkanaście osób, w tym japoński tłumacz Rushdiego. Pierwszy polski wydawca książki, Phantom Press, nie zdecydował się na ujawnienie informacji o tłumaczu oraz wydawnictwie w metryczce książki.

Uległość

Jak wyglądałaby rzeczywistość, gdyby wybory prezydenckie we Francji wygrał kandydat Bractwa Muzułmańskiego? Autor powieści futurystycznej Uległość, Michel Houellebecq, przedstawił w swej książce właśnie taką wizję nieodległej przyszłości. Jeszcze przed premierą utwór spotkał się ze sporą krytyką. Houellebecq prowokuje i idzie pod prąd, opowiadając o tym, jak muzułmanie przejmują władzę nad pozbawionym moralności społeczeństwem. Pozycji i pisarzowi zarzucano kreowanie islamofobicznej atmosfery, a w dzień publikacji książki, w 2015 roku, doszło do zamachu na paryską redakcję Charile Hebdo.

Malowany ptak

W przypadku Malowanego ptaka Jerzego Kosińskiego trudno stwierdzić, co bardziej stanowi o kontrowersyjnym charakterze książki – jej treść czy tło powstania. Głównym bohaterem jest kilkuletni chłopiec cygańsko-żydowskiego pochodzenia błąkający się po różnych miastach Europy Środkowej podczas II wojny światowej. Jest on zdany na siebie, torturowany i prześladowany. Autor nie szczędził protagoniście bólu i cierpienia, wytykając jednocześnie nasze wady narodowe. Mieszkańcy miasteczek, w których pojawia się chłopiec podczas swojej tułaczki, to obraz wynaturzenia i dewiacji. Drugą mroczną stroną powieści jest kwestionowanie przez wiele środowisk autorstwa Kosińskiego i oskarżanie go o plagiatu oraz korzystanie z pomocy ghostwriterów.

Rydzyk i przyjaciele. Kręte ścieżki

Jaka jest historia rodzinna i zawodowa ojca Rydzyka? Jak to się stało, że zwykły chłopak z Olkusza stał się tak potężną osobistością? Dzięki komu w latach 90. mógł założyć Radio Maryja? Na kogo mógł liczyć, gdy startował z Telewizją Trwam? Na te i wiele innych intrygujących pytań odpowiada w swojej książce Rydzyk i przyjaciele. Kręte ścieżki Tomasz Piątek. Pisarz i dziennikarz nie pierwszy raz prześwietla osoby publiczne. Wcześniej w podobnej konwencji pisał o Antonim Macierewiczu, Mateuszu Morawieckim czy Andrzeju Dudzie.